Ο κακός μαθητής
Ο κακός μαθητής
Λέει όχι με το κεφάλι
Μα λέει ναι με την καρδιά
Λέει ναι σε όσους αγαπάει
Λέει όχι στον καθηγητή
Είναι όρθιος
Τον ρωτούν
Και όλα τα προβλήματα έχουν δοθεί
Ξαφνικά τον πιάνουν ακατάσχετα γέλια
Και τα σβήνει όλα
Τα ψηφία και τις λέξεις
Τις ημερομηνίες και τα ονόματα
Τις φράσεις και τους γρίφους
Και παρά τις φοβέρες του καθηγητή
Κάτω από τα γιουχαΐσματα των καλών μαθητών
Με κιμωλίες όλων των χρωμάτων
Πάνω στον μαυροπίνακα της δυστυχίας
Ζωγραφίζει το πρόσωπο της ευτυχίας.
Ζακ Πρεβέρ, Κουβέντες, μτφρ. Μιχάλης Μεϊμάρης, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1994, σ. 57-58.
Είναι μεγάλο ευτύχημα που κάθε επιτυχία είναι αποτυχία κάποιου άλλου πράγματος.
Ζακ Πρεβέρ
Ο διαχωρισμός των μαθητών σε «καλούς» και «κακούς», η τόσο εύκολη ταμπέλα με την οποία τους κατηγοριοποιούμε, θεωρώ ότι εδράζεται σε σαθρά θεμέλια λαμβάνοντας υπόψιν μόνο την υψηλή βαθμολογία και την επιτυχία στις εξετάσεις. Εκτός όμως από τα ποσοτικά μετρήσιμα και τυποποιημένα κριτήρια αξιολόγησης, πώς μπορούμε να κρίνουμε την ποιότητα ενός μαθητή χωρίς να έχουμε πλήρη εικόνα της προσωπικότητας και των ικανοτήτων του; Υπάρχουν πολλοί μαθητές που πραγματικά προσπαθούν με πολύ κόπο κι επιμονή να ξεπεράσουν κάθε είδους δυσκολίες και θεωρώ πολύ άδικο και ισοπεδωτικό τον χαρακτηρισμό τους ως «κακούς» κρίνοντας μόνο και μόνο από έναν άψυχο αριθμό!
Μπορεί να μη θυμούνται πάντα τι είναι γραμμένο σε μια σελίδα ενός βιβλίου, αλλά δεν ξεχνούν ποτέ να βοηθούν όσους έχουν ανάγκη, να είναι καλοί φίλοι, να φροντίζουν τα ζώα, να προστατεύουν το περιβάλλον… Μπορεί να μην μπορούν να κάνουν άρτιους μαθηματικούς υπολογισμούς, αλλά σκέφτονται δημιουργικά και καινοτόμα βρίσκοντας λύσεις στα καθημερινά προβλήματα της ζωής, είναι καλοί στις κατασκευές ή αστέρια στην τεχνολογία. Μπορεί να μην είναι καλοί στην αποστήθιση των γνώσεων, αλλά διαθέτουν κριτική σκέψη και φιλοπερίεργο πνεύμα ώστε να ανακαλύπτουν συνεχώς καινούρια πράγματα, θέτουν ερωτήματα, απαντάνε με επιχειρήματα, ξέρουν πώς να κάνουν διάλογο και πώς να συνεργάζονται. Μπορεί να τους διαφεύγουν χρονολογίες και ονόματα, αλλά πιθανόν να μαθαίνουν τέλεια στίχους τραγουδιών, να διαβάζουν βιβλία, να γράφουν ποιήματα, να παίζουν μουσικά όργανα, να έχουν ταλέντο στο θέατρο ή να είναι σπουδαίοι αθλητές. Μπορεί να δυσκολεύονται να εκφραστούν με λόγια αλλά οι ζωγραφιές τους να ισοδυναμούν με χίλιες λέξεις ή τόσα πολλά άλλα… έχοντας εμπεδώσει πάνω από όλα πόσο σημαντικό είναι να αγαπάς αυτό που κάνεις για να είσαι ευτυχισμένος!
Μήπως όλα τα παραπάνω είναι χαρακτηριστικά «καλών» μαθητών; Δεν καλλιεργούν την παιδεία μας; Ή μήπως νομίζουμε ότι η μάθηση θα σταματήσει τη στιγμή που θα πάρουμε έναν καλό βαθμό και δε θα συνεχιστεί δια βίου;
Η επιτυχία δεν ισοδυναμεί με την ευτυχία… Ας είστε «κακοί» μαθητές, αν είναι να είστε καλοί άνθρωποι… Να αμφισβητείτε τις αυθεντίες και να τις ανατρέπετε ανοίγοντας τον δρόμο για καινοτομίες που δεν έχουμε προλάβει, αλλά -γιατί όχι;- θα αρχίσουμε να διδάσκουμε στα σχολεία… Εσείς οι «κακοί» μαθητές θα μας διδάξετε πώς είναι να τα βάζεις με την αποτυχία και να βγαίνεις νικητής… Εσείς θα «ζωγραφίσετε στον μαυροπίνακα της ζωής την ευτυχία»… Να μη σταματήσετε να αγωνίζεστε για τα όνειρά σας, να είστε ελεύθεροι άνθρωποι, ανοιχτοί, αλτρουιστές, πολυδιάστατοι, φιλομαθείς, κι ας σας είπε κάποιος κάποτε «κακούς» μαθητές…
Αφιερωμένο σε όλα τα παιδιά που στιγματίζονται στα σχολικά τους χρόνια με την ταμπέλα του «κακού» μαθητή…
Δέσποινα Ντάρλα
«Θεωρία και πράξη», Δημήτρης Ζεβουδάκης
* Η εικόνα εξωφύλλου της ανάρτησης είναι πίνακας του Κωστή Μουδάτσου
Δεν θα μπορούσα να προσθέσω κάτι περισσότερο μετά από αυτό το ποίημα, το σκίτσο, το κείμενο σου και το τραγούδι που επέλεξες Δέσποινα! Τα είπες όλα. Ταυτίζομαι. Τέτοιους εκπαιδευτικούς έχουν ανάγκη τα παιδιά σαν εσένα κι άλλους αληθινούς «δασκάλους» που τους τονώνουν την αυτοπεποίθηση, δεν τους κατηγοριοποιούν, δεν τους κατακρίνουν, απλά τους βοηθούν να φτιάξουν τον δικό τους μοναδικό διάδρομο για να απογειωθούν στους αιθέρες των ονείρων τους.
Για μένα προσωπικά καλός μαθητής είναι αυτός που προσπαθεί πραγματικά και αποκτά φιλοδοξίες μέσω της εκπαίδευσης ανακαλύπτοντας νέες πτυχές του εαυτού του από το διάβασμα. Μακάρι να ενθάρρυναν όλοι οι καθηγητές τούς μαθητές τους να ακολουθήσουν την καρδιά και όχι το μυαλό, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες με τις οποίες ίσως έρθουν αντιμέτωποι. Επιπλέον, θεωρώ πως όλα έχουν ένα τίμημα, απλώς όταν κάποιος κυνηγά τα όνειρα του, τον «τυφλώνει» η επιθυμία να τα πραγματοποιήσει σε σημείο που μέχρι και οι «συνέπειες» που πιθανόν να προκληθούν στην προσωπική ζωή του ατόμου να μοιάζουν γλυκές…