Νέα από τα θρανία

Δημοκρατία είναι το πολίτευμα που η εξουσία πηγάζει από το λαό, ασκείται από το λαό και λειτουργεί για το λαό. Αν και σήμερα θεωρείται φυσιολογικό να υπάρχουν πολλά δημοκρατικά κράτη, ιστορικά οι δημοκρατίες ήταν σπάνιες. Οι περισσότερες χώρες ισχυρίζονται ότι είναι δημοκρατικές αλλά με βάση το Economist Intelligence Unit¹, λιγότερες από τις μισές χώρες έχουν πραγματικά δημοκρατία.

Η δημοκρατία είναι πολύ σημαντική για μία χώρα γιατί αντιπροσωπεύει όλους τους πολίτες αφού τις αποφάσεις τις παίρνει η πλειοψηφία. Οι άνθρωποι έχουν περισσότερες ελευθερίες και επιτρέπεται να εκφράζουν δημόσια την γνώμη τους για την κυβέρνηση, ακόμα και αν είναι η άποψή τους αρνητική. Σε μια δημοκρατία όλοι οι πολίτες είναι ίσοι και προάγεται η ανθρώπινη ανάπτυξη. Οι πολίτες επιφέρουν αλλαγές μέσω της συμμετοχής τους και αναγκάζουν το κράτος να ενεργήσει για το ευρύτερο καλό.

Το Economist Intelligence Unit βαθμολογεί τις χώρες για την Εκλογική Διαδικασία, την Λειτουργία της Κυβέρνησης, την Πολιτική Συμμετοχή, την Πολιτική Κουλτούρα και τις Πολιτικές Ελευθερίες. Οι χώρες χωρίζονται σε Πλήρεις Δημοκρατίες, Ελλιπείς Δημοκρατίες, Υβριδικά Καθεστώτα και Ολοκληρωτικά Καθεστώτα. Το 14% των χωρών είναι πλήρεις δημοκρατίες, το 31% είναι ελλιπείς δημοκρατίες, 21% είναι υβριδικά καθεστώτα και 34% είναι ολοκληρωτικά καθεστώτα. Το 2020, η τελευταία χρονιά για την οποία έχουν βγει βαθμολογίες, είδε πτώση στη δημοκρατία, στις περισσότερες χώρες, σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη.

Η Βόρεια Αμερική είναι η πιο δημοκρατική περιοχή με δεύτερη την Δυτική Ευρώπη λίγο πίσω. Αυτές είναι οι περιοχές που ονομάζουμε δυτικός κόσμος και εκεί βρίσκεται η Ελλάδα και η πιο δημοκρατική χώρα του κόσμου, η Νορβηγία. Λιγότερο δημοκρατική είναι η περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής. Η μόνη πλήρης δημοκρατία στην Αφρική είναι το νησί Μαυρίκιος. Η λιγότερο δημοκρατική χώρα είναι η Βόρεια Κορέα.

Οι περισσότερες γνωστές μας χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Γερμανία και η Γαλλία, είναι πλήρεις ή ελλιπείς δημοκρατίες αλλά υπάρχουν και άλλες, όπως η Ρωσία και η Κίνα, που είναι ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Μπορούμε να παρατηρήσουμε μία θετική συσχέτιση ανάμεσα στο πόσο δημοκρατική και πόσο πλούσια είναι μία χώρα (ανά κατά κεφαλήν ΑΕΠ). Επίσης, παρατηρούμε ότι οι χώρες με την λέξη “Δημοκρατία” στο όνομά τους είναι λιγότερο δημοκρατικές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις δύο λιγότερο δημοκρατικές χώρες, την Βόρεια Κορέα (επίσημα Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας) και την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, που χρησιμοποιούν τον όρο “Δημοκρατία” στο όνομά τους.

Συνοψίζοντας, υπάρχουν θετικά σημάδια για το μέλλον της δημοκρατίας στον πλανήτη μας αλλά υπάρχει ακόμη ένας δύσκολος δρόμος μπροστά μέχρι να γίνουν όλες οι χώρες δημοκρατικές.

¹Το Economist Intelligence Unit είναι αδελφή εταιρία του The Economist και ασχολείται με την έρευνα και την ανάλυση. Εκδίδει κάθε χρόνο το Democracy Index, με πρώτη έκδοση το 2006.

Πηγή: Economist Intelligence Unit (https://www.eiu.com/n/campaigns/democracy-index-2020)

Γ.Π.