Το ημερολόγιο της Άννας Φράνκ

Συγγραφέας: Άννα Φρανκ

Εκδόσεις: Μίνωας

   Η Άννα Φρανκ ήταν μια Γερμανοεβραία, έφηβη, η οποία έζησε στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας κατά την περίοδο του Β΄  Παγκοσμίου πολέμου στο καταφύγιο της οικογένειας στο Πρίσενγκρατς, που λειτουργεί σήμερα ως μουσείο με την ονομασία «Σπίτι της Άννας Φρανκ». Η Άννα επί δύο χρόνια έγραφε τις ανησυχίες, τις διενέξεις και τους προβληματισμούς της στη φανταστική φίλη, την «Κίτυ» (το ημερολόγιό της). Όμως η οικογένεια Φρανκ (και μια άλλη οικογένεια, με την οποία κρύβονταν) συνελήφθη από την Γκεστάπο και οδηγήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο μόνος που επέζησε ήταν ο Όττο Φρανκ, ο πατέρας της Άννας, χάρη στον οποίο εκδόθηκε το ημερολόγιό της. Το ημερολόγιο έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και έχει πουλήσει χιλιάδες αντίτυπα σε όλον τον κόσμο.

   Το περιεχόμενο του ημερολογίου σκιαγραφεί την ψυχολογική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η έφηβη Άννα, τα παράπονά της για τους δικούς της, την τεράστια λαχτάρα για ελευθερία, καθώς και τις φρικτές συνθήκες στις οποίες ζει. Το λεξιλόγιο και η έκφραση είναι άριστη και προκαλεί δέος στον αναγνώστη οποιασδήποτε ηλικίας. Η ίδια δεν είχε σκοπό να το εκδώσει και αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που δεν υπάρχουν ιδιαίτερα πολλά εκφραστικά μέσα. Ήθελε να γίνει σπουδαία συγγραφέας και είμαι σίγουρη πως θα το είχε πετύχει, διότι η πιο χαρακτηριστική αρετή που διέθετε ήταν η πίστη στις δυνατότητές της και η επιθυμία της να εκπληρώσει τα όνειρά της. Είχε μάλιστα δηλώσει ότι δεν ήθελε να ζήσει μια συνηθισμένη ζωή, δεν ήθελε να είναι μια από τις χίλιες γυναίκες που γεννήθηκαν για να πεθάνουν. Ήθελε να ζει και μετά τον θάνατο της. Το κατάφερε.

  Ο τρόπος, με τον οποίο έγραφε, καθηλώνει και θα καθηλώνει για πάντα τους αναγνώστες. Δείχνει την ωριμότητα και το πλούσιο λεξιλόγιο που παρά το νεαρό της ηλικίας της χειριζόταν. Δημιουργεί μια ταύτιση του εσωτερικού κόσμου της Άννας με χιλίων άλλων εφηβικών ψυχών στον κόσμο.

 Μέσα σε αυτές τις σελίδες κατάφερε και ενσωμάτωσε τις ψυχολογικές διακυμάνσεις, τα σκαμπανεβάσματα και τις ανησυχίες μιας έφηβης. Την απεγνωσμένη αναζήτηση του εαυτού της, τη συγκρουσιακή σχέση με τους γονείς της και κυρίως με τη μητέρα της, τους τσακωμούς με τους ενήλικες και τον πρώτο της έρωτα. Ταυτόχρονα, το βιβλίο περνάει έντονα αντιμιλιταριστικά και αντιπολεμικά μηνύματα. Παράλληλα, ο αναγνώστης διακατέχεται από αισθήματα αγωνίας και κατανόησης των φόβων της ηρωίδας και πολλές φορές ταυτίζεται με αυτήν. Ακόμη, το βιβλίο αποτελεί μια αυθεντική μαρτυρία της τριτοκοσμικής καταστάσεως και των άθλιων συνθηκών που επικρατούσαν την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

   Το γεγονός της επιτυχίας του ημερολογίου και το λογοτεχνικό ύφος της Άννας, το οποίο δε συμπίπτει με τη σκέψη ενός εφήβου, έχει προκαλέσει αμφιβολίες για το αν η Άννα έγραψε όλο το ημερολόγιο. Ισχυρίζονται πως η Άννα είχε γράψει μόνο το πρώτο μέρος, που αναφερόταν στη ζωή της πριν το καταφύγιο. Το υπόλοιπο, όπως πιστεύουν, το έγραψε ο Όττο Φρανκ, για να βγάλει χρήματα με το όνομα της κόρης του. Όπως έχει ειπωθεί, το ημερολόγιο έχει γραφτεί με δύο διαφορετικά είδη στυλό, το ένα από τα οποία ήταν άγνωστο πριν την απελευθέρωση. Επίσης, έχουν παρατηρηθεί και δύο είδη γραφικών χαρακτήρων.

  Ανεξάρτητα από το τι πιστεύουν, εγώ έχω μια εντελώς διαφορετική άποψη. Επειδή τυχαίνει το μεγαλύτερο ποσοστό των εφήβων να έχουν ρηχή προσωπικότητα, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Εκτός αυτού, τα συναισθήματα, τα οποία κρύβονται μέσα σε κάθε λέξη, ταυτίζονται με τον εσωτερικό κόσμο πολλών  εφηβικών σκέψεων. Πιστεύω πως δεν μπορεί κάποιος ενήλικας να γράψει αυτά τα παθιασμένα λόγια για το μέλλον. Όλες τις ελπίδες και τη θέληση για καλύτερη ζωή,   η  οποία φαντάζει απόμακρη από τη σκέψη των ενηλίκων.

Συνιστώ σε όλους τους συνομηλίκους μου -και όχι μόνο- να το διαβάσουν, διότι είναι ένα βιβλίο που κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη και διατηρεί την αγωνία και την τραγική ειρωνεία από την πρώτη έως και την τελευταία σελίδα του ημερολογίου. Ό,τι και αν λέγεται για αυτό το βιβλίο, δε θα πάψει να αποτελεί ένα εκπληκτικό ημερολόγιο, το οποίο περιγράφει τις συνθήκες που επικρατούσαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέσα από τα μάτια ενός εφήβου.

 Εύα Μακρή Β2