Για τα δεμένα χέρια σου…
Ωραία θα ήταν αυτή η μέρα να ήταν μόνο μια γιορτή χαράς και τιμής, ή έστω μια υπόμνηση των αγώνων που χρειάστηκε να κάνουν οι γυναίκες, για να διεκδικήσουν μια ισότιμη θέση με τους άνδρες στην κοινωνία. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα, το 2024, καθίσταται αναγκαίο οι γυναίκες να αγωνίζονται και να διεκδικούν τα αυτονόητα: Μια ζωή χωρίς διακρίσεις που έχουν σχέση με το φύλο τους.
Είναι αναμφισβήτητο ότι έχουν γίνει μεγάλα και σπουδαία βήματα για τα δικαιώματα της γυναίκας. Φτάνει να σκεφτούμε πως, ενώ μέχρι και μετά τα μέσα του περασμένου αιώνα υπήρχαν κράτη του δυτικού κόσμου στα οποία οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου, τώρα αναλαμβάνουν το αξίωμα του Προέδρου ή του Πρωθυπουργού μιας χώρας. Ότι, σε παλαιότερα χρόνια, περιορίζονταν μέσα στο σπίτι και ασχολούνταν μόνο με τις οικιακές -ή έστω αγροτικές- εργασίες και την ανατροφή των παιδιών, ενώ σήμερα δεν υπάρχει σχεδόν κανένας εργασιακός τομέας στον οποίο δεν απασχολούνται και δεν διαπρέπουν οι γυναίκες.
Μακάρι, βέβαια, τα πράγματα να ήταν τόσο απλά. Γιατί όλοι ξέρουμε ότι άλλο θέσπιση και άλλο εφαρμογή των νόμων. Άλλο θέσπιση δικαιωμάτων και άλλο τήρησή τους. Εξάλλου, ας μην θεωρούμε πως ό,τι ισχύει στον δικό μας δυτικό κόσμο, ισχύει και παντού αλλού. Υπάρχουν χώρες, όπου ό,τι εμείς θεωρούμε αυτονόητο δεν είναι παρά ένα μακρινό όνειρο για τις γυναίκες. Πολύ εύστοχα το έχει αποτυπώσει στους στίχους της η σπουδαία μας ποιήτρια, Κική Δημουλά:
Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,
εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.
Όχι γιατί γυναίκα σε παράδωσε
στο μάρμαρο ο γλύπτης
κι υπόσχονται οι γοφοί σου
ευγονία αγαλμάτων,
καλή σοδειά ακινησίας.
Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις
όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω,
σε λέω γυναίκα.
Ακόμα, όμως, και στη δική μας καθημερινότητα η ζωή είναι γεμάτη παραδείγματα διαιώνισης των στερεοτύπων, ανισότιμης μεταχείρισης των γυναικών στον εργασιακό χώρο, ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος τους, κακοποιήσεων και γυναικοκτονιών.
Εμείς, η νέα γενιά, έχουμε την τύχη να θεωρούμε αυτονόητο το δικαίωμά μας να εκφράζουμε ελεύθερα τη γνώμη μας, να ασχολούμαστε με τα κοινά, να μην ντρεπόμαστε για τις επιλογές μας. Όμως, ας μην εφησυχάζουμε… Τίποτα δεν είναι αυτονόητο και, οπωσδήποτε, δεν έχουν όλα τα κορίτσια την τύχη που έχω εγώ σήμερα, να στέκομαι σε αυτό το βήμα μπροστά σας και να μπορεί η φωνή μου να ακουστεί. Χαίρομαι που μεγάλωσα σε μια οικογένεια που μου έμαθε τον σεβασμό, την ανοχή, την αγάπη, την ισοτιμία ανάμεσα στα μέλη της. Γιατί η οικογένεια διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στο ποιοι άνθρωποι θα γίνουμε. Με τη σειρά του, το σχολείο, που είναι μια μικρογραφία της ευρύτερης κοινωνίας, μπορεί να διαδραματίσει τον δικό του σημαντικό ρόλο, διδάσκοντας και διαμορφώνοντας προσωπικότητες που θα γνωρίζουν την κατανόηση, την αξία και την ομορφιά της διαφορετικότητας και της ποικιλότητας της ζωής. Χωρίς διακρίσεις, χωρίς στερεότυπα και χωρίς προκαταλήψεις. Και εγώ έχω την τύχη να φοιτώ σε ένα τέτοιο σχολείο.
Σημασία έχει να μην μένει κανείς αμέτοχος. Με την παθητική στάση και την παθητική συμπεριφορά δεν κερδήθηκαν αγώνες. Ας κλείσουμε τα αυτιά μας στις φωνές που μας λένε «είσαι μικρή, δεν χρειάζεται να απασχολείς το μυαλό σου με αυτά τα πράγματα». Μα.., ακριβώς τώρα είναι η στιγμή! Τώρα είναι η στιγμή να προβληματιστούμε, να ονειρευτούμε, να διεκδικήσουμε τον καλύτερο κόσμο στον οποίο θέλουμε να ζήσουμε. Έναν κόσμο όπου ως «Ρόδα αειθαλή» ανθίζουν οι γυναίκες και τις τραγουδούν ανά τους αιώνες οι ποιητές μας, όπως ο αγαπημένος Τίτος Πατρίκιος:
Η ομορφιά των γυναικών που αλλάζουν τη ζωή
μένει στα ποιήματα που γράφτηκαν γι’ αυτές
ρόδα αειθαλή αναδίδοντας το ίδιο άρωμά τους
ρόδα αειθαλή, όπως αιώνες τώρα λένε οι ποιητές.
♦ Ελένη Βοΐλα
