Τα παλιά χρόνια το πηγάδι αποτελούσε μια πολύ σημαντική κατασκευή για τους ανθρώπους γιατί εκεί βάσιζαν τις ανάγκες τους για νερό (για να πίνουν, για να ποτίζουν, για να πίνουν τα ζώα τους, κ.α.). Τη σύγχρονη εποχή χρησιμοποιούνται ακόμα τα πηγάδια για να ποτίζουν οι αγρότες τα δέντρα τους. Υπάρχουν όμως και γεωτρήσεις, οι οποίες βγάζουν τεράστιες ποσότητες νερού σε σχέση με τα πηγάδια. Οι γεωτρήσεις είναι τρύπες έως περίπου 100m, από τις οποίες βγαίνει νερό με αντλία.
Κατά τη νεολιθική περίοδο (8.500-3.900 π.Χ.) οι συνοικισμοί βρίσκονταν σε τοποθεσίες με πηγές που ανάβλυζαν όλο το χρόνο ή υπήρχε κοντά ποταμός για να έχουν οι ίδιοι νερό αλλά και τα ζώα τους. Όμως κατά την πρώτη και μέση εποχή του χαλκού (2.500-1.600 π.Χ.) οι αρχαίοι συνοικισμοί ήταν κτισμένοι σε οχυρωμένες τοποθεσίες για να προστατευτούν από άλλους λαούς. Αυτές οι τοποθεσίες δεν ήταν συνήθως κοντά σε ποτάμι. Σε αυτούς τους συνοικισμούς υπήρχαν ειδικές κατασκευές και εγκαταστάσεις κυρίως πήλινοι και πέτρινοι αγωγοί, για το μάζεμα και την αποθήκευση του νερού της βροχής. Λόγω της ανάγκης εύρεσης νερού σε σημεία που δεν υπήρχαν πηγές επινοήθηκαν, κατασκευάσθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν τα πηγάδια.
Μόλις οι άνθρωποι εντόπιζαν προσιτά μέρη με σημάδια ότι κάτω από το έδαφος και σε λίγα μέτρα βάθος 
βρίσκεται νερό, ή υπάρχει κάποιο υπόγειο ποτάμι, τότε έσκαβαν προσπαθώντας να το εντοπίσουν. Για να γίνεται αυτό έπρεπε από κάτω να υπάρχει ένα πέτρωμα ώστε να σταματάει το νερό να μην πάει πιο κάτω. Αρχικά, οι άνθρωποι έσκαβαν πηγάδια ώσπου να βρουν ένα πηγάδι με νερό. Αργότερα χρησιμοποιούσαν ραβδοσκόπους, δηλαδή ανθρώπους που ερεθίζονταν από την ύπαρξη πετρώματος (που το οποίο πέτρωμα εμπόδιζε το νερό να πάει πιο κάτω). Σκάβανε πηγάδια εκεί που τους έλεγαν αυτοί οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ένα ξύλο σε σχήμα του Υ. Το κρατούσαν από τη διχάλα και προχωρούσαν. Μόλις βρίσκονταν πάνω από το νερό, λόγω της ευαισθησίας τους, τα χέρια με το ξύλο έτρεμαν, έτσι καταλάβαιναν αν υπήρχε πέτρωμα με νερό από κάτω. Μόλις βρίσκανε το απαιτούμενο στρώμα με το νερό, η νοικοκυρά του σπιτιού, έφερνε βασιλικό και αγιασμό και τα έριχναν μέσα στο νερό προτού πιει κανείς. Ο βασιλικός ρίχνονταν για να μην μυρίζει το νερό και ο αγιασμός για να είναι αγιασμένο το νερό και να μην στερέψει ποτέ το πηγάδι.
Ευάγγελος Καραλής Α2
