Ρήγας Φεραίος: Συγγραφέας, Στοχαστής και Επαναστάτης!

Νοε. 06 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Χωρίς Σχόλια

Του Θωμά Παπατάσου, μαθητή του Γ2

Fereos

Ρήγας Φεραίος

Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος (1757 - 24 Ιουνίου 1798) ήταν Έλληνας συγγραφέας, πολιτικός στοχαστής και επαναστάτης. Θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ο ίδιος υπέγραφε ως «Ρήγας Βελεστινλής» ή «Ρήγας ο Θεσσαλός» και ουδέποτε «Φεραίος», κάτι που ίσως να είναι δημιούργημα μεταγενέστερων λογίων.

Γεννήθηκε στο Βελεστίνο, τις αρχαίες Φερές, το 1757, από εύπορη οικογένεια. Για τα νεανικά χρόνια του Ρήγα Φεραίου οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες και είναι δύσκολο να ανιχνευθούν τα πραγματικά γεγονότα, όπως και ένα μεγάλο μέρος από τις δραστηριότητές του αργότερα. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα άτομα με τα οποία συνεργαζόταν συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν, αλλά και οι περισσότερες από τις προκηρύξεις του καταστράφηκαν. Αργότερα η ανάγκη δημιουργίας εθνικών ηρώων του υπόδουλου έθνους, σε συνδυασμό με την έλλειψη σχετικής ιστοριογραφίας ανήγαγε πολλούς θρύλους περί του προσώπου του. Τις βασικότερες πληροφορίες για τον ίδιο και την οικογένειά του παρέχει ο Χριστόφορος Περραιβός, που υπήρξε συνεργάτης του και συναγωνιστής

Alexandros_Ypsilantis

Αλέξανδρος Υψηλάντης

Στο Άγιο Όρος έμεινε πολύ λίγο. Ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, μετά από πρόσκληση του Πρέσβη της Ρωσίας για σπουδές, στην οικία του οποίου γνώρισε τον Πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη. Στην Πόλη διεύρυνε τις σπουδές του στη Γαλλική, στην Ιταλική και τη Γερμανική γλώσσα. Όταν ο Υψηλάντης έφυγε για το Ιάσιο, προκειμένου να γίνει ηγεμόνας της Μολδαβίας, ο Ρήγας τον ακολούθησε. Διαφωνώντας με τον Υψηλάντη έγινε γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη, αδερφό του παππού της Μαντώς Μαυρογένους και ταξίδεψε για το Βουκουρέστι έδρα της ηγεμονίας, όντας πλέον στην ηλικία των 30 χρόνων.  Μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο και την ήττα της Τουρκίας (1790) ο Μαυρογένης αποκεφαλίστηκε ως υπαίτιος της ήττας και ο Ρήγας κατέφυγε στη Βιέννη, την οποία έκανε έδρα της επαναστατικής δράσης του. Στη Βιέννη ταξίδεψε μαζί με τον Αυστριακό βαρώνο Ελληνικής καταγωγής Χριστόδουλο Λάνγκενφελτ-Κιρλιανό, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με άλλους ομογενείς.

Ο Ρήγας συνελήφθη στην Τεργέστη την 1η Δεκεμβρίου του 1797 μαζί με τον Περραιβό. Μόλις μαθεύτηκε η σύλληψη του Ρήγα πολλοί έκαναν έκκληση, στο σουλτάνο Σελίμ Γ΄, για την απελευθέρωσή του. Ανάμεσα σε αυτούς ο φίλος του Ρήγα, Οσμάν Πασβανόγλου, ηγεμόνας του Βιδινίου και ο Αλή Πασάς αλλά μάταια. Κατόπιν οδηγήθηκε στη Βιέννη, στις 14 Φεβρουαρίου 1798, όπου ανακρίθηκε μαζί με τους υπόλοιπους συντρόφους του. Κατάληξη των ανακρίσεων, σε συνδυασμό με τις συνεννοήσεις με τον Σουλτάνο, ήταν να εκτοπισθούν από τους συλληφθέντες οι Αυστριακοί και άλλων εθνοτήτων υπήκοοι για να δικαστούν από τις Αυστριακές αρχές, εκτός από τους Οθωμανούς, που απελάθηκαν και οδηγήθηκαν στην Οθωμανική επικράτεια για να υποστούν τις κυρώσεις του Σουλτάνου. Ο Ρήγας (41 χρονών) και οι επτά σύντροφοί του που ανήκαν στην ίδια κατηγορία, με συνοδεία των αυστριακών αρχών παραδόθηκαν στις 10 Μαΐου 1798 στους Τούρκους του Βελιγραδίου και φυλακίστηκαν στον πύργο Nebojša παραποτάμιο φρούριο του Βελιγραδίου. Εκεί, ύστερα από συνεχή βασανιστήρια, στις 24 Ιουνίου του 1798, στραγγαλίστηκαν και τα σώματά τους ρίχτηκαν στον Δούναβη.

 

Τα σημαντικότερα έργα του Ρήγα είναι:

  • Το Σαγανάκι της Τρέλας, 1786.
  • Φυσικής Απάνθισμα, Βιέννη 1790, στην ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ελληνομνήμων.
  • Σχολείον των ντελικάτων Εραστών, Βιέννη 1790.
  • Ο Στρατηγός Κεβενχύλλερ ή Στρατιωτικόν Εγκόλπιον.
  • Επιπεδογραφία της Κωνσταντινουπόλεως, Βιέννη, 1796, στην ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ελληνομνήμων.
  • Χαλκογραφία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Βιέννη 1797
  • Νέα Χάρτα της Βλαχίας και μέρους της Τρανσυλβανίας, Βιέννη, 1797.
  • Γενική Χάρτα της Μολδαβίας, Βιέννη 1797.
  • Χάρτα της Ελλάδος, Βιέννη 1797, στην ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ελληνομνήμων.
  • Ηθικός Τρίπους, Βιέννη 1797.
  • Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων νήσων και της Βλαχομπογδανίας, Βιέννη 1797. Περιλάμβανε τέσσερα τμήματα:
    • Επαναστατική Προκήρυξις, Υπέρ των νόμων και της πατρίδος
    • Τα Δίκαια του ανθρώπου σε 35 άρθρα
    • Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, σε 124 άρθρα
    • Θούριος.

    ARHGAS2

 

χαρτα του Ρήγα

Η Χάρτα του Ρήγα

Γνωμικά και Αποφθέγματα του Ρήγα

 

• Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.

«Θούριος», στιχ. 7-8
• Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά.

«Φυσικής Απάνθισμα», σελ. 24
• Ελευθερία είναι εκείνη η δύναμις όπου έχει ο άνθρωπος εις το να κάμη όλον εκείνο, οπού δεν βλάπτει εις τα δίκαια των γειτόνων του.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 6
• Κάλλιο για την πατρίδα κανένας να χαθεί,
παρά να κρεμάσει φούντα για ξένον στο σπαθί.

«Θούριος», στιχ. 57-58
• Ο σκοπός οπού απ’ αρχής κόσμου οι άνθρωποι εσυμμαζώχθησαν από τα δάση την πρώτην φοράν, διά να κατοικήσουν όλοι μαζί, κτίζοντες χώρας και πόλεις, είναι δια να συμβοηθώνται και να ζώσιν ευτυχισμένοι, και όχι να συναντιτρώγονται ή να ρουφά το αίμα τους ένας.
• Όλον το έθνος αδικείται, όταν αδικείται ένας μόνος πολίτης.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 23
• Το ηθικόν σύνορον της Ελευθερίας είναι τούτο το ρητόν: Μη κάμης εις τον άλλον εκείνο οπού δεν θέλεις να σε κάμουν.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 6
• Στην πίστιν του καθένας ελεύθερος να ζη.

«Θούριος», στιχ. 43
• Ο ιερός τη πατρίδος έρως εμφωλεύει εις την καρδίαν, και η καρδία δεν γηράσκει ποτέ.

«Ηθικός Τρίπους», σελ. 118
• Καιρός είν’ της Πατρίδος ν’ ακούστε τη λαλιά.

«Θούριος», στιχ. 80
• Για την Πατρίδα όλοι να ‘χωμεν μια καρδιά.

«Θούριος», στιχ. 42
• Όλοι χωρίς εξαίρεσιν έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 22
• Υπό την τυραννίαν του Οθωμανικού δεσποτισμού… κανένας, οποιασδήποτε τάξεως και θρησκείας, δεν είναι σίγουρος μήτε δια την ζωήν του, μήτε δια την τιμήν του, μήτε δια τα υποστατικά του.

«Επαναστατική Προκήρυξις»
• Κανένας δεν αντιστέκεται, όταν ηξεύρη πως θε να λάβη το δίκαιόν του με την συνδρομήν του Νόμου.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 33
• Ας καταβάλουν ευμενώς έκαστος έρανον ό,τι βούλεται, οπού, βοηθούμενον πανταχόθεν, να αναλάβη το πεπτωκός Ελληνικόν Γένος.

«Φυσικής Απάνθισμα», σελ. θ’, «Προς τους αναγνώστας»
• Ο Νόμος είναι ο αυτός δια το πταίσμα και αμετάβλητος, ήγουν δεν παιδεύεται ο πλούσιος ολιγώτερον και ο πτωχός περισσότερον δια το αυτό σφάλμα, αλλ’ ίσια-ίσια.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 3
• Ο Νόμος είναι εκείνη η ελευθέρα απόφασις, οπού με την συγκατάθεσιν όλου του λαού έγινεν.

«Τα Δίκαια του Ανθρώπου», άρθρο 4
• Σταθερός ας διαμένη στην φιλίαν του τινάς,
για να έχη της ζωής του τας ημέρας του τερπνάς.

«Ηθικός Τρίπους», σελ. 187
• Ως πότε παλληκάρια, να ζώμεν στα στενά
μονάχοι, σαν λιοντάρια, στες ράχες, στα βουνά;

«Θούριος», στιχ. 1-2
• Να σφάξωμεν τους λύκους, που τον ζυγόν βαστούν
και Χριστιανούς και Τούρκους σκληρά τους τυραννούν.

«Θούριος», στιχ. 121-122
• Τι σ’ ωφελεί αν ζήσης και είσαι στη σκλαβιά;
στοχάσου πως σε ψένουν καθ’ ώραν στη φωτιά.

«Θούριος», στιχ. 9-10

 rhgas_feraios_gnwmiko.preview

 

 

Πηγές: http://www.gnomikologikon.gr

http://el.wikipedia.org

4

Σχολιάστε

Top