του Γιώργου – Παναγιώτη Ραμαδάνη
Γκράφιτι είναι η αναγραφή κειμένου όπως, συνθημάτων ή η ζωγραφική σε επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους χώρους, για παράδειγμα σε τοίχους, παγκάκια κτλ. Πρωτοεμφανίστηκε την ίδια περίοδο και στα ίδια μέρη που αναπτύχθηκε το κίνημα του Χιπ Χοπ, από τον ίδιο καταπιεσμένο κόσμο και γι” αυτό πολλοί θεωρούν ότι αποτελεί μέρος της κουλτούρας Χιπ Χοπ. Το γκράφιτι διχάζει μεγάλη μερίδα κόσμου, εφόσον για κάποιους θεωρείται βανδαλισμός, σε δημόσια κτίρια, τρένα και αλλού, ενώ για πολλούς είναι μια μορφή σύγχρονης τέχνης, με την οποία δίνεται η ευκαιρία κυρίως σε άτομα νεαρής ηλικίας να εκφράσουν τις σκέψεις τους χωρίς να λογοκριθούν. Δύο παραδείγματα γκράφιτι στη Θεσσαλονίκη, μας δίνουν την ευκαιρία να σκεφτούμε πάνω στο ζήτημα.
Εικόνα 1.Γκράφιτι σε σχολική αυλή
Α. Πώς περιμένεις να ζήσεις αυτό που θες όταν δε κάνεις ότι νιώθεις…
Η φράση «πώς περιμένεις να ζήσεις αυτό που θες όταν δε κάνεις ότι νιώθεις» αναδεικνύει τη βαθιά αλήθεια ότι οι πράξεις μας είναι καθοριστικές για την επίτευξη των στόχων μας και της ευτυχίας μας. Όταν ζούμε με βάση τις προσδοκίες των άλλων ή με φόβο για την αποδοχή, απομακρυνόμαστε από την αληθινή μας φύση και τις επιθυμίες μας. Η φράση αυτή μας υπενθυμίζει πως για να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και να ενεργούμε σύμφωνα με τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας.
Η ανάγκη για αυτοεκπλήρωση και εσωτερική γαλήνη έρχεται μόνο όταν τολμάμε να ακολουθήσουμε την εσωτερική μας φωνή, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές πιέσεις ή τις προσδοκίες που μας επιβάλλονται. Αν συνεχίσουμε να καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας ή να ακολουθούμε μονοπάτια που δεν μας αντιπροσωπεύουν, δεν θα μπορέσουμε να ζήσουμε τη ζωή που πραγματικά επιθυμούμε. Η επιτυχία και η πραγματική ικανοποίηση έρχονται όταν τολμάμε να κάνουμε πράξη τις εσωτερικές μας επιθυμίες. Αυτό απαιτεί θάρρος, αυθεντικότητα και αποφασιστικότητα. Κάθε βήμα που κάνουμε σε αυτήν την κατεύθυνση μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό που αξίζουμε.
Εικόνα 2. Γκράφιτι στον τοίχο του 4ου Γυμνασίου Χαριλάου, Θεσσαλονίκη
Β. Προς τιμήν του Άλκη…
Το γκράφιτι αυτό σχετίζεται με τον φόνο του Αλκιβιάδη Καμπανού. Δημιουργήθηκε ως αντίδραση και διαμαρτυρία για τη δολοφονία του και για τις συνθήκες γύρω από αυτή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι καλλιτέχνες που δημιουργούν γκράφιτι, συχνά, εκφράζουν την οργή τους, τη θλίψη τους ή την ανάγκη για δικαιοσύνη. Το γκράφιτι απεικονίζει τον Άλκη με κάποια συμβολικά στοιχεία που να αναδεικνύουν την αδικία της δολοφονίας του θύματος.
Οι δημιουργοί του γκράφιτι είχαν σκοπό να προκαλέσουν τη συζήτηση γύρω από την τραγωδία, να εκφράσουν αλληλεγγύη στην οικογένεια και στους φίλους του Καμπανού, όπως και να καταδικάσουν την οπαδική βία που οδήγησε στη δολοφονία του. Το γκράφιτι αυτό λειτουργεί ως μορφή αντίστασης και ως μέσο για να διατηρηθεί η μνήμη του θύματος ζωντανή, ενώ παράλληλα μπορεί να αποτελέσει καταγγελία για την έλλειψη δικαιοσύνης. Το πρόσωπο του Άλκη συνοδεύεται από το χαρακτηριστικό σύνθημα που συνδέθηκε με τη δολοφονία του, « Άλκη ζεις » και από την ηλικία στην οποία δολοφονήθηκε, 19 ετών, σε μια προσπάθεια να αναδείξει την τραγικότητα του γεγονότος.
Εικόνα 3. Γκράφιτι σε υπαίθρια αγορά της Βιέννης
Από τα παραπάνω μπορούμε να καταλάβουμε ότι το γκράφιτι μπορεί και αποτελεί μια μορφή τέχνης, μέσω της οποίας εκφράζονται βαθιές σκέψεις και πεποιθήσεις. Δεν λείπουν, βέβαια, και οι φορές όπου κάποιοι βανδαλίζουν άσκοπα τόσο ιδιωτικές όσο και δημόσιες περιουσίες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η άποψη ότι τα γκράφιτι είναι και θα είναι κάτι που αλλοιώνει την αισθητική της δημόσιας εικόνας.
