Η 20η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Νοεμβρίου του 1989 και την έχουν επικυρώσει όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός των ΗΠΑ και της Σομαλίας. Η χώρα μας την επικύρωσε στις 2 Δεκεμβρίου 1992. Τα 54 άρθρα της καλύπτουν όλα τα δικαιώματα των παιδιών που χωρίζονται σε τέσσερις τομείς:
1) Δικαιώματα Επιβίωσης: επαρκές επίπεδο διαβίωσης, στέγη, διατροφή και πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες.
2) Δικαιώματα Ανάπτυξης-Εξέλιξης: όλα όσα τα παιδιά χρειάζονται για να μπορέσουν να εκμεταλλευθούν στο έπακρο τις δυνατότητές τους. Για παράδειγμα, το δικαίωμα της εκπαίδευσης, το παιχνίδι και η αναψυχή, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, η πρόσβαση σε πληροφορίες και η ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας.
3) Δικαιώματα Προστασίας: προφύλαξη από κάθε είδους κακοποίηση, αμέλεια και εκμετάλλευση. Καλύπτουν θέματα όπως ειδική φροντίδα για προσφυγόπουλα, βασανιστήρια, κακοποίηση στο σωφρονιστικό σύστημα, ανάμειξη σε εμπόλεμες διαμάχες, εργασία ανηλίκων, χρήση ναρκωτικών και σεξουαλική εκμετάλλευση.
4) Δικαιώματα Συμμετοχής: ελευθερία να εκφράζουν γνώμη, να έχουν λόγο σε ζητήματα που αφορούν στη ζωή τους, να συμμετέχουν σε οργανώσεις και να συναθροίζονται ειρηνικά.
Η Σύμβαση έχει αλλάξει σημαντικά τις ζωές των παιδιών τα τελευταία 25 χρόνια:
- Έχει μειωθεί στο μισό ο αριθμός των παιδιών που πεθαίνουν κάθε χρόνο, από 12 σε 6 εκατομμύρια.
- Έχει, επίσης, μειωθεί, σε πάνω από το μισό ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, από 47% σε 18%.
- Έχει αυξηθεί η εγγραφή στην προσχολική εκπαίδευση σε παγκόσμιο επίπεδο κατά περισσότερο από 30%.
- Έχει μειωθεί ο αριθμός των παιδιών ηλικίας 5-17 ετών που εμπλέκονται στην παιδική εργασία σχεδόν κατά ένα τρίτο.
- Σχεδόν τα δύο τρίτα (64%) του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής, μια αύξηση περίπου 2 δις ανθρώπων από το 1990.
Ωστόσο, σημαντικές προκλήσεις και ανισότητες παραμένουν:
- 58 εκατομμύρια παιδιά πρωτοβάθμιας σχολικής ηλικίας δεν πηγαίνουν στο σχολείο.
- Το ένα τέταρτο των παιδιών παγκοσμίως είναι καχεκτικά εξαιτίας χρόνιου υποσιτισμού -που θα μπορούσε εύκολα να προληφθεί- κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής τους.
- Σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι -ή ο 1 στους 3 σε παγκόσμιο επίπεδο- εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής.
- Τα πιο περιθωριοποιημένα παιδιά -τα παιδιά που γεννήθηκαν σε φτωχές οικογένειες, τα παιδιά μειονοτήτων, τα παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και τα παιδιά με ειδικές ανάγκες- είναι εκείνα που τις περισσότερες φορές δεν έχουν πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες και την προστασία που χρειάζονται για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα του σήμερα, την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που προκύπτουν από την Έκθεση του Κέντρου Ερευνών Innocenti της UNICEF «Τα Παιδιά της Ύφεσης» τα πράγματα δεν είναι καλά. Συγκεκριμένα:
- Το 2012 το μέσο οικογενειακό εισόδημα των νοικοκυριών με παιδιά «βυθίστηκε» στα επίπεδα του 1998.
- Με βάση τη μεταβολή στην παιδική φτώχεια με έτος βάσης το 2008 η Ελλάδα καταλαμβάνει την 40η θέση παρουσιάζοντας επιδείνωση κατά 17,5 ποσοστιαίες μονάδες (από 23% το 2008 σε 40,5% το 2012).
- Στην κατάταξη με βάση το ποσοστό νέων ηλικίας 15-24 ετών οι οποίοι δεν σπουδάζουν, δεν εργάζονται και δε συμμετέχουν σε κανένα πρόγραμμα κατάρτισης η Ελλάδα καταλαμβάνει και πάλι την 40η θέση παρουσιάζοντας επιδείνωση κατά 8,9 ποσοστιαίες μονάδες (από 11,7% το 2008 σε 20,6% το 2012).
Είναι πολλά, επομένως, αυτά που πρέπει να γίνουν ακόμα και παγκοσμίως αλλά και στη χώρα μας, για να βελτιωθεί η κατάσταση. Όχι μόνο το κράτος αλλά και ο καθένας από εμάς μπορεί να βοηθήσει. Ας ξεκινήσουμε κοιτώντας δίπλα μας, στη διπλανή πόρτα, στη γειτονιά μας.
Δικτυογραφία: http://www.sansimera.gr/worldays/71#ixzz3Jd1GVQV0
http://www.unicef.gr/convention
