Το Φυσικό Αέριο
Σύνθεση και χαρακτηριστικά φυσικού αερίου
Το φυσικό αέριο αποτελείται από ένα μείγμα αερίων κορεσμένων υδρογονανθράκων που έχουν μικρό αριθμό ατόμων του άνθρακα.
Ως βασικό συστατικό, το φυσικό αέριο έχει το μεθάνιο (70-90%ν/ν) και σε μικρότερες ποσότητες συνυπάρχουν μαζί του το αιθάνιο, το προπάνιο, βουτάνιο καθώς και το διοξείδιο του άνθρακα, το άζωτο, το υδρογόνο το ήλιο και το υδρόθειο.
Μεθάνιο: 70-90%ν/ν
Αιθάνιο: 5-15%ν/ν
Βουτάνιο και προπάνιο: <5%ν/ν
Άλλα αέρια: αρκετά μικρές ποσότητες
Το φυσικό αέριο που είναι απαλλαγμένο από τους υδρογονάνθρακες πέραν του μεθανίου, δηλαδή το καθαρό μεθάνιο, συχνά αποκαλείται και ξηρό φυσικό αέριο. Αντίστοιχα, το φυσικό αέριο που συμπεριλαμβάνει και άλλους υδρογονάνθρακες εκτός από το μεθάνιο, αποκαλείται και υγρό φυσικό αέριο.
Χημικές ιδιότητες
Το φυσικό αέριο είναι άχρωμο, αόρατο και άοσμο. Η χαρακτηριστική του οσμή δίνεται τεχνητά, ώστε να γίνεται αντιληπτό σε τυχόν διαρροές. Ανήκει στη δεύτερη οικογένεια των αερίων καυσίμων. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα και έχει ειδικό βάρος ίσο με 0,55. Σε περίπτωση διαρροής διαφεύγει προς την ατμόσφαιρα, σε αντίθεση προς το υγραέριο (LPG) που είναι βαρύτερο από τον αέρα με σχετική πυκνότητα 1,8.
Η Ανώτερη Θερμογόνος Δύναμη (ΑΘΔ) του φυσικού αερίου κυμαίνεται από 9.000 – 11.000 Kcal/Nm3. Ενώ η ΑΘΔ του υγραερίου είναι σημαντικά υψηλότερη, από 23.000 – 30.000 Kcal/Nm3. Αυτό – σε συνδυασμό με τη διαφορετική σχετική πυκνότητα των δύο καυσίμων – σημαίνει ότι το φυσικό αέριο και το υγραέριο δεν είναι άμεσα εναλλάξιμα μεταξύ τους, δηλαδή, η υποκατάσταση του ενός από το άλλο απαιτεί τροποποίηση ή αντικατάσταση καυστήρων.
Τα όρια ανάφλεξης του φυσικού αερίου είναι 4,5% – 15%. Δηλαδή η καύση δεν μπορεί να συντηρηθεί, εάν η περιεκτικότητα του αέρα σε φυσικό αέριο είναι εκτός αυτών των ορίων. Για το υγραέριο τα αντίστοιχα όρια ανάφλεξης είναι 2% – 9,3%.
Η καύση του φυσικού αερίου σε σχέση με αυτή άλλων καυσίμων, όπως ο γαιάνθρακας ή το πετρέλαιο, έχει λιγότερο επιβλαβείς συνέπειες για το περιβάλλον. Παράγει, για παράδειγμα, μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα για κάθε μονάδα παραγόμενης ενέργειας.
Τα κοιτάσματα και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου
Ιστορική εξέλιξη:
Η άσφαλτος και τα βιτουμένια, τα πιο παλιά γνωστά προϊόντα του πετρελαίου, όπως και ενδείξεις για διαρροές φυσικού αερίου βρέθηκαν για πρώτη φορά μεταξύ 6000 και 2000 π.Χ. στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το Ιράν. Η χρήση του φυσικού αερίου αναφέρεται στην Κίνα το 900 π.Χ. περίπου, όπου ανοίχθηκαν γύρω στα 900-1100 φρέατα και το αέριο μεταφερόταν με αγωγούς από μπαμπού.
Στην Ευρώπη αυτά τα επιτεύγματα ήταν άγνωστα και το φυσικό αέριο δεν ανακαλύφθηκε παρά το 1659 στην Αγγλία. Το αέριο από απόσταξη ανθράκων ανακαλύφθηκε το 1670 και άρχισε να χρησιμοποιείται το 1790, γιατί ήταν πιο εύκολη η μεταφορά, η αποθήκευση και η χρησιμοποίησή του στις μηχανές εσωτερικής καύσεως και στον φωτισμό δρόμων και σπιτιών. Το 1821 η πόλη Φριντόνια στην περιφέρεια της Νέας Υόρκης φωτιζόταν με φυσικό αέριο. Αλλά η χρησιμοποίηση του φυσικού αερίου εξακολουθούσε να είναι περιορισμένη, γιατί δεν υπήρχε τρόπος μεταφοράς του σε μεγάλες αποστάσεις και επί έναν αιώνα το φυσικό αέριο παρέμεινε στο περιθώριο της βιομηχανικής εξέλιξης, η οποία βασίστηκε στον άνθρακα, το πετρέλαιο και τον ηλεκτρισμό.
Η μέθοδος μεταφοράς φυσικού αερίου με αγωγούς αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1920 και αποτέλεσε ένα σημαντικό στάδιο στη χρήση του αερίου. Μετά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο ακολούθησε μια περίοδος τεράστιας κατανάλωσης, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το 1960 η παγκόσμια παραγωγή φυσικού αερίου ήταν 470 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και το 1979 ήταν 1,459 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το 1950 το φυσικό αέριο αποτελούσε το 12% της καταναλισκόμενης παγκοσμίως ενέργειας, ένα ποσοστό που αυξήθηκε σε 14,6% το 1960 και σε 25% το 1980. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) η κατανάλωση φυσικού αερίου θα καλύπτει το 1/4 των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών το 2030.
Τα κοιτάσματα:
Τα αποθέματα φυσικού αερίου σχηματίστηκαν πριν από 10-15 εκατομμύρια χρόνια από βακτήρια, μύκητες και άλλους μικροργανισμούς που ζούσαν στη θάλασσα. Αυτοί οι μικροργανισμοί, αφού πέθαναν, εγκλωβίστηκαν στον πυθμένα της θάλασσας μέσα σε λάσπη, όπου δεν υπήρχε οξυγόνο.
Στη διάρκεια πολλών εκατομμυρίων χρόνων καταπλακώθηκαν από στρώματα χώματος και άμμου και μετασχηματίστηκαν τελικά σε μείγματα υδρογονανθράκων, σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Το φυσικό αέριο συγκεντρώθηκε σε κοιλότητες, τα κοιτάσματα που σήμερα γνωρίζουμε. Επειδή το φυσικό αέριο δημιουργήθηκε όπως και το πετρέλαιο, όπου υπάρχουν κοιτάσματα φυσικού αερίου υπάρχουν και κοιτάσματα πετρελαίου.
Εξορύσσεται από αυτές τις υπόγειες κοιλότητες στις οποίες βρίσκεται υπό υψηλή πίεση. Σε αυτές τις κοιλότητες το φυσικό αέριο σχηματίστηκε με τρόπο παρόμοιο με αυτόν του σχηματισμού του πετρελαίου. Μεταφέρεται προς τους τόπους όπου πρόκειται να χρησιμοποιηθεί όπως είναι, χωρίς την ανάγκη περαιτέρω επεξεργασίας.
Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου βρίσκονται συνήθως μακριά από τα κύρια κέντρα καταναλώσεως· συνεπώς, το φυσικό αέριο πρέπει να μεταφερθεί, αν και οι βιομηχανίες χημικής επεξεργασίας είναι συχνά εγκατεστημένες στην περιοχή της παραγωγής.
Το φυσικό αέριο:
-
Αποτελεί βασική πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
-
Χρησιμοποιείται στην παραγωγή υδρογόνου.
-
Καύσιμο οχημάτων (οικολογικά οχήματα). Το 2005, οι χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό οικολογικών οχημάτων ήταν η Αργεντινή, η Βραζιλία, το Πακιστάν, η Ιταλία, το Ιράν και οι Η.Π.Α.. Γίνονται, επίσης, προσπάθειες για χρήση του και στην αεροπορία.
-
Οικιακή χρήση (μαγειρική, θέρμανση κ.α.).
-
Άλλες χρήσεις (παραγωγή γυαλιού, υφασμάτων, ατσαλιού, πλαστικών, ειδών χρωματισμού και άλλων προϊόντων).
Ορισμένα σημαντικά θετικά στοιχεία:
-
Είναι εφικτή η συνεχής παροχή καυσίμου. Κάτι τέτοιο εξασφαλίζει απρόσκοπτη λειτουργία και αποδεσμεύει κεφάλαια που σε άλλες περιπτώσεις απαιτούνται για τη διατήρηση αποθεμάτων και αποθηκευτικών χώρων.
-
Έχει μειωμένες, σε σχέση με άλλα καύσιμα, εκπομπές ρύπων. Έτσι, η χρήση του συμβάλλει στο καθαρότερο περιβάλλον και στην καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
-
Έχει μειωμένο λειτουργικό κόστος διαχείρισης καυσίμου και συντήρησης
-
Αυξημένη ενεργειακή απόδοση και οικονομία
-
Βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων
-
Ευχέρεια χειρισμού και ελέγχου
-
Αποκέντρωση θερμικών χρήσεων
Πλεονεκτήματα φυσικού αερίου
Τι προσφέρει;
Η χρήση του φυσικού αερίου – υγραερίου / LPG είναι πλέον διαδεδομένη σε όλον τον κόσμο και ειδικά στην Ευρώπη έναντι των συμβατικών πηγών ενέργειας, γιατί είναι το πλέον οικονομικό, ασφαλές στη χρήση και πιο φιλικό στο περιβάλλον. Στην Αθήνα λειτουργούν ήδη 500 χλμ. δικτύων διανομής που τροφοδοτούν σήμερα 8.000 καταναλωτές (ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται) με φυσικό αέριο!
-Οικονομία
Είναι περίπου 50% φθηνότερη ενέργεια από τον ηλεκτρισμό στις οικιακές και επαγγελματικές χρήσεις. Καταναλώνεται και χρεώνεται ακριβώς όσο χρησιμοποιείται. Έχει περίπου 10% αποδοτικότερη καύση από τα υγρά καύσιμα. Δεν έχει διαρροές και απώλειες κατά τη μεταφορά του στις εγκαταστάσεις του καταναλωτή. Έχει μειωμένες δαπάνες στη συντήρηση των εγκαταστάσεων και δεν απαιτεί πρόσθετες δαπάνες για την ομαλή λειτουργία του (δεξαμενές, αντλίες, προθερμαντήρες κλπ.).
-Φιλικότερη Χρήση
Ρυθμίζεται εύκολα η ποσότητα και ο αερισμός της καύσης του. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με απευθείας καύση σε επαγγελματικές και βιομηχανικές χρήσεις και η φλόγα του μπορεί να διαμορφωθεί στο σχήμα και στην ποιότητα που θέλει ο καταναλωτής
-Καθαρότερο Περιβάλλον
Δεν εκπέμπει αιθάλη και υδρογονάνθρακες στους χώρους δουλειάς και στο περιβάλλον. Δεν επιβαρύνει την ατμόσφαιρα και τις εγκαταστάσεις με θειούχες ενώσεις αλλά και δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με διαρροές και εξατμίσεις κατά τη μεταφορά και την παραλαβή του.
-Θέρμανση Παντού
Με την ευκολία της πραγματικής αυτονομίας στη θέρμανση, μπορείτε να απολαύσετε τη θαλπωρή του σπιτιού σας με την ζεστασιά του φυσικού αερίου, όπου και όταν εσείς τη θέλετε. Με το φυσικό αέριο, το σπίτι ή το δωμάτιο σας αποκτά τη δική του ταυτότητα θέρμανσης, είτε με ένα συμβατικό σύστημα λέβητα ή με πρωτότυπες και κομψές αυτόνομες συσκευές
-Ψύξη
Οι κλιματιστικές συσκευές φυσικού αερίου έχουν αρχίσει να δροσίζουν και τους Ευρωπαίους πολίτες στις γειτονικές μας χώρες, όπως στην Γαλλία και την Ιταλία. Πιο συγκεκριμένα, στον τομέα του κλιματισμού αντικαθιστά τις συμβατικές κλιματιστικές μονάδες ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και λέβητες πετρελαίου και καλύπτει πλήρως τις ανάλογες ανάγκες κλιματισμού όπως ξενοδοχείων, γραφείων, εστιατορίων, νοσοκομείων, επαγγελματικών και βιομηχανικών κτιρίων και χώρων, κατοικιών, εκκλησιών, αθλητικών εγκαταστάσεων κλπ.
Σύγκριση πετρελαίου και φυσικού αερίου ως προς την τιμή:
Οι τιμές ανά κιλοβατώρα:
Η τιμή του φυσικού αερίου με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα διαμορφώνεται στο 0,28 ευρώ/κιλοβατώρα από 0,070 ευρώ πέρυσι και μετά την επιδότηση στο 0,25 ευρώ/κιλοβατώρα. Η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, εάν ξεκινούσε σήμερα η διανομή του, θα ήταν στο 0,134 ευρώ/κιλοβατώρα (1,60 ευρώ/λίτρο) και μετά την επιδότηση στο 0,113 ευρώ/κιλοβατώρα από 0,0955 ευρώ τον Οκτώβριο πέρυσι.
Καλοριφέρ με πετρέλαιο
Τα περισσότερα νοικοκυριά χρησιμοποιούν καλοριφέρ με πετρέλαιο, το οποίο αποτελεί έναν από τους πιο κοινούς τρόπους θέρμανσης. Το 1 λίτρο πετρελαίου αποδίδει περίπου 12kWh θερμικής ενέργειας. Με την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης να διαμορφώνεται σήμερα στα 1,40€ το λίτρο, μία κιλοβατώρα θέρμανσης πετρελαίου κοστίζει περίπου 0,116€.
Για ένα μέσο διαμέρισμα 80 τ.μ. θα χρειαστούν το χειμώνα 5600kWh (150 ημέρες) οι οποίες θα κοστίσουν 653€ χωρίς την επιδότηση. Με την επιδότηση στα 0.25€/λίτρο η έκπτωση στην κιλοβατώρα ανέρχεται στα 0.029€/kWh, δηλαδή (5600 X 0.029) = 162.4€. Στην περίπτωση αυτή το κόστος μετά την επιδότηση ανέρχεται στα 490,6€.
Καλοριφέρ με φυσικό αέριο
Για τα νοικοκυριά που έχουν επιλέξει το φυσικό αέριο ως μέσο θέρμανσης, αυτό αποτελεί μια πιο ασταθή παράμετρο, καθώς η τιμή του δεν παραμένει σταθερή. Ενδεικτικά, η τιμή του φυσικού αερίου κυμαίνεται στα 0.23€/kWh. Ένα μέσο διαμέρισμα 80 τ.μ. θα χρειαστεί για θέρμανση τον χειμώνα (5.600 Χ 0.23€ ) 1288€. Με την επιδότηση στα 90€/MWh το κόστος μετά την επιδότηση ανέρχεται στα 784€.
Πλεονεκτήματα Φυσικού Αερίου έναντι των συμβατικών υγρών καυσίμων:
Η χημική σύσταση του φυσικού αερίου (και των ομοειδών του) καθώς και η σύσταση των καυσαερίων του, συνιστούν δυο συνθήκες με υψηλό ενδιαφέρον από τη σκοπιά της λειτουργίας με υψηλό βαθμό απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας ιδίως στις οικιακές εφαρμογές:
- Εξαιτίας της απουσίας προσμίξεων επιβαρυντικών για τα μέρη των συσκευών και των εγκαταστάσεων (καυστήρες, θάλαμοι καύσης, απαγωγή καυσαερίων κλπ), είναι απολύτως εφικτή η διατήρηση σταθερού βαθμού απόδοσης για ιδιαίτερα μεγάλες περιόδους.
- Επειδή τα προϊόντα της καύσης του φυσικού αερίου αποτελούνται κυρίως από νερό (υδρατμούς) καθίσταται εύκολα δυνατή η αξιοποίηση της λανθάνουσας θερμότητας των καυσαερίων (διαδικασία συμπύκνωσης) με αποτέλεσμα την αύξηση (πάνω από 20%!) της ωφέλιμης θερμότητας που λαμβάνεται από δεδομένη ποσότητα καυσίμου – σημαντικό πλεονέκτημα για τον τελικό καταναλωτή, αφού μπορεί να εξυπηρετήσει την εγκατάστασή του με λιγότερο καύσιμο.
Παγκόσμια αποθέματα
10. Τουρκμενιστάν
Αυτή η χώρα βρίσκεται στην Κεντρική Ασία. Υπάρχουν δύο επαρχίες πετρελαίου και φυσικού αερίου στην επικράτεια του Τουρκμενιστάν: η επαρχία πετρελαίου και φυσικού αερίου Τουράν και η λεκάνη πετρελαίου και φυσικού αερίου της Νότιας Κασπίας. Υπάρχουν πάνω από 220 κοιτάσματα φυσικού αερίου, πετρελαίου και φυσικού αερίου, πετρελαίου και συμπυκνωμάτων σε αυτές τις επαρχίες. Το 2017, αυτή η χώρα παρήγαγε 81,765 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικό αέριο.
9. Αλγέρια
Αυτή η χώρα βρίσκεται στη Βόρεια Αφρική. Το μεγαλύτερο μέρος της Αλγερίας βρίσκεται στην έρημο Σαχάρα. Στα βάθη της χώρας υπάρχουν αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το φθινόπωρο του 2009 ανακαλύφθηκε ένα κοίτασμα συμπυκνώματος αερίου στην Αλγερία, το οποίο ονομάστηκε Ain-Tsila. Σε αυτό, κοιτάσματα αερίου βρίσκονται σε βάθος 1,5-2,0 km. Το 2017 αυτή η χώρα παρήγαγε 93,152 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
8. Σαουδική Αραβία
Η Σαουδική Αραβία βρίσκεται στην Αραβική Χερσόνησο. Η χώρα διαθέτει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τον Φεβρουάριο του 2007 ανακαλύφθηκε ένα κοίτασμα φυσικού αερίου στην έρημο Rub al-Khali, το οποίο ονομάστηκε Tukhman. Τα κοιτάσματά του βρίσκονται σε βάθος 5-5,5 χλμ. Τα αρχικά αποθέματα φυσικού αερίου στο Τουχμάν ανέρχονται σε 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα. Επίσης, στη λεκάνη του Περσικού Κόλπου βρίσκεται ένα μεγάλο κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου Gavar. Οι αποθέσεις σε αυτό βρίσκονται σε βάθος 1,5-3 km. Τα γεωλογικά αποθέματα φυσικού αερίου στο Γκαβάρ ανέρχονται σε 1,01 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το 2017 στη χώρα αυτή παρήχθησαν 110,86 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
7. Νορβηγία
Η Νορβηγία βρίσκεται στη Σκανδιναβική Χερσόνησο, στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ και σε πολλά νησιά. Η χώρα διαθέτει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου είναι τα κοιτάσματα Troll, Oseberg και Frigg. Το τρολ αποθηκεύει 1287 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m αερίου, Oseberg – 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m αερίου, Frigg – 225 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m αερίου. Το 2017 η χώρα αυτή παρήγαγε 120,193 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m φυσικού αερίου.
6. Κίνα
Η Κίνα είναι μέσα ανατολική Ασία. Στα βάθη της χώρας υπάρχουν μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μεταξύ των γνωστών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Κίνα είναι το Clameli (κοίτασμα αερίου), το Liuhua (υπεράκτιο συμπύκνωμα αερίου), το Sulige (αέριο), το Changbei (αέριο), το Shiyugou-Dongxi (αέριο), το Yacheng (υπεράκτιο συμπύκνωμα αερίου). Το 2017 αυτή η χώρα παρήγαγε 136,628 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m φυσικού αερίου.
5. Καναδάς
Ο Καναδάς βρίσκεται στη Βόρεια Αμερική. Τα έγκατα της χώρας έχουν μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου. Υπάρχουν πολλές λεκάνες αερίου στον Καναδά. Η κύρια λεκάνη βρίσκεται στην επαρχία της Αλμπέρτα. Περιλαμβάνει κοιτάσματα όπως η λίμνη Rainbow, το Pembina Forks και το Medicine Hat. Το πεδίο Taylor βρίσκεται στην επαρχία της Βρετανικής Κολομβίας και το πεδίο Christopher Bay βρίσκεται στην επαρχία Nunavut. Το 2017 ο Καναδάς παρήγαγε 174,051 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m φυσικού αερίου.
4. Κατάρ
Το Κατάρ βρίσκεται στη Χερσόνησο του Κατάρ, η οποία βρίσκεται στην Αραβική Χερσόνησο. Τα έγκατα της χώρας είναι πλούσια σε φυσικό αέριο. Στο κεντρικό τμήμα του Περσικού Κόλπου υπάρχει το Severnoye, ένα μεγάλο κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το 2017 αυτή η χώρα παρήγαγε 182,83 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m φυσικού αερίου.
3. Ιράν
Το Ιράν βρίσκεται στη Δυτική Ασία. Η χώρα διαθέτει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στο κεντρικό τμήμα του Περσικού Κόλπου υπάρχει ένα μεγάλο κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου South Pars. Το Ιράν διαθέτει επίσης κοιτάσματα φυσικού αερίου όπως το Kengan (κοίτασμα συμπυκνώματος αερίου), το Sardar Milli (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), το Foroz (αέριο), το Khayyam (αέριο), το Khangiran (αέριο), καθώς και η περιοχή πετρελαίου και φυσικού αερίου Predzagros. Το 2017 αυτή η χώρα παρήγαγε 226,905 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m φυσικού αερίου.
2. Η.Π.Α
Οι ΗΠΑ βρίσκονται στη Βόρεια Αμερική. Τα έγκατα της χώρας έχουν μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Από το 2013, υπήρχαν 383 γεωτρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες που παρήγαγαν φυσικό αέριο. Στη χώρα υπάρχουν 38 λεκάνες πετρελαίου και αερίου και 14 πιθανώς φέρουσες λεκάνες πετρελαίου και αερίου. Το 2017 η χώρα αυτή παρήγαγε 751,063 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. m φυσικού αερίου.
1.Ρωσία
Οι μπλε πόροι καυσίμου είναι περίπου 32,6 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Η Ρωσία κατέχει εννέα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο. Η βιομηχανία φυσικού αερίου είναι η ραχοκοκαλιά της ρωσικής οικονομίας. Πάνω από το 60% των αποθεμάτων βρίσκεται σε κοιτάσματα στη Δυτική Σιβηρία, στην περιοχή του Βόλγα, στον Βόρειο Καύκασο και στα Ουράλια. Παραγωγή φυσικού αερίου: 642,917 δισεκατομμύρια m3 ετησίως.
Στην Ελλάδα:
Η Ελλάδα, σήμερα, εισάγει φυσικό αέριο από τις Η.Π.Α., την Αλγερία, το Κατάρ και την Αίγυπτο, ενώ όλα τα αποθέματα συγκεντρώνονται στη νήσο Ρεβυθούσα.
Από το 1999 λειτουργεί στη Ρεβυθούσα Τερματικός Σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εθνικές υποδομές της Ελλάδας.
Είναι μία από τις τρεις πηγές τροφοδοσίας του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και ένας από τους δέκα αντίστοιχους σταθμούς που λειτουργούν σήμερα σε όλο το χώρο της Μεσογείου και της Ευρώπης. Εκεί εκφορτώνονται και παραλαμβάνονται φορτία φυσικού αερίου σε υγρή μορφή που φτάνουν στην χώρα με δεξαμενόπλοια. Το υγροποιημένο φυσικό αέριο αποθηκεύεται σε δύο δεξαμενές, συνολικής χωρητικότητας 130.000 κ.μ. Στη συνέχεια στις ειδικές εγκαταστάσεις της μονάδας μετατρέπεται σε αέριο και τροφοδοτεί το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου.
Τον Οκτώβριο του 2007 ο ΔΕΣΦΑ ολοκλήρωσε τις εργασίες αναβάθμισης του Τερματικού Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) Ρεβυθούσας πραγματοποιώντας μια από τις σημαντικότερες επενδύσεις για την ενεργειακή υποδομή της χώρας. Με την αναβάθμιση ο Σταθμός θα μπορεί πλέον να παραλαμβάνει και να επεξεργάζεται τριπλάσιες ποσότητες φυσικού αερίου και να τροφοδοτεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς με 5,2-5,3 δισεκατομμύρια κ. μ. ετησίως. Συγκεκριμένα, το έργο περιελάμβανε την επέκταση των υποδομών και την ενίσχυση του εξοπλισμού ώστε να αυξηθεί η δυναμικότητα αεριοποίησης του Σταθμού σε 1.000 κ.μ. φυσικού αερίου ανά ώρα, από 271 κ.μ. ανά ώρα.
Επίσης, στην Ελλάδα, σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ, παρουσιάζονται εκτενώς διαθέσιμα στοιχεία για κοιτάσματα υδρογονανθράκων στις περιοχές νοτιοδυτικά της Κρήτης, της Πελοποννήσου και του Ιονίου καθώς και τα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα για τις έρευνες στις περιοχές αυτές βάσει εκτιμήσεων ειδικών από τους εμπλεκόμενους φορείς και κυβερνητικών παραγόντων. Μεταξύ άλλων το ρεπορτάζ σημειώνει ότι: «και στο Αιγαίο εικάζεται ότι υπάρχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων».
Επιπτώσεις του πολέμου μεταξύ Ρωσίας- Ουκρανίας, στη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη
Τι γίνεται με το ρωσικό φυσικό αέριο που δεν φτάνει πια σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η Ρωσία το καίει, θέλοντας να στείλει ένα μήνυμα στους Ευρωπαίους αλλά και προκαλώντας μία περιβαλλοντική καταστροφή, όπως προειδοποιούν ειδικοί.
Tην ώρα που οι τιμές του φυσικού αερίου απογειώνονταν σε επίπεδα δεκαπλάσια σε σχέση με πέρυσι, στέλνοντας και τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας πάνω από τα 1.000 ευρώ /MWh στη Γαλλία και στα 800 ευρώ/ΜWh στη Γερμανία, στα σύνορα της Ρωσίας με τη Φινλανδία υψώνεται πυκνός καπνός. Προέρχεται από το φυσικό αέριο που καίει σε καθημερινή βάση το Κρεμλίνο, θέλοντας να παγιδεύσει την Ε.Ε. σε ένα «καυτό» φθινόπωρο με οφειλόμενες στην ενεργειακή κρίση κοινωνικές εκρήξεις και σε έναν σκληρό, παγωμένο χειμώνα δυσβάσταχτης ακρίβειας και ύφεσης.
Σύμφωνα με στοιχεία ης Rystad Energy, που δημοσίευσε το BBC, η Ρωσία «καίει» φυσικό αέριο αξίας 10 εκατ. δολαρίων ημερησίως. Πιστεύεται ότι οι ποσότητες αυτές προορίζονταν για εξαγωγές στη Γερμανία. Ο Γερμανός πρέσβης στη Βρετανία δήλωσε στο BBC πως το Κρεμλίνο καίει το αέριο γιατί «δεν μπορεί να το πουλήσει πουθενά αλλού».
Η ποσότητα που καίγεται σε καθημερινή βάση από την Gazprom στο εργοστάσιο Portovaya είναι 4,34 εκατ. κυβικά μέτρα. Σε ετήσια βάση φτάνει τα 1,6 δισ. κυβικά μέτρα – ποσότητα που αντιστοιχεί στο 0,5% της κατανάλωσης της Ε.Ε. H Rystad υπολογίζει ότι η καύση αυτή εκπέμπει στην ατμόσφαιρα 9.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα σε καθημερινή βάση. Πρόκειται για περίπου την ίδια ποσότητα εκπομπών ρύπων που παράγεται σε έναν ολόκληρο χρόνο από περισσότερα από 1.100 νοικοκυριά. «Πρόκειται για απόλυτη περιβαλλοντική καταστροφή» διαμηνύει η Rystad.
To εργοστάσιο της Portovaya βρίσκεται κοντά σε έναν σταθμό συμπίεσης του Nord Stream 1 – της βασικής αρτηρίας μέσω της οποίας το ρωσικό αέριο φτάνει σε έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πλέον ο αγωγός λειτουργεί και εξάγει στο 20% μόλις των δυνατοτήτων του, ενώ η Gazprom έχει προαναγγείλει πλήρη διακοπή των ροών του για 3 ημέρες.
Από τις αρχές του έτους έως σήμερα οι εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη (σε όγκο, όχι σε αξία) έχουν μειωθεί κατά 77% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, σύμφωνα με τη Rystad. Τα έσοδα ωστόσο του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού -και κατά συνέπεια τα χρήματα που μπαίνουν στα κρατικά ταμεία από τις πωλήσεις ενέργειας- έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα ρεκόρ, χάρη στην εκρηκτική αύξηση των τιμών. Βεβαίως, η Μόσχα δεν μπορεί να ποντάρει ες αεί στις τιμές, για αυτό και φροντίζει ήδη να βρει άλλους πελάτες, με πολυτιμότερους μέχρι στιγμής την Κίνα και την Ινδία. Η ζήτηση ωστόσο αυτό το διάστημα είναι περιορισμένη από την Ασία.
Το βλέμμα της στρέφεται όμως και στη Λατινική Αμερική. Σύμφωνα με το Bloomberg, η Trafigura, ένας από τους μεγαλύτερους traders στον κόσμο, πουλάει ρωσικό ντίζελ στο Εκουαδόρ.
Κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα
Το 2021 στην Ελλάδα σημειώθηκε αύξηση κατά 10,87% στην κατανάλωση φυσικού αερίου. Σε αυτό συνέβαλαν η αύξηση της ζήτησης σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, στη βιομηχανία αλλά και στην οικιακή κατανάλωση. Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε ο ΔΕΣΦΑ, το 2021 καταναλώθηκαν 69,96 εκ. (MWh) από 63,1 εκ. MWh το 2020.
Το μεγαλύτερο τμήμα της εγχώριας ζήτησης (68,65%) αντιστοιχεί στην κατανάλωση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ακολουθούν οι οικιακοί καταναλωτές και οι συνδεδεμένες στα δίκτυα διανομής επιχειρήσεις, με ποσοστό 18,77%, καθώς και οι εγχώριες βιομηχανίες, που συνδέονται απευθείας στο σύστημα υψηλής πίεσης του ΔΕΣΦΑ, με ποσοστό 12,56%.
Αναφορικά με τις πηγές προμήθειας, το 2021 καταγράφηκε υποχώρηση των εισαγωγών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στον Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας (24,51 TWh έναντι 33,40 TWh το 2020).
Οι ΗΠΑ παρέμειναν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ΥΦΑ στη χώρα μας με 12,29 TWh (50,14%), και ακολουθεί η Αλγερία με 5,40 TWh (22,04%). Έπονται Κατάρ και Αίγυπτος με 4,74 (19,37%) και 1,12 TWh (4,59%) αντίστοιχα, ενώ στην τελευταία θέση για το 2021 βρίσκεται η Αγκόλα με 0,94 TWh (3,84%).
Αντίθετα, αυξήθηκαν οι εισαγωγές μέσω αγωγών κυρίως από το Σιδηρόκαστρο, που κάλυψε το 45,5% των συνολικών εισαγωγών, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 10,41% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Το 2021 τέθηκε σε λειτουργία η σύνδεση του ελληνικού συστήματος με τον αγωγό ΤΑΡ, μέσω του οποίου εισήχθησαν 13,61 TWh, (17,5% των συνολικών εισαγωγών), ενώ περίπου 4,02 TWh (5,17%) εισήχθησαν από το σημείο εισόδου στους Κήπους του Έβρου.
Μεταφορά και διανομή φυσικού αερίου
Η μεταφορά και διανομή του φυσικού αερίου γίνεται με αέρια μορφή μέσω δικτύου ή σε υγρή μορφή με δεξαμενές.
-Εισαγωγή από την ξηρά:
Η μεταφορά του φυσικού αερίου γίνεται με ένα δίκτυο υπόγειων αγωγών που διασχίζει βουνά και πεδιάδες. Όταν εισάγεται φυσικό αέριο σε μία χώρα, περνάει και ελέγχεται από έναν μετρητικό σταθμό στα σύνορα της χώρας.
-Εισαγωγή από τη θάλασσα:
Εισαγωγή από τη θάλασσα γίνεται με ένα ειδικό δεξαμενόπλοιο μεταφέρει το υγροποιημένο φυσικό αέριο στα λιμάνια.
Στην Ελλάδα:
Το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) είναι το Σύστημα Φυσικού Αερίου (υψηλής πίεσης) το οποίο, περιλαμβάνει:
-
Τον κεντρικό αγωγό και τους κλάδους του και τις προγραμματισμένες επεκτάσεις και ενισχύσεις του ΕΣΦΑ, τις εγκαταστάσεις μέτρησης, ρύθμισης, συμπίεσης και αποσυμπίεσης, το σύστημα ελέγχου λειτουργίας, επικοινωνιών και τηλεχειρισμού, τα κέντρα λειτουργίας και συντήρησης, τα κέντρα ελέγχου κατανομής φορτίου και γενικά τις εγκαταστάσεις που αποτελούν στοιχεία της λειτουργίας και της υποστήριξης του Συστήματος Μεταφοράς, καθώς και τα υφιστάμενα σημεία εισόδου του μετρητικού σταθμού Σιδηροκάστρου, Νέας Μεσημβρίας, Αγίας Τριάδας Μεγάρων Αττικής και των Κήπων Έβρου.
-
Την Εγκατάσταση ΥΦΑ στη νήσο Ρεβυθούσα.
-
Τα έργα επέκτασης και ενίσχυσης του ΕΣΦΑ, τις εγκαταστάσεις, τις διασυνδέσεις, τις υποδομές ή τους χώρους αποθήκευσης και επανεισαγωγής Φυσικού Αερίου στο ΕΣΦΑ που εκτελούνται σύμφωνα με το εγκεκριμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ κατά τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ. Τα έργα που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ αποτελούν έργα δημόσιας ωφέλειας και μείζονος εθνικής σημασίας.
-
Το φυσικό αέριο εισέρχεται στη χώρα από 4 εισόδους, από τη Βουλγαρία, στην είσοδο Σιδηρόκαστρο, από την Τουρκία, στην είσοδο Κήποι, από τον Τερματικό Σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) της Ρεβυθούσας, στην περιοχή των Μεγάρων, όπου εκφορτώνεται από πλοία, αεριοποιείται και εισάγεται στο Σύστημα Μεταφοράς στην είσοδο Αγία Τριάδα, ενώ εντός του Δεκεμβρίου 2020 ξεκίνησε η ροή φυσικού αερίου από τον αγωγό TAP, στην είσοδο Νέα Μεσημβρία.
Διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου
Διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου είναι η εταιρεία ΔΕΣΦΑ Α.Ε., η οποία συστήθηκε το 2007. Μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ είναι κατά 34% το Ελληνικό Δημόσιο και κατά 66% η ΣΕΝΦΛΟΥΓΚΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Α.Ε., η οποία είναι κοινοπραξία των εταιρειών «Snam S.p.A.» (Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς της Ιταλίας), «Enagás Internacional S.L.U.» (Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς της Ισπανίας), «Fluxys S.A.» (Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς του Βελγίου) και της «DAMCO S.A.» ως παθητικού μετόχου. Ο ΔΕΣΦΑ έχει πιστοποιηθεί ως «Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου Διαχωρισμένης Ιδιοκτησίας» (δηλαδή, κατά το μοντέλο του Ownership Unbundling της Οδηγίας 2009/73/ΕΚ) με την υπ’ αριθμ. 1220/2018 Απόφαση της ΡΑΕ, όπως αυτή αναθεωρήθηκε με την υπ’ αριθμ. 460/2019 Απόφαση της Αρχής.
Ο ΔΕΣΦΑ Α.Ε. οφείλει να λειτουργεί, συντηρεί, διαχειρίζεται, εκμεταλλεύεται και αναπτύσσει το ΕΣΦΑ και τις διασυνδέσεις που εντάσσονται σε αυτό, προκειμένου το ΕΣΦΑ να είναι οικονομικά αποδοτικό, τεχνικά άρτιο και ολοκληρωμένο, ώστε να εξυπηρετούνται οι ανάγκες των Χρηστών σε Φυσικό Αέριο, κατά τρόπο ασφαλή, επαρκή, αξιόπιστο και οικονομικά αποδοτικό και να διασφαλίζεται η λειτουργία μίας ενιαίας αγοράς φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η προστασία του περιβάλλοντος.
Κανονιστικό Πλαίσιο
Η μεταφορά φυσικού αερίου είναι μονοπωλιακή δραστηριότητα. Η ΡΑΕ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, παρακολουθεί και ελέγχει την άσκηση των δραστηριοτήτων του ΔΕΣΦΑ και εκδίδει το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τη δραστηριότητα της μεταφοράς.
Ανάπτυξη του Συστήματος
Κάθε έτος, κατά τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ, ο ΔΕΣΦΑ ΑΕ καταρτίζει σχέδιο Προγράμματος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ για τα επόμενα δέκα (10) έτη. Στο σχέδιο Προγράμματος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ καθορίζονται τα έργα της ανάπτυξης, της ενίσχυσης και της διασύνδεσης του ΕΣΦΑ, τα οποία απαιτείται να εκτελεσθούν κατά τα επόμενα δέκα (10) έτη από τη θέσπιση του ανωτέρω Προγράμματος, το χρονοδιάγραμμα και ο τρόπος κατασκευής των έργων αυτών, καθώς και το προϋπολογιζόμενο κόστος τους. Το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης εγκρίνεται από τη ΡΑΕ. Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2020-2029.
Τιμολόγιο ΔΕΣΦΑ:
Συντελεστές Υπολογισμού των Τιμολογίων Μεταφοράς σύμφωνα με το Τιμολόγιο Χρήσης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΦΕΚ Β 700/16.02.2022) για το Έτος 2022
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα οριζόμενα στην υπ’ αριθ. 512/2021 Απόφαση της ΡΑΕ, οι Συντελεστές Χρέωσης Χρήσης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου κατά το Έτος 2022 καθορίζονται ακολούθως:
Σύστημα Μεταφοράς για κάθε Είσοδο και Έξοδο |
ΣΔΜi (€/kWh ΑΘΔ /Ώρα/Έτος) |
ΣΔΔΥ(€/kWh ΑΘΔ /Ώρα/Έτος) |
ΣΕΜi (€/kWh ΑΘΔ) |
Είσοδος Σιδηρόκαστρο – Κήποι- Νέα Μεσήμβρια |
4,1717691 |
- |
- |
Είσοδος Αγ. Τριάδα |
1,3247007 |
- |
- |
Έξοδος Βόρεια Ζώνη |
2,7290326 |
1,0287738 |
0,0001516 |
Έξοδος Νότια Ζώνη |
3,0732256 |
1,0287738 |
0,0001516 |
Η χρήση ως Σημείο Εξόδου ενός Σημείου Εισόδου, που είναι επίσης σημείο διασύνδεσης και αντιστρόφως, χρεώνεται με τους συντελεστές της αντίστοιχης εισόδου.
Επισημαίνεται ότι το Τιμολόγιο Μεταφοράς που αφορά αποκλειστικά την τροφοδότηση νέου πελάτη σε συγκεκριμένο Σημείο Εξόδου για τους πρώτους έξι (6) μήνες από την ημερομηνία πρώτης παράδοσης και παραλαβής φυσικού αερίου (Περίοδος Δοκιμαστικής Λειτουργίας) περιλαμβάνει μόνον χρέωση αναλογική της ποσότητας φυσικού αερίου, όπως αυτή κατανέμεται αποκλειστικά για τον πελάτη αυτόν στον αντίστοιχο Χρήστη για το υπόψη Σημείο Εξόδου και για το Έτος 2022 καθορίζεται ίση με :
Χρέωση Νέου Πελάτη Βόρεια και Νότια Ζώνη = 0,0008368 €/kWh
Το υδρογόνο
Το υδρογόνο είναι το αμέταλλο χημικό στοιχείο με χημικό σύμβολο H και ατομικό αριθμό 1. Με ατομική μάζα 1,00794(7) amu, το υδρογόνο είναι το ελαφρύτερο χημικό στοιχείο του περιοδικού πίνακα. Η μονατομική αλλομορφή του (H1) είναι η πιο άφθονη χημική ουσία στο σύμπαν, του οποίου θεωρείται ότι αποτελεί το 75% της συνολικής βαρυονικής μάζας. Τα άστρα και τα υπολείμματα άστρων κύριας ακολουθίας αποτελούνται κυρίως από υδρογόνο σε κατάσταση πλάσματος. Το πιο συνηθισμένο ισότοπο του υδρογόνου είναι το «πρώτιο» (1H, όπου η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται σπάνια) περιέχει μόνο ένα πρωτόνιο και κανένα νετρόνιο, στον πυρήνα του. Η συμπαντική δημιουργία του ατομικού υδρογόνου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εποχής ανασυνδυασμού.
Στις «κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος», δηλαδή σε θερμοκρασία 25°C και υπό πίεση 1 atm, το (χημικά καθαρό) υδρογόνο είναι άχρωμο, άοσμο, άγευστο, μη τοξικό, αμέταλλο και πολύ εύφλεκτο διατομικό αέριο, με μοριακό τύπο H2. Εφόσον το υδρογόνο γρήγορα σχηματίζει ομοιοπολικές ενώσεις, και μάλιστα με τα περισσότερα αμέταλλα, αλλά και με αρκετά μέταλλα, καθώς και με μεταλλοειδή, το περισσότερο από το υδρογόνο στη Γη υπάρχει σε μοριακές μορφές, όπως η μορφή του νερού ή στη μορφή διαφόρων οργανικών ενώσεων. Το υδρογόνο παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην οξεοβασική χημεία. Σε ιονικές ενώσεις, μπορεί να πάρει αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο, δηλαδή να σχηματίσει «ανιόν υδριδίου» (H-), ή θετικό ηλεκτρικό φορτίο, σχηματίζοντας δηλαδή κατιονικά χημικά είδη, όπως το «υδρογονοκατιόν» (H+). Το τελευταίο, μπορεί να αναφέρεται (γραπτά) ως «γυμνό» πρωτόνιο, όμως στην πραγματικότητα δεν έχουν βρεθεί ιονικές ενώσεις που να περιέχουν πραγματικά «γυμνό» πρωτόνιο. Ωστόσο, το υδρογόνο μετέχει σε πιο πολύπλοκα υδρογονούχα σύμπλοκα ιόντα, όπως για παράδειγμα το υδροξώνιο (H3O+).
Καύση:
Το αέριο υδρογόνο «διυδρογόνο» ή «μοριακό υδρογόνο» είναι εξαιρετικά εύφλεκτο και καίγεται στον αέρα σε ένα πολύ μεγάλο εύρος συγκέντρωσης, συγκεκριμένα 4 – 75% κατ” όγκο. Η ενθαλπία της καύσης του υδρογόνου είναι -286 kJ/mol:
Υπάρχουν εκρηκτικά μείγματα του υδρογόνου, επίσης, με τον αέρα και με το χλώριο σε εύρος συγκεντρώσεων 4-74% και 5–95% κατ” όγκο, αντίστοιχα. Τα μείγματα μπορούν να αναφλεγούν με σπινθήρα, με θέρμανση ή με ηλιακό φως. Η θερμοκρασία αυτανάφλεξης του υδρογόνου στον αέρα είναι 500°C. Οι φλόγες καθαρού υδρογόνου και καθαρού οξυγόνου εκλύουν υπεριώδες φως, οπότε με μείγμα πλούσιο σε οξυγόνο είναι σχεδόν αόρατες με γυμνό μάτι, όπως φαίνεται καθαρά από το θαμπό νέφος της εξάτμισης των κύριων κινητήρων ενός διαστημικού λεωφορείου, ιδιαίτερα σε σύγκριση με το πολύ ορατό αντίστοιχο νέφος των διπλανών προωθητηρίων στερεών καυσίμων. Η ανίχνευση τυχόν διαρροής υδρογόνου μπορεί να απαιτεί τη χρήση ανιχνευτή φλόγας. Τέτοιες διαρροές μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνες. Ένα διάσημο παράδειγμα ήταν η καταστροφή του αερόπλοιου Χίντεμπουργκ, στο οποίο οι φλόγες έγιναν ορατές μόνο αφού αναφλέχθηκαν και άλλα καύσιμα υλικά, από το κέλυφος του σκάφους, που έδιναν ορατή φλόγα. Οι φλόγες υδρογόνου υπό άλλες συνθήκες είναι γαλάζιες, θυμίζοντας τις φλόγες φυσικού αερίου.
Εκμετάλλευση Υδρογόνου στην Ελλάδα:
Το πρώτο μεγάλης κλίμακας «πείραμα» για την αστική χρήση του υδρογόνου μπαίνει σύντομα σε εφαρμογή στη Δυτική Μακεδονία. Ένα χωριό ή μια κωμόπολη που θα επιλέγει από τη Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ) θα μετατραπεί σε «χωριό υδρογόνου», προκειμένου να μελετηθούν σε πραγματικές συνθήκες τα δεδομένα της παραγωγής, μεταφοράς και χρήσης του υδρογόνου για αστική κατανάλωση και ηλεκτροπαραγωγή.
Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΔΑ Μάριος Τσάκας, το σχέδιο συμβολίζει την αρχή της νέας εποχής του υδρογόνου,, το οποίο τα επόμενα χρόνια προβλέπεται να διεισδύσει περαιτέρω στην ηλεκτροπαραγωγή και τις μεταφορές, αντικαθιστώντας το φυσικό αέριο και τα συμβατικά υγρά καύσιμα. Το βασικό πλεονέκτημα του υδρογόνου είναι ότι η χρήση του δεν παράγει ρύπους παρά μόνο υδρατμούς, ενώ το μειονέκτημα επί του παρόντος είναι το υψηλό κόστος και οι δυσχέρειες στην παραγωγή και την μεταφορά.
Στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας το υδρογόνο θα παράγεται από φυσικό αέριο, πρόκειται δηλαδή για το λεγόμενο «μπλε υδρογόνο» σε αντιδιαστολή με το «πράσινο υδρογόνο» που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό το φυσικό αέριο θα μεταφέρεται σε συμπιεσμένη μορφή (CNG) στο σημείο κατανάλωσης και θα αξιοποιείται με δύο τρόπους:
-
Θα διανέμεται μέσω δικτύου απευθείας στα σπίτια και χρήση σε λέβητες θέρμανσης (η ΔΕΔΑ έχει ξεκινήσει επαφές με ευρωπαϊκούς οίκους που έχουν την τεχνογνωσία για λέβητες υδρογόνου)
-
Θα μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων σε ρεύμα.
Το ύψος της επένδυσης για την υλοποίηση του πιλοτικού έργου εκτιμάται σε 1,5 – 2,5 εκατ. ευρώ. Σε επόμενη φάση το υδρογόνο θα παράγεται με πρώτη ύλη το βιοαέριο αντί για φυσικό αέριο και το έργο θα συνδυαστεί με το πρόγραμμα της ΔΕΔΑ για εκμετάλλευση του εγχωρίους παραγόμενου βιοαερίου το οποίο – σύμφωνα με τις προκαταρκτικές μελέτες – μπορεί να καλύψει ζήτηση που αντιστοιχεί σε … περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Το βιοαέριο παράγεται από τα απόβλητα και τα παραπροϊόντα της κτηνοτροφίας και της αγροτικής παραγωγής, που σημαίνει ότι η πρώτη ύλη είναι διάσπαρτη ανά την Ελλάδα. Οι μελέτες της ΔΕΔΑ υποδεικνύουν την κατασκευή μικρών μονάδων παραγωγής βιοαερίου, της τάξης των 3 μεγαβάτ που θα εκμεταλλεύονται τοπικά την πρώτη ύλη και την διοχέτευση του βιοαερίου στα δίκτυα της εταιρείας.
Πηγές:
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B1%CE%AD%CF%81%CE%B9%CE%BF
https://www.desfa.gr/regulated-services/transmission/tariffs
https://www.rae.gr/systima-metaforas/
https://ghp.gr/fysiko-aerio/pleonektimata-fysikou-aeriou/
https://www.flash.gr/economy/1999736/thermansi-me-aerio-i-petrelaio-sygkrisi-kai-times
Η εργασία αυτή εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Χημείας, με υπεύθυνο καθηγητή τον κ. Ιωάννη Πουλόπουλο.
Πλήρης εργασία, με πληθώρα στοιχείων και ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις σχετικά με το πολύτιμο, πλέον, φυσικό αέριο. Μπράβο Αρίστη!