Tο θέμα του φετινού Met Gala δεν ήταν ένα γενικό κόνσεπτ, μια περίοδος με ιδιαιτέρες στιλιστικές επιλογές. Ήταν ένας άνθρωπος, ένας σχεδιαστής ο οποίος άφησε το σημάδι του στον χώρο της μόδας, ο γνωστός Karl Lagerfeld. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του τεράστιου οίκου μόδας Channel που έφυγε από τη ζωή το 2019, θα μπορούσαμε να πούμε πως, παρά τη γιγαντιαία λίστα επιτευγμάτων, έχει και μία εξίσου εκτενή λίστα προβληματικών συμπεριφορών. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθώ σ΄ αυτά τα στοιχεία του χαρακτήρα του που μπορεί να μη μειώνουν τη καλλιτεχνική του αξία, αλλά αμαυρώνουν την προσωπικότητά του, καθιστώντας τον μάλλον αρνητικό πρότυπο για έναν νέο άνθρωπο με αρχές και αξίες.
Ο Karl και η «αγάπη» του για το κίνημα #metoo
O διάσημος σχεδιαστής σε μια συνέντευξή του την περίοδο που το κίνημα metoo είχε πρωτοανθίσει στην Αμερική, δήλωσε πως ήταν «κουρασμένος» με το να βλέπει καταγγελίες θυμάτων που το θυμήθηκαν 20 χρόνια μετά. Μάλιστα, κάθε φορά που του γινόταν κάποια ερώτηση σχετικά με αυτό το θέμα, αμφισβητούσε τις ιστορίες των θυμάτων λόγω της απουσίας μαρτύρων. «What shocks me most in all of this are the starlets who have taken 20 years to remember what happened» δήλωσε ο Lagerfeld στο περιοδικό Νuméro Μagazine. «Not to mention the fact there are no prosecution witnesses». Στην ιδία συνέντευξη μάλιστα, τόνισε πως είναι μέρος της δουλειάς των μοντέλων να ανέχονται καταστάσεις σεξουαλικής παρενόχλησης και σε όσα μοντέλα δεν αρέσει αυτό, τους προτρέπει να αλλάξουν τομέα εργασίας! (Lagerfeld’s assertion that models should «join a nunnery» if they don’t want their pants pulled down…)
Ο Karl και η «αγάπη» του για οτιδήποτε όχι αδύνατο
Ένα ακόμα μελάνο σημείο στο χαρακτήρα του γνωστού σχεδιαστή είναι τα πικρόχολα σχόλια τα οποία συνήθιζε να κάνει για την εμφάνιση τρίτων. Πιο γνωστή αναφορά για την εμφάνιση κάποιου καλλιτέχνη είναι το σχόλιό του για την εμφάνιση της Adele. Συγκεκριμένα, είχε δηλώσει πως είναι παχουλή για τραγουδίστρια με τόση φήμη, κάτι για το οποίο μετά από λίγο καιρό απολογήθηκε, αφού επικρίθηκε σφοδρά από τη διεθνή κοινή γνώμη. Στο ίδιο πλαίσιο δηλώσεων του Karl κατατάσσεται και αυτή που έκανε σε μια συνέντευξή του, όταν του ζητήθηκε να εκφράσει την άποψή του για τη νέα τάση των plus size μοντέλων. Ανέφερε, ειδικότερα, πως είχε βαρεθεί να βλέπει τέτοιους ανθρώπους στις πασαρέλες…
Ο Karl και τα ρατσιστικά του σχόλια
Σε ένα γαλλικό talk show ο διάσημος -γερμανικής καταγωγής- σχεδιαστής δήλωσε πως θεωρεί παράταιρο οι Γερμανοί, οι οποίοι χρόνια πριν σκότωσαν χιλιάδες Εβραίους στο Ολοκαύτωμα, να ανοίγουν τα σύνορά τους στους μουσουλμάνους πρόσφυγες! Η δήλωσή του αυτή κρίθηκε από το κοινό ως άκρως αντισημιτική και ρατσιστική, καθώς απέχει από την ανθρωπιστική στάση και αντιμετώπιση που πρεσβεύει και προωθεί η Ευρώπη. «The greatest thing Germany invented was the Holocaus. One cannot -even if there are decades between them- kill millions of Jews so you can bring millions of their worst enemies in their place» .
Μερικές ακόμα άκρως προβληματικές του δηλώσεις είναι αυτές στις οποίες αναφέρεται κατά του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, αλλά και της υιοθεσίας παιδιών από ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Η επιλογή του συγκεκριμένου σχεδιαστή ως κεντρικό θέμα στο φετινό Met Gala -όταν πολλά από τα παραπάνω σχόλια ειπώθηκαν αρκετά πρόσφατα- έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τον τρόπο που η κοινωνία απαξιώνει τέτοιους μισαλλόδοξους ανθρώπους. Γυναίκες, εύσωμοι άνθρωποι, μετανάστες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις χώρες τους για να σωθούν, ομοφυλόφιλοι και άλλοι που αγωνίζονται για τις πολιτικές τους ελευθερίες – όλοι αυτοί οι άνθρωποι κάποια στιγμή τέθηκαν κάτω από τη σκιά της περιφρόνησης του Lagerfeld. Η στάση του καθρέπτιζε και ενίσχυε μερικά από τα πιο τοξικά στερεότυπα του χώρου, οπότε ο «αγιοποίηση» του Lagerfeld στο Met Gala μέσω της μόδας του κρίνεται το λιγότερο άστοχη… Επίσης, ήταν μια βραδιά που πολλοί από τους ανθρώπους που χλεύαζε κλήθηκαν να αποτίσουν φόρο τιμής στην κληρονομιά του σχεδιαστή! Όσο διεστραμμένο κι αν φαίνεται, αυτή η αντίφαση αρχίζει να έχει νόημα αν σκεφτεί κανείς ότι η Anna Wintour -η οποία προεδρεύει στο Met Gala και ήταν μια από τις πιο στενές φίλες του Lagerfeld- έχει μια ιστορία να υποστηρίζει σχεδιαστές που έχουν παγιδευτεί σε σκάνδαλα. Μιλώντας στο κόκκινο χαλί του γκαλά, η Γουίντουρ δήλωσε στην εφημερίδα «New York Times» ότι ήλπιζε πως ο Lagerfeld «θα καταλάβει πόσοι άνθρωποι τον αγαπούν και τον σέβονται» αποδίδοντάς του φόρο τιμής. Για τους πλούσιους και τους δυνατούς αυτή φαίνεται να είναι η απάντηση: πρέπει να εστιάζουν σε αυτούς που δείχνουν πως τους εκτιμούν και να αγνοούν όσους τους κατηγορούν για τη συμπεριφορά τους!
Ευτυχώς, αρκετοί δεν ήταν χαρούμενοι για το φετινό θέμα και δήλωσαν ξεκάθαρα τη δυσαρέσκειά τους. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η ηθοποιός Jameela Jamil, που όταν πρωτοανακηνώθηκε το θέμα του Met Gala υπενθύμισε στο κοινό την ιστορία του σχεδιαστή: «Γιατί γιορτάζουμε ΑΥΤΟ, όταν υπάρχουν τόσοι ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΙ σχεδιαστές εκεί έξω που δεν είναι μεγαλομανείς λευκοί άνδρες;» δήλωσε. Ως κοινωνία, έχουμε καταλήξει να αποδεχόμαστε -και να περιμένουμε- κακή συμπεριφορά από τις διασημότητές μας. Κατά κάποιο τρόπο, αυτές οι βιομηχανίες επιλέγουν αυτήν την περσόνα για τους εκκεντρικούς, αναγκαστικά επιβλητικούς τύπους όπως ο Lagerfeld, καθώς το κοινό φαίνεται να απολαμβάνει τις γελοιότητές τους και οι ιστορίες τους δημιουργούν υπέροχες βιογραφικές ταινίες και υλικό για πρωινάδικα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η αποδοχή των «παραξενιών» τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την απροθυμία του κόσμου να αντιμετωπίσει πραγματικά το κακό που κάνουν και να κριθούν για αυτό.
Νικόλ Βενέτη
Μερικές από τις αμφιλεγόμενες δηλώσεις του Karl Lagerfeld:
Ευτυχώς, Νικολέττα, στο μυαλό μου εδώ και χρόνια έχω διαχωρίσει την προσωπικότητα από το ταλέντο στους ανθρώπους που θαυμάζω από τον χώρο του θεάματος, των τεχνών και των γραμμάτων. Και λέω «ευτυχώς», διότι αλλιώς θα έπρεπε να διαγράψω τα 4/5 των καλλιτεχνών που θαυμάζω… Άλλο η ιδιοφυΐα σε έναν τομέα, άλλο η προσωπικότητα. Για τον ίδιο λόγο δεν θεωρώ πολλούς καλλιτέχνες πρότυπα, διότι όπως κι εσύ αναφέρεις στην περίπτωση του K. Lagerfeld, ένα προβεβλημένο για την τέχνη του άτομο δεν σημαίνει ότι είναι και σωστός άνθρωπος. Μάλλον, η ανώτερη -κι η πιο δύσκολη- τέχνη είναι τελικά να είσαι Άνθρωπος…