Αρθρογραφούν οι μαθήτριες του Γ1 Ιωάννα Ασημακοπούλου, Μελίνα Κόλα, Κατερίνα Κοσμίδου, Μαρία Τελιανίδη.
Στην τραγωδία του Ευριπίδη Ελένη, στην 1η σκηνή του Β΄ επεισοδίου (στ. 588-658), ο Μενέλαος, εγκλωβισμένος στην πλάνη του, νομίζει ότι η πραγματική Ελένη που βρίσκεται μπροστά του είναι ένα φάντασμα. Αυτή η πλάνη αναδεικνύει την ανθρώπινη αδυναμία να κατανοήσει πλήρως την πραγματικότητα, ιδιαίτερα όταν οι αισθήσεις και τα φαινόμενα παραπλανούν. Αυτή η αντίθεση ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι αποτελεί διαχρονικό σημείο προβληματισμού τόσο στην αρχαιότητα όσο και στη σημερινή εποχή. Όπως ο Μενέλαος παγιδεύεται στην πλάνη του πιστεύοντας ότι κατέχει την αλήθεια, ενώ ζει μέσα σε μια αυταπάτη, έτσι και στις μέρες μας οι άνθρωποι συχνά προσκολλώνται στα φαινόμενα, αδυνατώντας να προσεγγίσουν την ουσία των πραγμάτων.
Η εποχή στην οποία ζούμε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εποχή του φαίνεσθαι. Η προσήλωση στα φαινόμενα διατρέχει τον δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο. Ο σύγχρονος άνθρωπος δίνει ιδιαίτερη σημασία στο πώς θα προβάλει τον εαυτό του. Γι’ αυτόν τον λόγο μιμείται πρότυπα αισθητικής, καταναλώνει υλικά αγαθά και, γενικότερα, μιμείται έναν τρόπο ζωής που παρουσιάζεται και τελικά επιβάλλεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στην προσπάθειά του αυτή ξοδεύει αρκετά χρήματα, αδιαφορεί για την πνευματική του καλλιέργεια, βάζει στο περιθώριο την προσωπικότητα και τις ανάγκες του. Με λίγα λόγια, αδιαφορεί για την ουσία, το είναι, και γι’ αυτόν τον λόγο νιώθει δυστυχισμένος, αφού η ζωή του έχει γίνει σαν μια ξένη φορτική, σύμφωνα με τον Καβάφη.
Η διάδοση ψευδών ειδήσεων (fake news) είναι ένα άλλο παράδειγμα του πώς τα φαινόμενα μπορούν να παραπλανούν. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ό,τι βλέπουν χωρίς να το ελέγχουν, γεγονός που οδηγεί σε λανθασμένες αντιλήψεις και αποφάσεις. Επίσης, στην πολιτική συχνά το φαίνεσθαι γίνεται το μέσο με το οποίο επιχειρείται ο εντυπωσιασμός του κοινού και η παραπλάνησή του προκειμένου να υποστηρίξει πολιτικές παρατάξεις που του υπόσχονται συμμετοχή στην εξουσία και ευημερία, ενώ στην πραγματικότητα η δράση τους είναι άλλη.
Η προσκόλληση στα φαινόμενα επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Πολλοί άνθρωποι κρίνουν τους άλλους με βάση την εμφάνισή τους, τα υλικά αγαθά που διαθέτουν ή την κοινωνική θέση τους. Αυτή η θεώρηση οδηγεί σε προκαταλήψεις, αδικία και απομάκρυνση από την ουσιαστική επαφή με τον άλλον. Όπως ο Μενέλαος δε μπορούσε να διακρίνει την αληθινή Ελένη από το είδωλο, έτσι και ο σύγχρονος άνθρωπος δε μπορεί να δει την αληθινή προσωπικότητα του συνανθρώπου του, παρά μόνο την εξωτερική του εικόνα, με αποτέλεσμα στο τέλος, όταν έρχεται αντιμέτωπος με την αλήθεια, να απογοητεύεται.
Γι’ αυτό χρειάζεται να αναζητεί την ουσία πέρα από τα φαινόμενα και αυτό θα το επιτύχει αν αναπτύξει την κριτική σκέψη του και την ικανότητα να εμβαθύνει στα πράγματα, αν μάθει να αμφισβητεί τις πρώτες εντυπώσεις και αν επιδιώξει την αυτογνωσία. Στις μέρες μας η στάση αυτή είναι πιο απαραίτητη από ποτέ προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις μιας εποχής στην οποία η εικόνα συχνά υπερβαίνει την ουσία.
