Ο αγώνας του ’21 δεν ήταν μόνο η ηρωική συμμετοχή των ανδρών που πολέμησαν αλλά και των γυναικών η οποία συμμετοχή τους φαίνεται να έχει υποτιμηθεί..
Οι γυναίκες δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο μόνο στον εναετή αγώνα αλλά και την προηγούμενη περίοδο.Όταν έφτασε η ώρα της επανάστασης, οι γυναίκες πολέμησαν ισάξια με τους άντρες. Ο χορός του Ζαλόγγου τις παραμονές των Χριστουγέννων του 1803 αποτέλεσε γεγονός που συγκλόνισε την Ελλάδα και την Ευρώπη της εποχής, καθώς οι Σουλιώτισσες προτίμησαν τον θάνατο παρά την σκλαβιά κάτω από τον τουρκικό ζυγό.
Πολλά ήταν τα παραδείγματα γενναίων γυναικών όπως η Μόσχω Τζαβέλα, η οποία πολέμησε τον Ιούνιο του 1792 όταν ο Αλή Πασάς έστειλε τον στρατό του να καταλάβει το Σούλι.Ξακουστή είναι και η στάση των γυναικών του Μεσσολογγίου, οι οποίες κατά την «Έξοδο», όπως αναφέρεται κρατούσαν με το ένα χέρι το όπλο και στο άλλο το μωρό τους. Επίσης στη σφαγή της Χίου οι αιχμάλωτες γυναίκες δεν δέχονταν τροφή και, έτσι πεθαίνοντας από την πείνα, απέφευγαν/απόρριψαν τη σκλαβιά και των εξευτελισμό στα σκλαβοπάζαρα.
Δύο γυναίκες που άφησαν το στίγμα τους στην ελληνική επανάσταση ήταν, η Μαντώ Μαυρογένους,η οποία πρόσφερε όλη της την περιουσία στον αγώνα και διέθεσε πλοία δικά της εκ μέρους των Ελλήνων, δίνοντας ώθηση στο φιλελληνικό κίνημα μέσα από τις επιστολές της και η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα η οποία μέσα σε δύο χρόνια πολέμου ξόδεψε όλη την τεράστια περιουσία της για να αρματώσει και να συντηρήσει στρατό και έγινε η πρώτη γυναίκα (και ίσως μοναδική ; ) που τιμήθηκε μετά θάνατον με το τίτλο του ναυάρχου από τους Ρώσους.
Δημήτρης Γεωργόπουλος
