Νέα από τα θρανία

Η επιβολή της θανατικής ποινής, δηλαδή η αφαίρεση της ζωής του δράστη που έχει διαπράξει σοβαρό αδίκημα άπτεται διαφορετικής αντιμετώπισης ανά τον κόσμο. Από τη μια οι πολέμιοι της θανατικής ποινής υποστηρίζουν πως αναιρεί το δικαίωμα του ανθρώπου στη ζωή και από την άλλη οι υποστηρικτές της τονίζουν την αποτελεσματικότητά της.

Η «έννομη» για πολλές χώρες αφαίρεση ανθρώπινης ζωής θεωρείται ευεργετική για διάφορους λόγους. Πιο συγκεκριμένα, εκτιμάται πως έχει προληπτική και εκφοβιστική δράση, αφού αποθαρρύνει τον εγκληματία από την διάπραξη του εγκλήματος. Έπειτα, για την οικογένεια ενός θύματος που για παράδειγμα έχει δολοφονηθεί, είναι λογικό πως το μέγιστο αίσθημα δικαίωσης έρχεται με την θανάτωση του δράστη. Οποιαδήποτε άλλη «δικαίωση» δεν επαρκεί. Επιπρόσθετα, υποστηρίζεται από πολλούς πως η ισόβια κάθειρξη, που αφορά στην έκτιση μια τουλάχιστον εικοσαετούς ποινής, δεν εγγυάται ότι ο δράστης θα αποτραπεί από ανάλογες εγκληματικές πράξεις μετά την απελευθέρωσή του. Έτσι η εφαρμογή της θανατικής ποινής κρίνεται αναγκαία, καθώς κατ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται «σίγουρη» τιμωρία. Τέλος, είναι γνωστό πως για τη λειτουργία των φυλακών απαιτούνται μεγάλα χρηματικά ποσά, τα οποία επιβαρύνονται οι απλοί πολίτες. Επομένως αν η θανατική ποινή τελεσθεί άμεσα, δεν επιβαρύνει σημαντικά την κρατική οικονομία. Αξιοσημείωτο είναι να αναφερθούν και οι απάνθρωπες συνθήκες των φυλακών από τις συνεχείς συλλήψεις και τον μακροχρόνιο εγκλεισμό εγκληματιών. Αυτές μπορούν, ενδεχομένως, να βελτιωθούν με την τέλεση της θανατικής ποινής, καθώς ο αριθμός των κρατουμένων θα μειωθεί σημαντικά.

Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, από την άλλη, αντιτίθεται ολοκληρωτικά στην θανάτωση εγκληματιών από φορείς της πολιτείας. Ο Μωσαϊκός νόμος, «οφθαλμός αντί οφθαλμού», μπορεί να θεωρηθεί ξεπερασμένος, καθώς η κοινωνία έχει εκσυγχρονιστεί και τέτοιες αντιλήψεις είναι μη δημοκρατικές. Η κοινωνία δεν μπορεί να εφαρμόζει ως ποινή την ίδια εγκληματική πράξη για την οποία καταδικάζει τον δράστη. Έτσι γίνεται και αυτή «δολοφόνος», προβάλλοντας λανθασμένες εικόνες προς τους πολίτες. Επίσης, αν και η λειτουργία των φυλακών ζημιώνει το κράτος οικονομικά, τα οφέλη που προσφέρει στην κοινωνία είναι μακράν επωφελέστερα. Και αυτό, γιατί αφενός προστατεύει τους πολίτες από επικίνδυνους ανθρώπους, και αφετέρου διασφαλίζει την αξία της ανθρώπινης ζωής σε αντίθεση με τη θανατική ποινή. Αυτή καθώς είναι μη αναστρέψιμη, σε περίπτωση δικαστικής πλάνης μπορεί να οδηγήσει στην καταδίκη λάθος ανθρώπων. Και γενικότερα, το σωφρονιστικό σύστημα δεν θα έπρεπε να αποβλέπει στην εκδίκηση αλλά στη συμμόρφωση και συνειδητοποίηση των δραστών με σκοπό την προετοιμασία τους για επανακοινωνικοποίηση. Η θανατική ποινή ακυρώνει τα παραπάνω και καθιστά την μετάνοια αδύνατη καθώς «ἐν τῷ Ἀδῃ οὐκ ἐστι μετάνοια», δηλαδή όσοι έχουν πεθάνει και δεν πρόλαβαν να μετανοήσουν εν ζωή, δεν μπορούν να το κάνουν ποτέ.

Συνοψίζοντας, η θανατική ποινή αν και προσδίδει ένα αίσθημα «δικαίωσης», παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και συγκεκριμένα το δικαίωμα στη ζωή. Έτσι κρίνεται απαραίτητη η βελτίωση και λήψη άλλων ποινών, όπως τα ισόβια δεσμά, αρκεί να επιβάλλονται και να τηρούνται αυστηρά.

Κ.Λ.