Η ειρήνη δεν είναι φυσική κατάσταση. Οικοδομείται καθημερινά και παντού, κι όταν δεν οικοδομείται, προετοιμάζεται ο πόλεμος. Οι βίαιες συμπεριφορές βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και στους χώρους του σχολείου, όπου κανονικά θα έπρεπε να καλλιεργείται η ανοχή στο διαφορετικό και να προωθείται ο διάλογος ως μέσο επίλυσης των διαφορών.

Όταν τα προβλήματα επιλύονται με τη βία, τότε ενδέχεται οι μαθητές να γίνουν πολεμοχαρείς. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα συχνό φαινόμενο που παρατηρείται στα σχολεία και σε μαθητές ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο. Από τη στιγμή που τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι το δίκιο του ισχυρού επιβάλλεται στους αδύναμους, έχουν ήδη προετοιμαστεί για έναν άτυπο πόλεμο.

Επιθετικές συμπεριφορές ευδοκιμούν και στα αθλήματα στα οποία συμμετέχουν οι μαθητές. Ένα αθώο παιδικό παιχνίδι μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε ένα παιχνίδι εξουσίας, όταν επικρατεί ο φανατισμός και όχι η ευγενής άμιλλα. Οι συναγωνιστές γίνονται ανταγωνιστές και χωρίζονται σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Ανάμεσά τους υπάρχει διχόνοια. Και οι δύο ομάδες χρησιμοποιούν όλα τα «όπλα» τους για να κατακτήσουν τη νίκη, κάποιες φορές με δόλο. Οι νικητές συμπεριφέρονται με έπαρση και χλευάζουν τους νικημένους. Αυτό είναι μία μορφή πολέμου.

Εκτός από τους εξωτερικούς σχολικούς χώρους, ο πόλεμος προετοιμάζεται και στις αίθουσες ενός σχολείου. Όταν υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσα στους μαθητές, ενισχύονται οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, που είναι αίτια πολέμου, καθώς η έλλειψη σεβασμού προς τις διαφορετικές απόψεις οδηγεί σε μισαλλοδοξία. Ακόμα, σε μια τάξη όπου κυριαρχεί ταραχή και τα παιδιά διακόπτουν το ένα το άλλο, καλλιεργείται η αντιδημοκρατικότητα και η επιθετικότητα. Τέλος, υπάρχει πιθανότητα, ειδικά στο μάθημα της Ιστορίας, να προβάλλονται εθνικιστικές απόψεις, οι οποίες τροφοδοτούν τον δογματισμό.

Το σχολείο είναι μια σμίκρυνση της κοινωνίας. Η λανθασμένη προετοιμασία των μελλοντικών πολιτών μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ομαλή λειτουργία της. Το σχολείο πρέπει να οικοδομεί την ειρήνη και σε καμία περίπτωση να βάζει θεμέλια για …. πόλεμο.

Ελένη Κονταράκη Γ1