Η κυρά-σαρακοστή ξεκινάει με την Καθαρά Δευτέρα. Την Καθαρά Δευτέρα δεν τρώμε κρέας γιατί ξεκινάει η μεγάλη νηστεία για το Πάσχα. Ονομάζεται Καθαρά Δευτέρα γιατί οι Χριστιανοί ¨καθαρίζονται” σωματικά και πνευματικά αλλά υπάρχει ακόμα μία εκδοχή που λέει ότι ονομάστηκε Καθαρά γιατί οι νοικοκυρές καθάριζαν τα σκεύη τους από το φαγοπότι της Αποκριάς. Εκτός από μέρα νηστείας είναι και μέρα αργίας. Την Καθαρά Δευτέρα σε όλη την Ελλάδα οι άνθρωποι τρώνε λαγάνα, δηλαδή άζυμο ψωμί που γίνεται μόνο εκείνη την ημέρα, ταραμά, χαλβά, θαλασσινά, λαχανικά, ελιές και φασολάδα χωρίς λάδι. Παρακάτω θα δείτε το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας όπως το ζωγράφισαν οι συμμαθήτριες μας Ειρήνη και Γεωργία.

Κύρια έθιμα είναι το πέταγμα του χαρταετού και το λεγόμενο γαϊτανάκι.
Η κυρά-σαρακοστή ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά που απεικόνιζε μια γυναίκα που έμοιαζε με καλόγρια με 7 πόδια σταυρωμένα χέρια γιατί προσευχόταν, ένα Σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νήστευε. Στο τέλος κάθε εβδομάδας έκοβαν ένα πόδι, σε κάποιες περιοχές αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι, κυρίως στην περιοχή της Χίου και όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος του έβρισκε του έφερνε τύχη, Σε άλλες περιοχές η κυρά-σαρακοστή φτιάχνεται με ζυμάρι με απλά υλικά και κυρίως αλάτι για να μην χαλάσει.
Αλλά έθιμα μέσα στις εβδομάδες της σαρακοστής ήταν αυτά το Σάββατο του Λαζάρου. Οι νοικοκυρές ζύμωναν ψωμί στολισμένο με δαφνόφυλλα και λαζαράκια. Τα λαζαράκια ήταν μικρά ομοιώματα του Λαζάρου με μακριά χέρια τυλιγμένα γύρω από το σώμα. Τα κάλαντα του Λαζάρου τα έλεγαν συνήθως μόνο κοπέλες οι οποίες γυρνούσαν στις γειτονιές κρατώντας καλάθι με αβγά. Παρακάτω ακολουθούν τα κάλαντα του Λαζάρου.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΛΑΖΑΡΟΥ
Που ήσουν Λάζαρε
που είναι η φωνή σου
που σε γύρευε
η μάνα και η αδερφή σου

Ήμουν στη γη
θαμμένος και με τους νεκρούς
νεκρός αποθαμένος

Δώστε μας αυγά αυγά
να σας τα πούμε
και οι κοτούλες σας
πολλά πολλά να τα γεννούνε.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Το Πάσχα κάνουμε και τσουρέκια, παρακάτω ακολουθεί η συνταγή μας για νοστιμότατα τσουρέκια και πασχαλινά κουλουράκια.

ΤΣΟΥΡΕΚΙΑ

Για 2,5 κιλά τσουρέκια θα χρειαστούμε

ΥΛΙΚΑ
600γρ βούτυρο
1 κιλό ζάχαρη
12 αυγά
2 κιλά αλεύρι
μαχλέπι
κακουλέ
ξύσμα πορτοκαλιού
μαγιά

Πριν ξεκινήσουμε θα πρέπει να πιάσουμε την μαγιά
θα χρειαστούμε
1 ποτήρι γάλα
1 ποτήρι νερό
150 γρ μαγιά
λίγο αλέυρι
Τα ανακατεύω όλα μαζί και τα αφήνω σε ζεστό μέρος να φουσκώσουν

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Διαλύουμε τη ζάχαρη σε ένα ποτήρι γάλα στη φωτιά. Έπειτα τα ρίχνουμε μέσα στο αλεύρι . Χτυπάμε τα αυγά και τα ρίχνουμε μέσα στο αλεύρι. Ρίχνουμε και την μαγιά η οποία έχει φουσκώσει. Μετά ρίχνουμε το κακουλέ και το μαχλέπι και το ξύσμα πορτοκαλιού. Τα ζυμώνουμε όλα μαζί και ρίχνουμε στο τέλος το λιωμένο βούτυρο. Συνεχίζουμε το ζύμωμα. Τα αφήνουμε σε ζεστό μέρος μέχρι να φουσκώσουν και τα κάνουμε πλεξούδες. Τα ψήνουμε στους 160 βαθμούς στον αέρα για 20-30 λεπτά.

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ

ΥΛΙΚΑ

για 50 κουλουράκια θα χρειαστούμε

2 φλ, ζάχαρη

4 αβγά

250γρ βούτυρο

1/2 φλ. Γάλα

1/2 φλ. Χυμό πορτοκαλιού΄

ξύσμα πορτοκαλιού

1 κιλά αλεύρι

4 κουταλάκια του γλυκού μπέικιν πάουντερ

2 βανίλιες

1/2 κ.γ. Σόδα

1/2 κ.γ. Αλάτι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

 Χτυπάμε το βούτυρο με τη ζάχαρη πολύ καλά. Προσθέτουμε τα αβγά ένα ένα. Προσθέτουμε το γάλα με το ξύσμα πορτοκαλιού. Σε ένα μπολ ανακατεύουμε όλα τα στερεά υλικά με το μισό αλεύρι  και αρχίζουμε να προσθέτουμε αυτό το μείγμα στο άλλο. Βάζουμε τόσο αλεύρι όσο χρειάζεται για να γίνει η ζύμη όχι πολύ σκληρή, αλλά δεν πρέπει να κολλάει στα χέρια. Αφήνουμε τη ζύμη για ένα τέταρτο να ξεκουραστεί, πλάθουμε τα κουλουράκια σε ότι σχήμα θέλουμε και τα ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 10-20 λεπτά, αναλόγως το μέγεθος.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!