Τα Χρυσά Μολύβια από την Καστοριά σας παρουσιάζουν τη ζωή δυο μεγάλων Ελλήνων μαθηματικών.

 

Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ο «ΠΑΠΑ» ΤΟΥ ΠΡΙΣΤΟΝ.

Ο Χρήστος Παπακυριακόπουλος  γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1914 στο Χαλάνδρι. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος ενός ευκατάστατου υφασματέμπορου με καταγωγή από την Τρίπολη. Μεγάλωσε με ανέσεις. Σε ένα μεγαλοαστικό αθηναϊκό περιβάλλον, έχοντας μάλιστα όχι μία, αλλά δύο προσωπικές γκουβερνάντες, μια Γερμανίδα και μια Αγγλίδα.

Τα πρώτα σημάδια της διάνοιάς του τα φανέρωσε ήδη από τα σχολικά του χρόνια στο Βαρβάκειο Σχολείο. Ήταν σταθερά ο πρώτος στην τάξη. Ένα πανέξυπνο και επιμελές παιδί που διακρινόταν σε όλα τα μαθήματα.

Εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και πήρε το διδακτορικό του το 1943, ύστερα από σύσταση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.

Συμμετείχε στην οργάνωση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου  Πολυτεχνείου, ενώ πήρε μέρος στην άοπλη διαδήλωση της 3ης Δεκεμβρίου του 1944, την αρχή από τα Δεκεμβριανά. Ενώ μετά την ήττα υποχώρησε μαζί με τον ΕΛΑΣ, όπου δούλεψε μερικούς μήνες ως δάσκαλος. Παραιτήθηκε το 1946 από τη θέση του.

Το 1948ο Ραλφ Φοξ τον προσκάλεσε ως προσωπικό του καλεσμένο στο τμήμα μαθηματικών του Πρίνστον. Έλυσε τελικά το «Λήμμα του Ντεν» και ανταμείφθηκε με τη θέση ερευνητή. Αρχικά στο περιβόητο Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών, το «σπίτι» του Αϊνστάιν, του Ομενχάιμερ και πολλών ακόμα προσωπικοτήτων της επιστήμης.

Η ζωή  του όμως δεν άλλαξε και πολύ. Κλεισμένος στο γραφείο ήταν στην Ελλάδα, κλεισμένος και στην Αμερική. Οι τόσοι θρύλοι του Πρίνστον που αφορούν τον ιδιαίτερο αυτό Έλληνα μάς λένε πως ακόμα κι όταν πήγαινε για τον καφέ του στην αίθουσα των καθηγητών, καθόταν πάντα παράμερα σε μια γωνιά και έκανε τα πάντα για να αποθαρρύνει τις ανούσιες συζητήσεις. Ερημίτης σωστός, πέρασε 25 ολοκληρία χρονιά  στις USA σε κείνο το καμαράκι του ξενοδοχείου που πρωτονοίκιασε, διατηρώντας τα λιγοστά υπάρχοντά του στη βαλίτσα της μετανάστευσης.

Πλάι στη σπουδαία του απόδειξη (Λήμμα του Ντεν), κατέληξε σε δυο ακόμα σημαντικότατες μαθηματικές προτάσεις (θεώρημα του Βρόχου και θεώρημα της Σφαίρας) στα τέλη της δεκαετίας του 1950, με τις οποίες λύθηκαν οριστικά τα προβλήματα που βασάνιζαν τη γεωμετρική τοπολογία για 50 κοντά χρόνια.

Όλοι πάντως αναγνώρισαν ποιος  ήταν το 1964, όταν του απονεμήθηκε η ύψιστη μαθηματική διάκριση του κόσμου για αξιοσημείωτες ανακαλύψεις στη γεωμετρία (βραβείο Βέμπλεν).

Όταν ρώτησα κάποτε τον πατέρα της Θεωρίας των Κατηγοριών, τον σπουδαίο πολωνό-Αμερικανό μαθηματικό Samuel Eilenberg, αν υπάρχει σύγχρονος Έλληνας μαθηματικός στο μέγεθος ενός Ευκλείδη ή Αρχιμήδη…Εκείνος απάντησε αμέσως χωρίς να το σκεφτεί: «Φυσικά, ο Πάπα».

Γι’ αυτό και ο Παπακυριακόπουλος είναι απλά το έργο του, μια  κολοσσιαία συμβουλή στη γεωμετρική τοπολογία που θα τον έκανε αστέρα των μαθηματικών στη διεθνή κοινότητα. Η συμβολή του στην τοπολογία των «τρισδιάστατων πολλαπλοτήτων» θεωρείται εμβληματική. Ενώ είναι μια έρευνα που έφερε τελικά τον «Πάπα» πλέον στο κατώφλι του Πουανκαρέ.

Το κείμενο επιμελήθηκαν οι δημοσιογράφοι:

Σωτηρία Σ, Γεωργία Π, Ζωή Π, Γιάννης Σ, Θανάσης Λ

 

Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ. ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΗ  ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ.

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης γεννήθηκε το 1980 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Έχει όμως κρητικές ρίζες, καθώς ο πατέρας του είναι από τις Βουκολιές Χανίων, ενώ η μητέρα του από την Ιεράπετρα.

Τελείωσε το λύκειο στην Βαρβάκειος Σχολή και της προπτυχιακές του σπουδές στο Τμήμα  Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Επιβλέπων της πτυχιακές εργασίας του με τίτλο «Ύπαρξη Αμιγούς Ισορροπίας Nash σε παιχνίδια γραφημάτων με συνοπτικά περιγραφή» ήταν ο καθηγητής Στάθης Ζάχος.

Ως προπτυχιακός φοιτητής, τελείωσε όλα τα μαθήματα εκτός από ένα με τον ανώτατο βαθμό, κάτι που δεν είχε συμβεί μέχρι τότε στην ιστορία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Συνέχισε της σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ, οπού παρέλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα (PhD) από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Πληροφορικής κάτω από την επίβλεψη του καθηγητή Χρήστου Παπαδημητρίου.

 

Τη δεκαετία του ’50  ο Τζων Φορμπς Νας έφτιαξε ένα απλοποιημένο σύστημα των σχεδίων και των ενεργειών κάποιων ανθρώπων που βρίσκονταν σε καταστάσεις με διαφορετικά συμφέροντα, όπως το να είναι αντίπαλοι σε

ένα παιχνίδι. Το σύστημα χρησιμοποιήθηκε κυρίως για να αναλύσει το αποτέλεσμα της στρατηγικής αλληλεπίδρασης πολλαπλών ατομικών αποφάσεων.

Είναι δηλαδή ένας τρόπος για να προβλέψουμε τι πρόκειται να γίνει αν πολλοί άνθρωποι  ή πολλοί οργανισμοί παίρνουν αποφάσεις ταυτόχρονα και η απόφαση του κάθε ενός στηρίζεται στην απόφαση των υπολοίπων. Η πιο απλή εξήγηση της διορατικότητας του Ναsh, έγκειται στο ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε το αποτέλεσμα όταν πολλά άτομα παίρνουν αποφάσεις αν αναλύσουν μόνο τις αποφάσεις. Αντιθέτως, πρέπει να ρωτήσουμε τι πρόκειται να κάνει κάθε παίχτης, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση των υπολοίπων.

Ο Κ. Δασκαλάκης, χρειάστηκε περίπου ένα χρόνο για να καταφέρει αυτό που έμοιαζε ακατόρθωτο, αναγκάζοντας τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα να υποκλιθεί στις ικανότητες του. Την επίλυση του γρίφου Nash. Σε συνεργασία με τους καθηγητές του, Χρήστο Παπαδημητρίου από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και τον καθηγητή Πολ Γκόλντμπεργκ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, κατάφεραν να αποδείξουν, ότι δεν υπάρχει τρόπος για να προβλεφθεί η ισορροπία μεταξύ των πράξεων/αποφάσεων των ανθρώπων.

 

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης έχει διακριθεί με το βραβείο «ACM Doctoral Dissertation Award» το 2008 από τον διεθνή οργανισμό Association for Computing Μachinery για την διδακτορική του διατριβή. Έχει επίσης διακριθεί με το βραβείο Kalai το 2008, όπως επίσης και με την περιβόητη υποτροφία Sloan Fellowship το 2010.

Το 2018 ο Κωνσταντίνος βραβεύτηκε με το Βραβείο Νεβάνλινα για «την συνεισφορά του στην κατανόηση της υπολογιστικής πολυπλοκότητας θεμελιωδών προβλημάτων σχετικά με αγορές, δημοπρασίες, ισορροπίες και άλλες οικονομικές δομές». Την ίδια χρονιά διακρίθηκε και με το βραβείο Simons Foundation Investigator award που δίνετε σε «κορυφαίους επιστήμονες στα πιο παραγωγικά τους χρόνια».

 

Μεταξύ άλλων δήλωσε σε συνεντεύξεις του ότι τον ενδιαφέρει η γνώση. Να πάει βαθύτερα από αυτό που φαίνεται. Ενώ αναφέρθηκε στην εύκολη και γρήγορη πρόσβαση που έχουμε σήμερα στη γνώση σημειώνοντας ότι η γνώση αυτή δεν είναι πάντα ακριβής.

Τέλος, βαδίζει πάντα παρέα με την πεποίθηση ότι πρέπει να ζεις με την πιθανότητα ότι δεν είναι όλα απαντήσημα.

Επικοινωνήσαμε με τον κύριο Κωνσταντίνο Δασκαλάκη χρησιμοποιώντας μια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Ο ίδιος απάντησε με πολύ προθυμία στα μηνύματα μας αλλά δεν καταφέραμε να του πάρουμε μια συνέντευξη καθώς το καθημερινό του πρόγραμμα στο MIT είναι πολύ φορτωμένο.

Παρ’ όλα αυτά τον ευχαριστούμε πολύ !

Το κείμενο επιμελήθηκαν οι δημοσιογράφοι

Ζωή Π, Γιάννης Σ, Θανάσης Λ