Εργάστηκαν: Κωνσταντίνα Κουρλέση, Βασιλική Κράμπη, Μαρία Μυγδαλιά, Έλενα Κώστα (Γ2)
Η προσαρμογή στη νέα πατρίδα
Η Μικρασιατική Καταστροφή θεωρείται από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, συμφορά του ελληνισμού διαχρονικά. Με την Συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, ο ελληνισμός της Ανατολής εξαφανίστηκε ύστερα από δύο χιλιάδες χρόνια, και περίπου 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες ήρθαν υπό άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα. Το σχεδόν χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος έπρεπε τάχιστα να στεγάσει και να περιθάλψει αυτόν τον τεράστιο πληθυσμό.
Παράλληλα, με την αποχώρηση μουσουλμάνων στο θρήσκευμα από την ελληνική επικράτεια, η Ελλάδα κατέστη περισσότερο εθνικά και θρησκευτικά ομοιογενής, αλλά η Μεγάλη Ιδέα -κύριος συνδετικός δεσμός της κοινωνίας και ο κύριος στόχος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για σχεδόν 100 χρόνια- έλαβε τέλος.
Η Καταστροφή του 1922 θα επιφέρει βαθιές τομές εντός της ελληνικής κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα: οικονομικό (δημιουργία πολυπληθούς εργατικής τάξης στα μεγάλα αστικά κέντρα), πολιτικό (ριζοσπαστικοποίηση των πολιτικών δυνάμεων), καθώς και πολιτισμικό (νέα μουσικά ακούσματα, κουζίνα, νέες πνευματικές αναζητήσεις και λογοτεχνικά ρεύματα, όπως η γενιά του ’30 κτλ).
Η συμβολή της Μικρασιάτισσας στην κοινωνία, στην οικονομία, στον πολιτισμό.
Σημαντική αναφορά και απόδοση τιμής αξίζουν στις γυναίκες της Μικράς Ασίας, αυτές που γνώρισαν, μαζί με τους άνδρες και τα παιδιά τους, τη μεγαλύτερη καταστροφή στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Διώχθηκαν, κακοποιήθηκαν, κρίθηκαν ανεπιθύμητες από τους Ελλαδίτες αλλά δεν λύγισαν. Στην απαξιωτική προσφώνηση ”προσφυγίνα” απάντησαν με την υπομονή και την καρτερία μυρμηγκιού και ξανάστησαν το σπιτικό τους στη νέα τους πατρίδα, δίδαξαν πολιτισμό και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και κράτησαν τα ήθη και τις παραδόσεις τους. Οι γυναίκες αυτές επιβιώσανε χάρις σε μια μνήμη ”επιλεκτική” σβήνοντας ό,τι δεν τους εξυπηρετούσε, για να επιβιώσουν. Λένε πως η μνήμη είναι το μόνο που αξίζει, είναι πιο ισχυρή από την ύλη, πως τη μνήμη τη στηρίζει η ζωή και την ξυπνά το χρέος. Δεν αφέθηκαν σε πικρούς λογισμούς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δάντης στη Θεία Κωμωδία – «non c’è più dolore di ricordarsi I giorni felice nella miseria» – δεν υπάρχει πιο οδυνηρό από τη θύμηση των ευτυχισμένων ημερών τον καιρό της δυστυχίας.
Η συμβολή των προσφύγων στην πνευματική και οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας
Ανάμεσά τους, υπήρξαν αρκετοί πνευματικοί άνθρωποι που είχαν σημαντική συμβολή στην πολιτιστική και επιστημονική πρόοδο της Ελλάδας κατά τον περασμένο αιώνα. Ορισμένοι από αυτούς ήταν μικρά παιδιά, ακόμα και βρέφη όταν ήρθαν στη χώρα μας και όλη ουσιαστικά η παιδεία που έλαβαν, προερχόταν από τα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια.
Η προσφορά των προσφύγων στην οικονομία και στον πολιτισμό είναι γνωστή σε όλους. Αρκετοί δούλεψαν ως βιομηχανικοί εργάτες, καλλιέργησαν μεγάλες εκτάσεις γης, τονώθηκε η εσωτερική αγορά της χώρας, και έφεραν την τεχνογνωσία της ταπητουργίας που πριν δεν υπήρχε στην Ελλάδα.
«Εμείς οι άλλοι περιμέναμε τρείς μέρες, ώσπου μπήκαμε σε καΐκια και μπαρκάραμε για την Μυτιλήνη. Ώσπου να πατήσει το ποδάρι του στο χωριό ο Τούρκικος στρατός, άραζαν καΐκια και μας έπαιρναν […] Βασανιστήκαμε, κακοφάγαμε, κακοκοιμηθήκαμε, μεγάλη συμφορά πάθαμε. Και ποιος δεν έκλαψε νεκρούς; Και ποιος δεν κακοπάθησε; Και ποιος δεν κλαίει ακόμα; Μονάχα τα παιδιά που γεννήθηκαν εδώ τ’ ακούνε σαν παραμύθια.»
Απόστολος Μυκονιάτης
Πηγές:
https://fee.org.gr/symboli-mikrasiatisas-stin-koinonia-politismo/
https://www.protothema.gr/stories/article/948902/i-sumvoli-ton-prosfugon-meta-to-1922-stin-pneumatiki-anaptuxi-tis-elladas/
https://www.kathimerini.gr/society/1083718/prosfyges-mikras-asias-otan-i-ensomatosi-itan-mia-agnosti-lexi-alla-stadiaka-egine-praxi/
https://www.mixanitouxronou.gr/xenomerites-oi-apaxiotikoi-charaktirismoi-kai-afiloxeni-ypodochi-ton-mikrasiaton-stin-ellada/…
http://www.mixanitouxronou.gr/xenomerites-oi-apaxiotikoi-charaktirismoi-kai-afiloxeni-ypodochi-ton-mikrasiaton-stin-ellada/
