Το Α1 του 1ου γυμνασίου Συκεών μελετώντας μέσα στην τάξη στο μάθημα των Κειμένων Λογοτεχνίας το απόσπασμα «Η Νέα Παιδαγωγική» από το πεζογράφημα του Ν. Καζαντζάκη «Αναφορά στον Γκρέκο», συζητήσαμε για παλαιότερες και νεότερες παιδαγωγικές μεθόδους.
Η παλαιότερη παιδαγωγική μέθοδος που εφαρμοζόταν στα σχολεία, περιλάμβανε ξυλοδαρμό, τράβηγμα αυτιών και μαλλιών, χτύπημα στα χέρια και τα πόδια με τη βέργα και άλλα παρόμοια. Ο δάσκαλος ήταν σκληρός και με το παραμικρό φέρονταν αυταρχικά στα παιδιά. Επίσης, ό,τι έλεγε ήταν νόμος απαράβατος και ήταν έτσι ο απόλυτος εξουσιαστής της τάξης.
Ο καιρός πέρασε και τα πράγματα άλλαξαν. Τώρα πια οι δάσκαλοι δεν χτυπούν ούτε κακομεταχειρίζονται τους μαθητές τους αλλά είναι βοηθοί και συμπαραστάτες τους στη γνώση. Δεν είναι τόσο αυστηροί και προσπαθούν με καλό τρόπο να μεταδώσουν τη γνώση στους μαθητές τους.
Στην προσπάθειά μας να αναπτύξουμε επιχειρήματα και να τα αιτιολογήσουμε κάναμε έναν αγώνα επιχειρηματολογίας ή για να το πούμε αλλιώς, ένα μικρό debate! Μια ομάδα, δηλαδή, μαθητών/τριών ανέλαβε να υπερασπίσει την παλιά παιδαγωγική μέθοδο, μια δεύτερη να υπερασπιστεί τις νέες παιδαγωγικές μεθόδους και μια τρίτη ομάδα να αποφασίσει ποια μέθοδος είναι καλύτερη.
Συνοψίζοντας τα επιχειρήματα της κάθε ομάδας, όπως αυτά διατυπώθηκαν μέσα στην τάξη:
Υπέρ της παλαιάς παιδαγωγικής
Ν. Αετόπουλος, Λ. Ιωαννίδου, Ε. Κιοσσέ, Ν. Παπαδόπουλος, Σ. Ταχτσίδης
- Οι μαθητές/τριες παλαιότερα ήταν πιο πειθαρχημένοι, δεν έκαναν εύκολα αταξίες από φόβο για την τιμωρία που θα ακολουθούσε.
- Σπάνια πήγαιναν στο σχολείο αδιάβαστοι, αφού ήξεραν τις συνέπειες που θα υποστούν…
- Διαπαιδαγωγούνταν με αυστηρότητα, με αποτέλεσμα να γίνονται πιο ανθεκτικοί και σκληραγωγημένοι σε αντίθεση με σήμερα που έχουν γίνει υπερευαίσθητοι…
- Η αυστηρότητα και η αυταρχικότητα είναι κάτι που συνηθίζεται και επομένως δεν είναι τόσο σκληρό όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως.
- Παραδειγματίζονταν και οι υπόλοιποι μαθητές για να μην επαναλάβουν την άσχημη συμπεριφορά.
- Ο ρόλος του δασκάλου, που λειτουργούσε ως αρχηγός, βοηθούσε περισσότερο τους μαθητές να μαθαίνουν καλύτερα, αναδεικνύοντας τη γνώση και την εμπειρία του.
- Σήμερα με το να μην φοβούνται καθόλου το δάσκαλο αδιαφορούν και για τη γνώση.
Υπέρ της νέας παιδαγωγικής
Τ. Μακρίδου, Μ. Καραγεωργάκη, Α. Παπαδοπούλου
- Με τις σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους οι μαθητές/τριες μαθαίνουν από τα λάθη τους χωρίς να φοβούνται ότι θα τιμωρηθούν γι αυτά.
- Είναι πιο σωστό να ενθαρρύνονται κι όχι να αποθαρρύνονται οι μαθητές και μάλιστα σε μικρή ηλικία. Η τιμωρία, και ιδιαίτερα η σκληρή, μπορεί να τους οδηγήσει να εγκαταλείψουν την προσπάθεια μπρος στο φόβο της αποτυχίας.
- Είναι απαράδεκτο να ασκείται οποιασδήποτε μορφής σωματική ή ψυχολογική βία. Παλαιότερα οι τραυματισμοί, οι μελανιές και οι σωματικές βλάβες θεωρούνταν «κανονικότητα».
- Οι επιπτώσεις του αυταρχισμού και της αυστηρότητας, παλαιότερα, οδηγούσαν πολλά παιδιά στο να εγκαταλείψουν το σχολείο κι έτσι να στερηθούν τη μόρφωση και πιθανότατα καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση στο μέλλον.
- Η έλλειψη αυτοπεποίθησης και τα ψυχικά τραύματα είναι καταστροφικά, ιδιαίτερα σε μικρές ηλικίες, για τη διαμόρφωση μιας υγιούς και ολοκληρωμένης προσωπικότητας.
- Οι νέες παιδαγωγικές μέθοδοι βασίζονται στην ελευθερία και τη δημοκρατία και βοηθιούνται από την σύγχρονη τεχνολογία και τα οπτικοακουστικά μέσα.
- Ξέρουμε πως η βία γεννάει βία! Όταν το πρότυπο είναι η βία τα μικρά παιδιά θα την αναπαράγουν και στην κατοπινή ζωή τους.
Κριτές: Β. Ανταβαλής, Ε. Μαραγκού
Τελικά, μετά από πολλή σκέψη, αποφασίσαμε πως απορρίπτουμε τις παλιές παιδαγωγικές μεθόδους γιατί είναι απάνθρωπες και δεν έχουν αποτέλεσμα. Έχουμε πολλά παραδείγματα που μας δείχνουν ότι όπου ασκείται βία, σωματική ή ψυχολογική, τα αποτελέσματα δεν είναι καλά. Οι μαθητές όχι μόνο δεν σκληραγωγούνται αλλά αποκτούν επιπλέον ψυχολογικά προβλήματα. Μαθαίνουν να εφαρμόζουν βία κι όταν μεγαλώσουν! Εξάλλλου, το λέει και η αρχαία παροιμία: «Όν ου πίπτει λόγος, ουδέ ράβδος»! Σε όποιον , δηλαδή, δεν πιάνουν τα λόγια δεν έχει αποτέλεσμα ούτε το ξύλο.
Και το σημερινό σχολείο όμως καταπιέζει με πολλούς τρόπους τους μαθητές και τις μαθήτριες και περιορίζει την έκφραση και την δημιουργικότητά τους.
Αν λοιπόν θέλουμε καλύτερα αποτελέσματα σήμερα, πρέπει να βρούμε ακόμα πιο νέες μεθόδους από τις «νεότερες», γιατί κι αυτές παλιώσαν!
