Όλοι μας γνωρίζουμε τον παγκοσμίου φήμης πίνακα της Μόνα Λίζα, γνωστό και ως Τζιοκόντα, ο οποίος αποτελεί ένα έργο που φιλοτέχνησε ο σπουδαίος Ιταλός ζωγράφος Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Σήμερα, εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, όπου εκατομμύρια ανθρώπων τον θαυμάζουν καθημερινά. Αυτός απεικονίζει την προσωπογραφία μιας καθιστής γυναίκας, της Λίζας ντελ Τζοκόντο, της οποίας το χαμόγελο χαρακτηρίζεται ως αινιγματικό και θεωρείται το διασημότερο της ζωγραφικής. Όμως ξέρουμε ποια είναι η ιστορία του;
Οι θεωρίες για το από πού εμπνεύστηκε ο Λεονάρντο τη μορφή αυτής της γυναίκας ποικίλλουν. Όμως, οι ιστορικοί τέχνης δέχονται ότι ο πίνακας ήταν παραγγελία του εύπορου εμπόρου μεταξιού Φρανσέσκο ντελ Τζιοκόντο και της συζύγου του, Λίζας, για να γιορτάσουν τη γέννηση του γιου τους και να διακοσμήσουν το καινούριο τους σπίτι. Έτσι, ο Ντα Βίντσι άρχισε να τον ζωγραφίζει το 1504 στη Φλωρεντία της Ιταλίας και για τα επόμενα 15 χρόνια εργάστηκε σ’ αυτόν αφήνοντάς τον μάλιστα ημιτελή. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων χρειάστηκε να μεταφερθεί στη Γαλλία, το 1516, καθώς ο Βασιλιάς Φραγκίσκος Α΄ τον προσκάλεσε να εργαστεί στο Clos Lucé κοντά στο βασιλικό κάστρο στην Αμπουάζ. ΄Έπειτα, αφού τον ολοκλήρωσε, τον αγόρασε ο βασιλιάς και για χρόνια κοσμούσε το παλάτι της Fontainebleau, ωσότου τον πάρει ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ και να μεταφερθεί στο κάστρο των Βερσαλλιών. Στη συνέχεια, μετά τη λήξη της Γαλλικής Επανάστασης, μεταφέρθηκε στο Μουσείο του Λούβρου και από κει στο δωμάτιο του Ναπολέοντα, μέχρι να επιστραφεί για ακόμη μια φορά στο Λούβρο.
Ο πίνακας, απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη φήμη, όταν κλάπηκε στις 21 Αυγούστου του 1911. Την επόμενη μέρα, ένας ζωγράφος, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Λούβρο, έμεινε έκπληκτος βλέποντας ότι λείπει ο πίνακας και απευθύνθηκε στην ασφάλεια. Αφού επιβεβαιώθηκε ότι η Τζιοκόντα δε βρισκόταν πια στη θέση της, το μουσείο έκλεισε για μία εβδομάδα, ώστε να διευκολυνθούν οι έρευνες. Ανάμεσα στους υπόπτους βρίσκονταν και οι Πάμπλο Πικάσο και ο ποιητής Γκιγιόμ Απολλιναίρ. Σύντομα, επισημοποιήθηκε ότι ο πίνακας είχε χαθεί οριστικά, ωσότου μετά από δύο χρόνια ανακαλύφθηκε ο πραγματικός δράστης, που δεν ήταν άλλος από έναν υπάλληλο του μουσείου, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ημέρας κρύφτηκε μέσα σε μία ντουλάπα και όταν πια το Λούβρο είχε κλείσει πήρε τον πίνακα, κρύβοντάς τον κάτω από το παλτό του. Ο υπάλληλος ήταν ένας Ιταλός πατριώτης, ο οποίος πίστευε ότι ο πίνακας έπρεπε να επιστραφεί στην Ιταλία και να εκτεθεί σε ιταλικό μουσείο. Τελικά, επέστρεψε στο μουσείο του Λούβρου το 1913.
Συμπερασματικά, ο πίνακας της Μόνα Λίζα εκτός από ένα εντυπωσιακό έκθεμα κρύβει και μια εντυπωσιακή ιστορία. Με αυτόν τον τρόπο συνειδητοποιούμε ότι αναζητώντας και μαθαίνοντας πληροφορίες για την ιστορία ενός πίνακα, μπορούμε να τον δούμε με άλλα μάτια και να βρούμε τι κρύβεται πίσω από τις μπογιές και τα χρώματα, τα πινέλα και τα εργαλεία του καλλιτέχνη.
Σοφία Κουβελιώτη, Α2