Τα εσπεριδοειδή και η αξία τους

Ο όρος εσπεριδοειδή αναφέρεται σε μία ομάδα φυτών που κατατάσσεται στην οικογένεια ρυτοειδών. Είναι χαμηλά δένδρα, που τα φύλλα τους δεν πέφτουν (αειθαλή) και ευδοκιμούν στις τροπικές ή ημιτροπικές και στις εύκρατες χώρες. Στα εσπεριδοειδή ανήκουν:

• η πορτοκαλιά  
• η λεμονιά
• η γλυκολεμονιά
• η μανταρινιά
• η νεραντζιά
• η κιτριά
• η φράπα
• το μοσχολέμονο
• το περγαμόντο
• το γκρέιπφρουτ και
• το κουμκουάτ

Τα δέντρα αυτά τα λένε και «ξινά», γιατί η γεύση των καρπών τους είναι ξινή ή υπόξινη. Τα εσπεριδοειδή λέγονται ακόμα και «λεμονοπορτόκαλα» και «ξινόδενδρα». Τα φύλλα και τα άνθη τους ευωδιάζουν.

Τα εσπεριδοειδή ευδοκιμούν πολύ στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στα παράλια μέρη και νησιά. Αρχικά καλλιεργούνταν μόνο στις Ινδίες, την Κίνα και την Ιαπωνία κι από εκεί εξαπλώθηκαν σ” όλες τις χώρες που έχουν κατάλληλο κλίμα (δροσερό) και έδαφος (αμμοαργιλώδες). Πολλαπλασιάζονται με μπόλιασμα και καταβολάδες, αλλά ο καλύτερος τρόπος πολλαπλασιασμού τους είναι με σπόρους νεραντζιάς και κατόπιν με μπόλιασμα του μικρού δέντρου στην ποικιλία που θέλουμε. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες: ξινά, γλυκόξινα, Μέρλιν, Γιάφας, σαγκουίνια, μυρωδάτα, Κρήτης κλπ.

Γενικά τα εσπεριδοειδή έχουν καρπούς γευστικούς και ωφέλιμους.

Καλλιέργεια

Σήμερα η καλλιέργειά τους στην Ελλάδα έχει εξαπλωθεί πολύ και γίνεται μεγάλη εξαγωγή.

Δεν υπάρχουν πληροφορίες πως οι αρχαίοι Έλληνες ήξεραν τα εσπεριδοειδή. Τα γνώριζαν ίσως μόνο όσοι ταξίδευαν σε μακρινούς τόπους και ο μύθος των Εσπερίδων φαίνεται πως συμβολίζει την επιθυμία των Ελλήνων ν” αποκτήσουν τους γλυκόχυμους και νόστιμους αυτούς καρπούς, που καλλιεργούνταν στην Ασία, ο οποίος είναι και ο τόπος καταγωγής αυτών των δέντρων.

Μερικοί υποστηρίζουν πως, τα παλιά χρόνια, καλλιεργούνταν εσπεριδοειδή στην Αίγυπτο σε μικρές εκτάσεις. Σήμερα η καλλιέργειά τους γίνεται συστηματικά, ιδιαίτερα στην Αμερική, την Ισπανία, Βραζιλία, Γαλλία, Ιταλία, Β. Αφρική, Ελλάδα, Τουρκία, Ισραήλ, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου και αλλού.

Στην Ελλάδα, μεγάλες φυτείες εσπεριδοειδών υπάρχουν στην Άρτα, το Βόλο, Αττική, Άργος, Εύβοια και στα νησιά του Αιγαίου. Το κλίμα που τα ευνοεί είναι το ζεστό, με κάποια υγρασία, και το παραθαλάσσιο. Η απότομη και παρατεταμένη πτώση της θερμοκρασίας τα καταστρέφει, καθώς και η παγωνιά κάνει μεγάλες ζημιές σ” αυτό.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Είναι από τα πιο ζουμερά φρούτα που υπάρχουν. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως αποτελούν τη βάση για τους περισσότερους χυμούς και cocktails. Η υπόξινη γεύση τους δίνει έντονες πινελιές σε γλυκά και αλμυρά πιάτα, ενώ το πιο σημαντικό είναι ότι ωφελούν την υγεία και τη σιλουέτα.

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ

Είναι τα πιο διάσημα φρούτα από τα εσπεριδοειδή και φυσικά μπορεί να τα απολαύσει κανείς με δεκάδες τρόπους. Ο χυμός πορτοκαλιού, ένα ευρύτερα διαδεδομένο πρωινό ρόφημα, βρέθηκε ότι μειώνει την μυϊκή κούραση και αυξάνει την αντοχή στην άσκηση. Αυτό σημαίνει, ότι όποιος πίνει χυμούς πορτοκαλιού θα μπορέσει να παραγάγει περισσότερο έργο, άρα να κάψει περισσότερες θερμίδες.

ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ

Οι συνθέσεις στα μανταρίνια, όπως φλαβονοειδή, βιταμίνη C, κάλιο και φυλλικό οξύ, παρέχουν στο σώμα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για να γίνει ταχύτερος ο ρυθμός μεταβολισμού, πράγμα το οποίο σημαίνει μείωση θερμίδων με ακόλουθη απώλεια του κατακρατηθέντος υγρού.

ΛΕΜΟΝΙΑ

 Το λεμόνι έχει ταυτιστεί με την καύση λίπους δεκάδες φορές στο παρελθόν. Η αλήθεια είναι ότι τα οφέλη του λεμονιού ως προς τη μείωση του σωματικού βάρους εντοπίζονται στο γεγονός ότι το λεμόνι προκαλεί έντονη εφίδρωση και διούρηση, πράγμα το οποίο σημαίνει ταχεία αποβολή των υγρών και των διαφόρων τοξινών.»

ΓΚΡΕΪΠΦΡΟΥΤ

 Μετά το λεμόνι, το γκρέιπφρουτ έχει συνδέσει το όνομά του περισσότερο με το αδυνάτισμα. Η ισχυρή παρουσία των φυτικών ινών, θα διεγείρει το γαστρεντερικό σύστημα και θα διευκολύνει τη διαδικασία της αφόδευσης, απομακρύνοντας το έντονο φούσκωμα. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας της βιταμίνης του ασκορβικού οξέος, απομακρύνει ταχέως τα υψηλά φορτισμένα ιονισμένου στοιχείου μόρια οξυγόνου – δρα αντιοξειδωτικά και ενισχύει τη δημιουργία κολλαγόνου.

ΝΕΡΑΝΤΖΙΑ

Αν και είναι δύσκολο να τα βάλει κανείς στη διατροφή του ωμά, συχνά θα τα συναντήσεις στο κουταλάκι του… γλυκού σου ή ακόμη και ως αρωματικό σε αλμυρές συνταγές. Τα νεράντζια, ένα όμοιο τρόφιμο με τα μανταρίνια, είναι πλούσια σε βιταμίνη C. Τονώνουν και δρούν ευεργετικά λόγω της αντιοξειδωτικής τους δράσης. Επίσης, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνη C, διευκολύνουν τη μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς και αυξάνουν τη δράση του μεταβολισμού.

LIME

Το, επί το ελληνικότερον, μοσχολέμονο είναι καταπράσινο, μικρό και πιο αρωματικό. Η βάση για να κάνεις απολαυστικό ποτό mojito ή το συστατικό που αρωματίζει κυρίως τα ψάρια. Όπως και όλα τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή, έχει ευεργετική επίδραση και στη σιλουέτα. Βοηθά την απορρόφηση του σιδήρου και στην πήξη του αίματος. Προσφέρει τόνωση του οργανισμού και «αγαπάει» τη σιλουέτα προσφέροντας  λίγες θερμίδες. Προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισμό από τον καρκίνο του αναπνευστικού και μπορεί να βοηθήσει τη μνήμη. Λόγω των υψηλής αξίας θρεπτικών συστατικών τα οποία περιέχει, αναφέρεται ως ισχυρό αντιοξειδωτικό που βοηθά στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων, βοηθά τους διαβητικούς και μειώνει την πίεση του αίματος.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΟΥΣΗΣ, Β2