του Αστέριου Μηλιώτη
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, ειδικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες, πέραν της σημαντικής προσφοράς της, έκανε ορατούς και τους κινδύνους που μπορεί να δημιουργηθούν όταν δίνουμε προσωπικά μας στοιχεία σε ιστοσελίδες, παρόλο που αυτές, θεωρητικά, δεν μπορούν να τα κοινοποιήσουν χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των κατόχων τους. Το φαινόμενο στο οποίο αναφερόμαστε είναι η αγοραπωλησία δεδομένων. Όταν χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο, δημιουργούμε συχνά λογαριασμούς σε ιστοσελίδες με σκοπό να μπορούμε να επικοινωνούμε ή να εκφράσουμε την γνώμη μας ή να αγοράσουμε κάτι. Για την δημιουργία των λογαριασμών αυτών, δίνουμε ορισμένα στοιχεία, όπως το ονοματεπώνυμο μας, το email, ίσως και ημερομηνία γέννησης ή, ακόμη, και τη διεύθυνση μας.
Συνήθως το κάνουμε αυτό γιατί θεωρούμε ότι θα ισχύσουν όσα αναφέρονται στην πολιτική απορρήτου τον ιστοσελίδων, αλλά και στους σχετικούς νόμους, ότι δηλαδή οι διαχειριστές δεν μπορούν να δημοσιεύσουν ή να πουλήσουν τα στοιχεία αυτά. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα. Είναι γνωστό, πλέον, πως πολλές εταιρείες δίνουν τα στοιχεία μας σε άλλες εταιρείες ή υπηρεσίες για να χρησιμοποιηθούν σε στοχευμένες διαφημίσεις ή για να επηρεάσουν την κρίση μας. Εκτός όμως από αυτές τις συναλλαγές έχει παρατηρηθεί πως πολλές εταιρείες δεν προστατεύουν κατάλληλα τα δεδομένα των χρηστών τους, με αποτέλεσμα να υπάρξουν και «data breaches» δηλαδή διαρροές προσωπικών δεδομένων.
Ένα παράδειγμα του φαινομένου αυτού είναι η συναλλαγή δεδομένων μεταξύ του διαδεδομένου μέσου κοινωνικής δικτύωσης Facebook και της Βρετανικής εταιρείας συμβούλων Cambridge Analytica. Το Facebook επέτρεψε στην εταιρεία αυτή να λάβει τα προσωπικά δεδομένα τριάντα εκατομμυρίων Αμερικανών, με σκοπό να προσπαθήσει να επηρεάσει τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών του 2016. Επιπλέον τον Σεπτέμβριο του 2023, η εφαρμογή TikTok επιβλήθηκε πρόστιμο 345 εκατομμυρίων ευρώ από την Ιρλανδική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων για παραβίαση του απορρήτου των δεδομένων των παιδιών, βάσει του νόμου GDPR.
Σίγουρα δεν είναι μόνο αυτές οι σημαντικές περιπτώσεις, γιαυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως τα στοιχεία μας δεν είναι ασφαλή στο διαδίκτυο και να προφυλασσόμαστε αναλόγως. Τέλος, υπάρχουν πολλές χρήσιμες ιστοσελίδες οι οποίες σε ενημερώνουν αν τα προσωπικά σου στοιχεία έχουν διαρρεύσει στο διαδίκτυο. Δύο από αυτές είναι το f-secure.com/en/identity-theft-checker και το haveibeenpwned.com.
Πηγές:
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2018). Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με τη χρήση των δεδομένων των χρηστών του Facebook από την Cambridge Analytica και τον αντίκτυπο στην προστασία των δεδομένων (2018/2855(RSP)). Διαθέσιμο στο https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2018-0433_EL.html. Προσπέλαση 18/11/2023.
Euronews & ΑΠΕ-ΜΠΕ (2023). Πρόστιμο στο TikTok για παραβίαση κανόνων προστασίας προσωπικών δεδομένων ανηλίκων στην ΕΕ. Διαθέσιμο στο https://gr.euronews.com/next/2023/09/15/prostimo-ee-tik-tok-parabiash-prosopikon-dedomenon-anhlikon. Προσπέλαση 18/11/2023.
