Γράφει ο Γιάννης Πουλόπουλος (Γ3)

 

ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Την 17/12/2022 υπογράφηκε το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/2002) από τον Υπουργό Εσωτερικών, τον Υπουργό Οικονομικών, την Υπουργό Παιδείας και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σκοπός του ήταν να ορίσει την επαγγελματική βαθμίδα σε πάνω από 500 ειδικότητες, κάτι αναγκαίο για την δημόσια διοίκηση, διότι από την επαγγελματική βαθμίδα ενός εργαζομένου εξαρτώνται τα δικαιώματά του και φυσικά ο μισθός του. Παρ’όλα αυτά, το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα αναγνωρίζει τα πτυχία ωδείων, δραματικών σχολών, κινηματογραφικών σχολών και σχολών χορού… ως απολυτήρια λυκείου.

 

ΤΙ ΙΣΧΥΕ ΩΣ ΤΩΡΑ;

Μέχρι την 17/12/2022 υπήρχε ο Νόμος 1158/81 που όριζε τις αναγνωρισμένες από το Υπουργείο Πολιτισμού σχολές χορού, θεάτρου και κινηματογράφου ισότιμες με την ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης, δηλαδή, ως το 2003, τα ΤΕΙ (Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα). Αυτό, για τους απόφοιτους των προαναφερόμενων σχολών (σημαίνει πως είχαν τελειώσει ΤΕΙ, γεγονός το οποίο) σήμαινε την κατάταξή τους σε εργαζόμενους μέσω της δυνατότητας ισοτιμίας των σπουδών τους, από την στιγμή που η σχολή τους υπάγονταν στο Υπουργείο Πολιτισμού. Όμως, το 2003 υπογράφηκε η Συνθήκη της Μπολόνια, η οποία καταργούσε τις ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης και αναγνωρίζει μόνο τις ανώτατες βαθμίδες εκπαίδευσης. Τα περισσότερα ΤΕΙ έγιναν ΑΤΕΙ, η τριετής εκπαίδευση έγινε τετραετής και τα πτυχία αναβαθμίστηκαν. Μετά από αυτή την αλλαγή, οι καλλιτεχνικές σπουδές χάθηκαν στην αοριστία. Ουσιαστικά υφίσταται ένα θεσμικό κενό, καθόσον δεν προβλέπεται η δημιουργία ανώτατης βαθμίδας εκπαίδευσης για τις Παραστατικές Τέχνες με παράλληλη λύση του ζητήματος της διαβάθμισης των σπουδών χιλιάδων αποφοίτων από το 2003 έως και σήμερα. Δεν αναγνωρίστηκαν πανεπιστημιακά τμήματα για την υποκριτική, κινηματογραφία και τον χορό.

ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ;

Το Ελληνικό Πλαίσιο Προσόντων περιλαμβάνει 8 εκπαιδευτικά επίπεδα. Στο 4 κατατάσσεται το Λύκειο και σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 στο επίπεδο 5 κατατάσσονται τα ΙΕΚ (Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης: διαφέρουν από αυτά του Πανεπιστημίου ή Ερευνητικού Ιδρύματος, καθώς στην ουσία πρόκειται για κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης), όλα τα επαγγελματικά εργαστήρια και τα ΤΕΙ, δηλαδή και οι καλλιτεχνικές σχολές. Με λίγα λόγια, στο επίπεδο 5 βρίσκονται απόφοιτοι λυκείου που έχουν βγάλει ένα ΙΕΚ, μια πρακτική εκπαίδευση κάποιων μηνών ή ένα επαγγελματικό εργαστήρι. Εκεί βρίσκονται και οι απόφοιτοι τριετών δραματικών σχολών, οι οποίοι όμως δίνουν εξετάσεις ώστε να πάρουν το πτυχίο τους, το οποίο δεν φέρει τη σφραγίδα της σχολής, αλλά φέρει τη σφραγίδα του υπουργείου Πολιτισμού, αναγνωρίζοντάς το ως κρατικό πτυχίο, ακόμα και αν προέρχεται από ιδιωτική σχολή. Αυτό το Προεδρικό Διάταγμα έχει ως αποτέλεσμα απόφοιτοι τριετών καλλιτεχνικών σχολών να αμείβονται ως απόφοιτοι λυκείου.

 

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Από την πορεία στο Μέγαρο Μαξίμου, το παν-καλλιτεχνικό συλλαλητήριο στο Σύνταγμα, την πορεία στο κέντρο της Αθήνας από μαθητές των καλλιτεχνικών σχολείων και την κατάληψη του Εθνικού Θεάτρου, οι μαθητές, φοιτητές και απόφοιτοι καλλιτεχνικών σχολών απαιτούν την απόσυρση του Προεδρικού Διατάγματος 85/2022 – απαιτούν τη σωτηρία της τέχνης. Ωστόσο, η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα με την υπογραφή αυτού του Προεδρικού Διατάγματος, διότι αυτό ίσχυε και πριν μπλέκοντας συνειδητά τα ακαδημαϊκά επίπεδα με τα επαγγελματικά. Μάλιστα, η κυβέρνηση θεώρησε σωστή τη φύλαξη του Εθνικού Θεάτρου από τους ηθοποιούς που αντιδρούν, με … αστυνομία.

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΜΑΘΗΤΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΛΙΜΟΥ:

 “Ποια είναι η προσωπική σου γνώμη για το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022;”

 “Αυτό που λέω συνέχεια είναι ότι δεν είναι το Προεδρικό Διάταγμα η αρχή της παρακμής (για την καλλιτεχνική εκπαίδευση), γιατί η Ελλάδα ήταν η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό, τη δημοκρατία και τις τέχνες, και η ίδια η Ελλάδα είναι αυτή που τα καταστρέφει αυτά.”

 “Ποιες ήταν οι αντιδράσεις που προκάλεσε η υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος 85/2022 στο σχολείο σου;”

 “Στο σχολείο μας, γενικά, επειδή έχουμε πάθει όλοι λίγο-πολύ σοκ, δεν το συζητάμε. Ενημερώσαμε όλο το σχολείο για το Προεδρικό Διάταγμα. Πολλά καλλιτεχνικά σχολεία έχουν κάνει κατάληψη. Έχω ακούσει πως μέχρι τις 8/2, αν δεν έχει αποσυρθεί το Προεδρικό Διάταγμα, οι καθηγητές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου θα υποβάλουν την παραίτησή τους.”

 “Τι δράσεις έχετε κάνει για το Προεδρικό Διάταγμα;”

 “Πορείες κάνουμε συνέχεια. Σκέψου ότι στην πορεία την Πέμπτη (2/2) ρίξανε και δακρυγόνα, αλλά είχα φύγει, ευτυχώς. Ήταν η πορεία στο Σύνταγμα μπροστά από την Βουλή, μετά πήγαμε αριστερά στην Βασιλίσσης Σοφίας να αρχίσουμε να ανεβαίνουμε μέχρι να φτάσουμε Μέγαρο. Εκεί μας είχαν κάνει μπλόκο τα ΜΑΤ και δεν μας άφηναν να περάσουμε για πολλή ώρα. Καθόμασταν και φωνάζαμε συνθήματα μπροστά στα μπλόκα και μετά προσπαθήσαμε να πάμε από την άλλη, αλλά και εκεί μας κλείσανε πάλι τα ΜΑΤ και δεν μας αφήσανε να περάσουμε. Μετά άρχισαν να ρίχνουν χημικά για να διαλυθούμε. Χημικά σε μία πορεία για το Προεδρικό Διάταγμα!”

 “Πιστεύεις ότι οι διαδηλώσεις που κάνετε θα αλλάξουν κάτι;”

 “Φυσικά, απλά θέλει πολύ αγώνα. Δεν αρκεί να κάνουμε μόνο πέντε πορείες και να σταματήσουμε, αλλιώς θα είναι σαν να ησυχάζουμε. Δεν θα ησυχάσουμε.”

 “Πιστεύεις ότι αρχίζοντας με την κατάργηση της καλλιτεχνικής παιδείας από τα Λύκεια και τώρα με το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 το μοτίβο της “εξαφάνισης της τέχνης” από το εκπαιδευτικό σύστημα θα συνεχίσει;”

 “Λοιπόν, αρχικά πρέπει να κάτσουμε να σκεφτούμε το τι προσδίδει η τέχνη σε έναν άνθρωπο. Για εμένα η τέχνη είναι μια γλώσσα η οποία σε μαθαίνει να σκέφτεσαι, σε μαθαίνει να έχεις τον συναισθηματικό σου κόσμο ανοιχτό και διεγερμένο, σε μαθαίνει να έχεις σωστή και ορθολογική άποψη για το κάθε-τι. Η τέχνη σου οξύνει το μυαλό. Ποια (ελληνική) κυβέρνηση θέλει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα είναι καλό για τους μαθητές; Δεν θέλουν να εκφράζουμε τον συναισθηματικό μας κόσμο και να έχουμε πολιτική άποψη. Μας θέλουν ομοιόμορφους. Να ξυπνάμε κάθε πρωί και να κάνουμε όλοι τα ίδια πράγματα. Αυτή την μίζερη κοινωνία θέλουν να δημιουργήσουν, ώστε να μπορούν να την αλλάζουν όπως θέλουν. Το προσπαθούν συνέχεια και πάντα χτυπάνε την παιδεία, γιατί η παιδεία είναι η βάση μιας υγιούς κοινωνίας, μιας και μια μη-υγιής κοινωνία είναι μία κοινωνία εύκολα χειραγωγήσιμη.”

 

ΤΙ ΛΕΕΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΕΜΑΣ;

Η ύπαρξη αυτού του Προεδρικού Διατάγματος δεν αφορά μόνο καλλιτέχνες, αλλά όλους μας. Είναι γεγονός πως η Ελλάδα είναι η χώρα της τέχνης. Εδώ γεννήθηκε η ζωγραφική, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η μουσική, η ποίηση, το θέατρο και κάθε άλλη μορφή τέχνης που μπορεί ο ανθρώπινος νους να σκεφτεί. Ο ελληνικός πολιτισμός -παρόν, παρελθόν και μέλλον- είναι βασισμένος στην τέχνη, της οποίας η εκπαίδευση με τα χρόνια έχει περιοριστεί στις τάξεις του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Κατατάσσοντας τους καλλιτέχνες στο επίπεδο του απόφοιτου Λυκείου επιτυγχάνεται η υποβάθμιση και ο εμπαιγμός των καλών τεχνών. Η τέχνη δεν είναι απλά κομμάτι της παιδικής μας ηλικίας ούτε είναι μια μεταλυκειακή ενασχόληση. Η τέχνη αποτελεί κομμάτι της ιστορίας μας και της εθνικής μας ταυτότητας και δεν γίνεται να απορρίψουμε κάτι το οποίο είναι τόσο σημαντικό για εμάς. Δεν γίνεται να θεωρήσουμε τους άπειρους Έλληνες καλλιτέχνες ως απλούς απόφοιτους λυκείου. Αυτό το Προεδρικό Διάταγμα δεν υποβαθμίζει απλά την τέχνη, αλλά και το μέλλον όλων μας. Αποθαρρύνει τους μαθητές με ενδιαφέρον προς τις καλές τέχνες, γιατί πλέον οι καλλιτεχνικές σπουδές είναι κάτι υποβαθμισμένο. Σίγουρα είναι θετική η αναγνώριση των καλλιτεχνικών πτυχίων μετά από 20 χρόνια αοριστίας, αλλά με αυτή την αναγνώριση ήρθε ταυτόχρονα και η υποβάθμισή τους. Χωρίς να ξεχάσουμε τα παραπάνω, θεωρήστε αυτό που ακολουθεί ως μία παράκληση από όλους τους μαθητές:

 Δώστε μας πίσω το μέλλον μας, ήταν πρώτα δικό μας.

 

Πηγές:

https://www.proson.gr/politiki/25423_kallitehnes-katatethike-tropologia-gia-tis-proslipseis-kallitehnon-sto-dimosio

https://www.e-nomothesia.gr/kat-demosia-dioikese/pd-85-2022.html