ΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ (Κωνσταντίνα Καλαφατούδη)

Ο ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΛΙΟΥ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Αν προσπαθήσουμε να ανακαλέσουμε τις ωραίες και ξέγνοιαστες αναμνήσεις μας, θα διαπιστώσουμε πως στην πλειοψηφία τους είναι συνδεδεμένες με στιγμές γέλιου, γεγονός που μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί. Κι αυτό, διότι το αληθινό γέλιο διώχνει την αμηχανία, τη λύπη και ενώνει τους ανθρώπους. Επιπλέον, δημιουργεί μια θετική ατμόσφαιρα μέσα στην οποία η εκπαιδευτική διαδικασία ευνοείται. Για παράδειγμα, η καλή διάθεση των γονέων παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχολογία και τις αντιδράσεις των παιδιών αλλά και στην αφομοίωση ή -αντίθετα- στην απόρριψη κανόνων και συμβουλών. Αναμφίβολα, σ΄ ένα χαρούμενο κλίμα επικοινωνούμε και συνεργαζόμαστε καλύτερα. Μέσα από το γέλιο, επίσης, μεταδίδεται στα παιδιά η αίσθηση του χιούμορ, του αυτοσαρκασμού και συνάμα μία διέξοδος, ένας θετικός τρόπος αντιμετώπισης των δυσκολιών – χρήσιμος για τη μετέπειτα ζωή τους.

«ΟΣΟ ΓΕΛΑΜΕ, ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΧΑΘΗΚΕ» W. Shakespeare

Αλλά και στο σχολείο -με ορισμένες προϋποθέσεις- το γέλιο έχει παιδαγωγικό ρόλο. Πέρα από την ευχάριστη και οικεία ατμόσφαιρα που δημιουργεί, αποτελεί και ένα κίνητρο για διδασκαλία, αφού κάνει σίγουρα τις διδακτικές ώρες πιο ενδιαφέρουσες! Οι μαθητές/μαθήτριες με τη βοήθεια του γέλιου συνεργάζονται, δημιουργούν σχέσεις, κοινωνικοποιούνται και γίνονται περισσότερο ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Το γέλιο επιδρά ευεργετικά και στις σχέσεις καθηγητών-μαθητών, καθώς παραμερίζει τον φόβο και τον πιθανό εκνευρισμό των μαθητών που συνήθως ενυπάρχει στην αυστηρή και δασκαλοκεντρική μέθοδο διδασκαλίας και τους βοηθά να νιώσουν άνετα, να εκφράσουν τις απόψεις τους και να παρακολουθήσουν όσα ο εκπαιδευτικός έχει να τους μεταδώσει.

Επιπλέον, η σύνδεση μίας πληροφορίας με κάποιο αστείο που ειπώθηκε την ώρα της παράδοσης του μαθήματος, μπορεί να συμβάλλει θετικά στη διατήρηση αυτής της πληροφορίας στη μνήμη των μαθητών, ακόμη και για πολλά χρόνια μετά!

Αναφερόμενοι στο γέλιο, δεν μπορούμε να μη συμπεριλάβουμε και τα γελοιογραφικά σκίτσα που συναντούμε στα έντυπα μέσα αλλά και στο διαδίκτυο. Δεν υπάρχει εφημερίδα -έντυπη ή ηλεκτρονική- που να μην φιλοξενεί στις σελίδες της απαραιτήτως κάποια γελοιογραφία! Σε πολλά σχολικά βιβλία, άλλωστε, η γελοιογραφία έχει εξέχουσα θέση και συχνά αποτελεί αφόρμηση για να ξεκινήσει μια ενδιαφέρουσα συζήτηση πάνω σε ένα θέμα.

Η γελοιογραφία έχει, επίσης, ρόλο παιδαγωγικό, όχι μόνο για τους μαθητές, αλλά για ολόκληρη την κοινωνία. Έχει την ικανότητα να ερμηνεύει γεγονότα, να καυτηριάζει τα κακώς κείμενα, να πληροφορεί για το παρελθόν και για το παρόν μ΄ έναν ανάλαφρο αλλά ταυτόχρονα ουσιαστικό τρόπο. Η τέχνη της γελοιογραφίας ψυχαγωγεί τους ανθρώπους και τους δίνει μέσα από τη σάτιρα μία ανάσα, ένα διάλειμμα από τα προβλήματα, κάτι που, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης που τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι μεγάλα, προσδίδει στους αναγνώστες μια πιο θετική διάθεση να τα καταπολεμήσουν.

Η σημασία της γελοιογραφίας είναι μεγάλη και για τον πολιτισμό, καθώς αποτελεί μία μορφή τέχνης προσιτή σε κάθε κοινό, ανεξάρτητη από χωροχρονικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς. Αναβαθμίζει τα καλλιτεχνικά δρώμενα συνδυάζοντας τρόπους έκφρασης, αυτόν του λόγου και αυτόν της εικόνας, καθιστώντας εφικτή μια ουσιαστικότερη κατανόηση των πραγμάτων. Τέλος, αποτελεί και μία σημαντική πηγή άντλησης ιστορικών πληροφοριών, καθώς αυτή η μορφή της τέχνης παρουσιάζει γλαφυρά μέσα από το χιούμορ γεγονότα, αιτίες και συμπεριφορές.

Από όλα τα παραπάνω φαίνεται ο παιδαγωγικός ρόλος του γέλιου και της γελοιογραφίας, και η σπουδαία συμβολή τους στην διαμόρφωση του πολιτισμού μας. Δυστυχώς σήμερα σε κανένα από τα δύο δεν δίνεται ιδιαίτερη σημασία. Στο χέρι μας είναι αυτό να αλλάξει και να δούμε ξανά τον κόσμο πιο θετικά!

Κωνσταντίνα Καλαφατούδη

Always look on the bright side of life…

Για το γέλιο… (Πηγή: ΓΝΟΩΜΙΚΟΛΟΓΙΚΟΝ)

• Ένα ζεστό χαμόγελο είναι η διεθνής γλώσσα της καλοσύνης.

William Arthur Ward , 1921-1994, Αμερικανός συγγραφέας αυτοβοήθειας

• Ένα χαμόγελο είναι η ευτυχία που θα βρεις κάτω από τη μύτη σου.

Tom Wilson , 1959-, Αμερικανός ηθοποιός & συγγραφέας

• Μη σταματάς ποτέ να χαμογελάς, Επειδή δεν ξέρεις ποιος θα μπορούσε να ερωτευτεί το χαμόγελό σου.

Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές , 1927-2014, Κολομβιανός συγγραφέας

• Το χαμόγελο είναι ο καλύτερος τρόπος να δείξεις να δόντια σου στη μοίρα.

Ανώνυμος