Το Οχυρό και το Στρατιωτικό Μουσείο Β΄ΠΠ «ΟΧΥΡΟΥ ΝΥΜΦΑΙΑΣ» βρίσκονται κοντά στο ομώνυμο χωριό 17 χλμ. βορείως της Κομοτηνής και είναι επισκέψιμο μετά από έγκριση του 2ου Επιτελικού Γραφείου της 29ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας Πεζικού.

Για τη μετάβαση στο χώρο, ακολουθείται η ασφαλτόστρωτη οδός Κομοτηνής – Νυμφαίας. Ο χώρος του Μουσείου διαθέτει χώρο στάθμευσης λεωφορείων και Ι.Χ. οχημάτων καθώς επίσης τουαλέτες και χώρο πώλησης αναμνηστικών ειδών. Λειτουργεί στις υπόγειες εγκαταστάσεις του οχυρού Νυμφαίας, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι αφιερωμένο στην εποποιία της μάχης των Οχυρών τον Απρίλιο 1941.

Αποτελεί το νεότερο Στρατιωτικό Μουσείο της «Γραμμής Μεταξά», καθώς η συλλογή των εκθεμάτων του ολοκληρώθηκε και η λειτουργία του εγκαινιάστηκε το έτος 2000, βρίσκεται δε στον ανώτερο όροφο του οχυρού. Σκοπός της έκθεσης του συγκεκριμένου Στρατιωτικού Μουσείου είναι η παρουσίαση των γεγονότων της μάχης του οχυρού, η παρουσίαση εκθεμάτων που αφορούν στη γερμανική επίθεση τον Απρίλιο του 1941 και η ενημέρωση του επισκέπτη για τις συνθήκες ζωής της αμυνόμενης φρουράς του οχυρού την περίοδο του πολέμου.

Η έκθεση εκτείνεται σε μία επισκέψιμη στοά και έναν εσωτερικό θάλαμο του πρώτου ορόφου του οχυρού. Κατά μήκος της στοάς έχουν ανακατασκευαστεί με χρήση διοραμάτων το γραφείο του διοικητή, του επιλοχία καθώς και το ιατρείο του οχυρού προσομοιάζοντας την προηγούμενη κατάσταση τους, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η αναβίωση των συνθηκών διαβίωσης των υπερασπιστών του οχυρού

Σε ένα μεγάλο θάλαμο της στοάς εκτίθεται εποπτικό υλικό και κειμήλια του οχυρού. Στην μία πλευρά του χώρου με φωτογραφική έκθεση παρουσιάζονται σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως οι πρωθυπουργοί Ι. Μεταξάς και Αλ. Κορυζής, οι αντιστράτηγοι Αλ. Παπάγος και Κ. Μπακόπουλος, διάφοροι τύποι οχυρωματικών έργων καθώς και φωτογραφίες εποχής που απεικονίζουν στιγμιότυπα των εχθροπραξιών στη «Γραμμή Μεταξά». Στον ίδιο χώρο εκτίθενται αντίγραφα εφημερίδων της εποχής που αναφέρονται στη μάχη των οχυρών και στην άμυνα του οχυρού Νυμφαίας ειδικότερα, καθώς και αποσπάσματα διαταγών.

Στον απέναντι τοίχο του ίδιου θαλάμου υπάρχουν προθήκες στις οποίες εκτίθενται κειμήλια από τη μάχη του οχυρού. Στην κεντρική προθήκη εκτίθενται δείγματα ατομικού οπλισμού των αντιμαχόμενων και συγκεκριμένα πολυβόλα, πιστόλια, τυφέκια αραβίδες, αυτόματα και ξιφολόγχες. Στη βάση της προθήκης εκτίθεται 1 πολυβόλο MG42 και 1 πολυβόλο Hotohkigg. Στις υπόλοιπες προθήκες εκτίθενται στολές Γερμανών και Ελλήνων αξιωματικών και οπλιτών, που συμπεριλαμβάνουν φόρτο εκστρατείας, αντιασφυξιογόνες μάσκες, σημαίες και παράσημα. Δίπλα στις βιτρίνες ιματισμού εκτίθενται κορνίζες με σειρές ελληνικών και γερμανικών μεταλλίων.

Μέσα από εγκατεστημένο οπτικοακουστικό σύστημα ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει τη διεξαγωγή της μάχης, τις κινήσεις των επιτιθέμενων γερμανικών δυνάμεων, τις θέσεις άμυνας του ελληνικού στρατού, ενώ ταυτόχρονα ενημερώνεται για το ιστορικό πλαίσιο του ελληνογερμανικού πολέμου και της μάχης των οχυρών.

Στις υπόλοιπες καλά συντηρημένες στοές του πρώτου ορόφου του οχυρού, που είναι επισκέψιμες και δε φιλοξενούν τμήματα της έκθεσης διακρίνεται η αρχιτεκτονική των οχυρών, ο τρόπος κατασκευής και οργάνωσης των στοών και των επιφανειακών ενεργητικών σκέπαστρων του και ο τρόπος και οι συνθήκες διαβίωσης του στρατεύματος στις εγκαταστάσεις του. Παράλληλα, καθώς έχουν διατηρηθεί οι οπές από τα εχθρικά πυρά στους τοίχους των εγκαταστάσεων κατά την επιχείρηση κατάληψης του οχυρού από τις γερμανικές δυνάμεις, γίνεται έκδηλη η ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο εσωτερικό του οχυρού κατά τη διάρκεια της διήμερης πολιορκίας του στις 6 και 7 Απριλίου του 1941. Ο δεύτερος όροφος, επίσης συντηρημένος, δεν είναι επισκέψιμος από το κοινό και είναι προσβάσιμος μόνο με ειδική άδεια από ειδικευμένους επισκέπτες και επιστήμονες που μελετούν την ιστορία του οχυρού, ενώ ο τρίτος όροφος είναι κλειστός.

Στο ηρώο του Οχυρού Νυμφαίας τελείται με επισημότητα ο κύριος εορτασμός της μάχης των οχυρών στην περιοχή της Θράκης, κάθε 6η Απριλίου ή την επόμενη Κυριακή, όταν η 6η Απριλίου είναι εργάσιμη ημέρα.

https://www.youtube.com/watch?v=EyN2Ky2SJuY&feature=youtu.be

https://inkomotini.news/komotini-paizo-poria-sto-oxiro-nimfaias/