Ποιος είναι ο Νοέμβρης;
Ο Νοέμβριος είναι ο πλέον μυστηριώδης και ιδιόμορφος μήνας του χρόνου. Είναι μια περίοδος μελαγχολική, επειδή πλησιάζει ο χειμώνας, αλλά και γεμάτη αισιοδοξία για τη συγκομιδή, που θα βοηθήσει σε εύκολο ξεχειμώνιασμα. Έχει 30 ημέρες. Ονομάστηκε έτσι από το λατινικό novem, δηλ. 9 ,γιατί ήταν ο ένατος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου. Οι Ρωμαίοι τον είχαν αφιερώσει στον Ποσειδώνα και γιόρταζαν τα Ποσειδώνια.
Το ουράνιο σημάδι που κυριαρχει τον μήνα Νοέμβριο και οργανώνει τις εργασίες των ελλήνων αγροτών και κτηνοτρόφων, είναι ο αστερισμός της Πλειάδας, δηλαδή η Πούλια, όπως την ονομάζει ο λαός μας. Λέγεται και Σποριάς μιας κι είναι ο καταλληλότερος μήνας για τη σπορά στα στάρια και τα όσπρια), ενώ σε άλλα μέρη τον αποκαλούν και Μεσοσπορίτη, γιατί τότε οι περισσότεροι γεωργοί βρίσκονται στο μέσο της σποράς. Επίσης, οι μελισοκόμοι μεταφέρουν και τοποθετούν τις κυψέλες σε μονιμες χειμωνιάτικες θέσεις. Βασική εργασία είναι το «ξελάκωμα» στα αμπέλια.
Η εορτή του Χριστιανισμού που δεσπόζει αυτό το μήνα είναι «ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» στις 21 Νοεμβρίου. Είναι η ανάδειξη του θεϊκού γυναικείου στοιχείου στον Χριστιανισμό και η τυπική γιορτή της σποράς. Την μέρα αυτή οι γεωργοί έχουν αργία και τρώνε ένα ειδικό φαγητό, τα λεγόμενα «πολυσπόρια», γι΄αυτό η γιορτή ονομάζεται, επίσης, «Της Παναγιάς της πολυσπορίτισσας». Ο Νοέμβρης ονομάζεται και Άϊ-Ταξιάρχης, Άϊ-Στράτηγος και Αρχαγγελιάτης από την γιορτή στις 8 του μήνα των Ταξιαρχών. Τη μέρα αυτή πιστεύει ο λαός ότι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ γράφει στο τεφτέρι του τις ψυχές που θα πάρει μέσα στο χρόνο. Γι΄αυτό έλεγαν: «Σήμερα μην κοιτάζεις δουλειές. Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος σε γράφει στο χαρτί του και παίρνει την ψυχή σου».
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟ
- «Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές».
- «Η Πούλια βασιλεύοντας, το μήνυμά της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους».
- «Αν τ’ Άη Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια, των Αγιών δε λείπω».
- «Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει».
- «Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν΄ στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο».
- «Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει».
- «Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει».
- «Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας».
- «Σ’ τσι τριάντα, τ’ Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο».
- «Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί».
- «Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια».