Από την αρχή της ύπαρξης της ζωής στον πλανήτη μας οι άνθρωποι έτρωγαν διάφορους καρπούς και στην συνέχεια έμαθαν να τους καβουρδίζουν. Το πρώτο ψωμί που φτιάχτηκε ήταν ένα είδος πάστας σιτηρών, φτιαγμένης από καβουρδισμένους και αλεσμένους κόκκους δημητριακών και νερό, η οποία μπορεί να προέκυψε τυχαία κατά το μαγείρεμα ή και σκόπιμα μετά από πειραματισμό με αλεύρι ολικής αλέσεως και νερό. Το πιο πιθανό είναι να ήταν άζυμο.
Περίπου 10.000 χρόνια πριν, το ψωμί αποτελούσε βασική τροφή (στη Νεολιθική εποχή), αφού αποτελούνταν από σιτηρά που ήταν από τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν. Η καλλιέργειά τους εξαπλώθηκε από τη Νοτιοδυτική Ασία στην Ευρώπη, τη Βόρειο Αφρική και την Ινδική χερσόνησο και έδωσε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να γίνουν αγρότες και λιγότερο κυνηγοί.
Η εμφάνιση του ψωμιού με προζύμι τοποθετείται κατά πάσα πιθανότητα πάλι στους προϊστορικούς χρόνους, όμως οι πρώτες μαρτυρίες εντοπίζονται στην αρχαία Αίγυπτο. Φαίνεται πως η ιδέα για έναν φούρνο, ο οποίος θα μπορούσε να προθερμανθεί με μία πόρτα, ήταν ελληνική. Στην αρχαία Ελλάδα το ψωμί ήταν κριθαρένιο και σύμφωνα με την δήλωση του Σόλωνα τ0 ψωμί θα μπορούσε να ψηθεί μόνο σε ημέρες γιορτής. Τον 5ο αι. π.Χ. μπορούσε κανείς να αγοράσει ψωμί στην Αθήνα από αρτοποιείο, ενώ στη Ρώμη, οι Έλληνες αρτοποιοί έκαναν την εμφάνισή τους τον 2ο αι. π.Χ., όταν η Μικρά Ασία πέρασε στη Ρωμαϊκή κυριαρχία.
Στο Μεσαίωνα το ψωμί αποτελούσε μέρος του σερβίτσιου. Ήταν ένα κομμάτι μπαγιάτικο ψωμί, το οποίο χρησιμοποιούταν σαν απορροφητικό πιάτο, που κατά την ολοκλήρωση του γεύματος μπορούσε να φαγωθεί, να δοθεί στους φτωχούς ή στα σκυλιά. Μόλις τον 15ο αι. άρχισε να αντικαθίσταται από ξύλινες πιατέλες.
Για πολλές γενιές το άσπρο ψωμί έτρωγαν μόνο οι πλούσιοι, ενώ οι φτωχοί το μαύρο. Η συγκεκριμένη κατάσταση αναστράφηκε στα τέλη του 20ου αιώνα, όταν το ψωμί ολικής αλέσεως άρχισε να προτιμάται, εξαιτίας της υψηλής διατροφικής του αξίας.
Ο Otto Frederick Rohwedder θεωρείται ο πατέρας του ψωμιού σε φέτες (1912), ο οποίος κατάφερε το 1928 να εφεύρει μια μηχανή που τεμάχιζε και τύλιγε το ψωμί σε συσκευασία. Μια άλλη σημαντική αλλαγή συνέβη το 1961, με την ανάπτυξη της μεθόδου Chorleywood, που χρησιμοποιούσε την έντονη μηχανική επεξεργασία της ζύμης, για να μειώσει δραματικά την περίοδο της ζύμωσης και τον χρόνο που απαιτείται για να παραχθεί, σε βάρος, όμως, της γεύσης και της θρεπτικής αξίας. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται πλέον ευρέως σε μεγάλα εργοστάσια παγκοσμίως.
Πιο πρόσφατα, και ειδικά σε μικρά αρτοποιεία, χημικά πρόσθετα χρησιμοποιούνται για να επιταχύνουν το χρόνο ανάμιξης και να μειώσουν τον χρόνο ζύμωσης με αποτέλεσμα μια παρτίδα ψωμιού να μπορεί να παρασκευαστεί και να ψηθεί σε λιγότερο από τρεις ώρες.
Ψωμί σιμιγδαλένιο:
Τι χρειαζόμαστε:
- 170 γραμ. σιμιγδάλι ψιλό
- 400 ml. γάλα
- 300 ml. νερό
- 70 γραμ. βούτυρο βιτάμ ή φυτίνη
- 2 κ.γ. αλάτι
- 2 κ.γ. ζάχαρη
- 1 κ.γ. ξύσμα λεμονιού
- λίγη βανίλια
- 2 αυγά
- 30 γραμ. μαγια νωπή ή 1 φακελάκι στεγνή
- 700 γρμ. αλεύρι άσπρο
Πώς το κάνουμε:
- Βάλτε σε μία κατσαρόλα το γάλα, το νερό και το σιμιγδάλι, και μαγειρέψτε σε μέτρια φωτιά μέχρι να γίνει μία πολύ πηχτή κρέμα.
- Αποσύρετε την κατσαρόλα και ρίξτε το βούτυρο, το αλάτι, την ζάχαρη και τα αρωματα.
- Ανακατέψτε ζωηρά και αφήστε το μείγμα να γίνει χλιαρό.
- Βάλτε το στο μίξερ προσθέστε τα υπόλοιπα υλικά και ζυμώστε κανονικά μέχρι να έχετε μία ζύμη απαλή.
- Αφήστε το να ξεκουραστεί σκεπασμένο 15 λεπτά και μετά πλάστε δύο μακρουλές φόρμες.
- Όταν ανέβει, ψήστε στους 180 βαθμούς και κρυώστε σε σχάρα.
ΑΥΤΟ ΤΟ ΞΕΡΑΤΕ;
ΓΙΑΤΙ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΩΜΕ ΛΑΓΑΝΑ;
Από τον Αριστοτέλη, που έλεγε στις Εκκλησιάζουσες «Λαγάνα πέττεται» ή τον Οράτιο που την χαρακτήριζε ως «το γλύκισμα των φτωχών «, η ιστορία αυτού του δημοφιλούς άζυμου άρτου της ταπεινότητας, κρατά από πολύ παλιά. Στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρεται ότι άζυμο, όπως η λαγάνα, έφαγαν οι Ισραηλίτες τη νύχτα πριν την Έξοδο από την Αίγυπτο.Η λαγάνα είναι πλατειά, διότι με τον ίδιο τρόπο δεν θα πρέπει να φουσκώνουν και οι Χριστιανοί από έπαρση και αλαζονεία. Την πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώμε άζυμο ψωμί, διότι η απουσία ζύμωσής του συμβολίζει την καθαρότητα της ψυχής. Σε όλη τη διάρκεια της Σαρακοστής απαγορεύεται η χρήση ένζυμου ψωμιού. Το αζύμωτο ψωμί δηλώνει, επίσης, ότι δεν τρώμε για την ευχαρίστησή μας, αλλά για να συντηρηθούμε.
Συντάκτριες:
- Αλεξανδράκη Φιλοθέη
- Τσατσαρώνη Ισμήνη
Ωραία παρουσίαση μπράβο κορίτσια