Η νεολαία στις μέρες μας δεν έχει ζήσει σε συνθήκες πολέμου. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η ειρήνη είναι φυσική κατάσταση. Κι όμως, η ειρήνη και πόσο μάλλον η διατήρηση της, είναι ένα αρκετά πολύπτυχο ζήτημα.

Οι νέοι δεν έχουν ζήσει τη φρίκη της ισοπέδωσης της ειρήνης, τον ανελέητο πόλεμο. Δεν έχουν γράψει τραγούδια, ποιήματα, συνθήματα στους τοίχους, για να εκφράσουν τον πόθο τους για την ειρήνη. Δεν έχουν αντιμετωπίσει τη σκληρότητα της ζωής, τη βάρβαρη και γυμνή αλήθεια και το άδικο που κατακλύζει την οικουμένη. Αφού η ειρήνη θεωρείται πλέον δεδομένη. Και όμως, η ειρήνη είναι θέμα ανατροφής, παιδείας και σεβασμού.

Ο άνθρωπος καθημερινά προετοιμάζει τον «πόλεμο». Όλα ξεκινούν από την οικογένεια. Όταν ένας νέος άνθρωπος διαμορφώνει τον χαρακτήρα του, γίνεται δέκτης όλων των ερεθισμάτων και των συμπεριφορών από το οικείο περιβάλλον. Όταν λοιπόν ένα μικρό παιδί δέχεται πράξεις βίας από τους γονείς του ή γίνεται μάρτυρας βίαιων πράξεων μεταξύ των δύο γονέων, τότε αυτόματα θεωρεί ως μόνο τρόπο αντιμετώπισης των άλλων και διεκδίκησης του δίκιου του τη χρήση βίας.

Έτσι, όταν αυτό το παιδί πάει σχολείο, εξασκεί αυτό που έμαθε σπίτι του, εκφοβίζει τους συμμαθητές του, γίνεται ο φόβος και ο τρόμος. Όταν οι πράξεις αυτού του παιδιού προς τα άλλα δεν ευαισθητοποιούν τους υπόλοιπους ‘αδιάφορους’ μαθητές, οι πράξεις αυτές ενθαρρύνονται, δεν καταστέλλονται και ούτε τιμωρούνται.

Το γεγονός αυτό -ότι τις περισσότερες φορές στο σχολείο δεν υπερασπίζονται τα δικαιώματα των αδυνάτων- αποτελεί ένα από τα θέματα που χρειάζεται να γίνουν αντιληπτά, και αποτελεί επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα  πρόληψης και αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών στο σχολείο, μιας και επηρεάζονται οι αντιλήψεις και συμπεριφορές των μελλοντικών πολιτών. Όταν οι καθηγητές δεν είναι αντικειμενικοί είτε είναι αδιάφοροι, απόμακροι ή διδάσκουν μεροληπτικά, τότε τα περισσότερα παιδιά -τα οποία συνεχώς διαμορφώνουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα τους-, ενδέχεται να συμφωνήσουν, να παραποιήσουν ή να απλοποιήσουν αντιλήψεις των δασκάλων/καθηγητών και να βρουν πρόφαση να φτάσουν σε ακραίες συμπεριφορές ή στάσεις βίας ή ρατσισμού.

Όταν οι μαθητές δεν φροντίζουν να μάθουν την ιστορία του πολιτισμού τους, τότε χάνουν ένα μέρος της ταυτότητάς τους. Όταν δεν κάνουν παρέα με συγκεκριμένα «στοχοποιημένα» άτομα, τότε γίνονται οι ίδιοι ρατσιστές. Όταν χλευάζουν τις συμφορές των άλλων, γίνονται αλαζόνες και υπερόπτες, ενώ, όταν η άποψη τους διαφέρει, δεν τολμούν να την εκφράσουν και έτσι δημιουργείται η ανελευθερία έκφρασης των απόψεων και των ιδεών.

Όλα αυτά, ρατσισμός, ανελευθερία έκφρασης, αδιαφορία ή υπεροψία,   δομούν μια εχθρότητα και βοηθούν στην αποξένωση του ενός συνανθρώπου με τον άλλον.

Εκτός από την οικογένεια και το σχολείο, σε έλλειψη ειρήνης, μπορεί να οδηγήσει η διαρκώς αυξανόμενη δημιουργία φτώχειας και ανεργίας, η καταπάτηση των δικαιωμάτων, μα κυρίως η έλλειψη συλλογικότητας και η ενίσχυση του «εγώ».

Ιδιαίτερα στις μέρες μας, λόγω της οικονομικής κρίσης, όλοι σκέφτονται και ανησυχούν για τον εαυτό τους και για κανέναν άλλον. Οι περισσότερες σχέσεις μεταξύ ανθρώπων είναι επιφανειακές, χωρίς βάθος. Μπορεί να φαίνονται όλα στην αρχή ιδανικά, αλλά με την πιο απλή αφορμή ή με το παραμικρό ατομικό συμφέρον, μια φιλία ή σχέση διακόπτεται. Ο καθένας ενδιαφέρεται μόνο για το ατομικό ή το οικογενειακό του καλό και όχι για το συλλογικό καλό και για τα κοινωνικά ιδεώδη. Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε έναν «εμφύλιο πόλεμο», σε έναν κοινωνικό αλληλοσπαραγμό μέσα στα θεμέλια της κοινωνίας μας.

Καταλυτικός παράγοντας στην προσπάθεια διατήρησης των ειρηνικών συνθηκών αποτελεί η εκπαίδευση. Η κατάλληλη ανατροφή από την οικογένεια και η  σωστή παιδεία στα σχολεία, η οποία θα εστιάζει στις αρχές του αλληλοσεβασμού, στην αξία της αλληλεγγύης, του σεβασμού στη διαφορετικότητα και στις αρχές της δικαιοσύνης, θα μεταλαμπαδεύσει αυτές τις αξίες στα παιδιά και στους εφήβους, κάτι που θα συμβάλει σημαντικά στη θετική εξέλιξη της πορείας τους, την εδραίωση της ειρήνης και την επικράτηση αρχών αρμονίας, ισορροπίας και ειρήνης στη ζωή τους.

Όπως έλεγε και ο Μακρυγιάννης, για να πάει μπροστά ο τόπος, πρέπει να «είμαστε στο ΕΜΕΙΣ και όχι στο  ΕΓΩ» …

Εύα Μακρή Γ2

 Φωτογραφία:

Λίνα Κυριακάκη Γ2