Α’-   ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ (ΛΕΧΩΝΙΑ)

Η ιστορία για το στοιχειωμένο σπίτι στο Βόλο και ειδικότερα στα Λεχώνια αρχίζει από το 1941, οπότε επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και έγινε το αρχηγείο της Γκεστάπο, διότι βρισκόταν σε πάρα πολύ καλή τοποθεσία. Τα υπόγεια και τα ημιυπόγεια χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι φυλάξης και βασανιστηρίων. Μέσα σε αυτό το σπίτι βρήκαν βίαιο θάνατο πολλοί άνθρωποι. Μετά από τους Γερμανούς το αγόρασε μια οικογένεια από την Αθήνα. Όταν το σπίτι ήταν στην διάρκεια της ανακαίνισης, πολλοί εργάτες έπαθαν πολλά ατυχήματα, μεταξύ των οποίων ένας πέθανε και δύο μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Μόλις το σπίτι ήταν κατάλληλο για διαμονή, η οικογένεια μετακόμισε και εγκαταστάθηκε σ’αυτό, όμως μέσα σε διάστημα 6 μηνών άρχισαν τα τραγικά επεισόδια…. Αρχικά τα παιδιά πέθαναν από διάφορες αρρώστιες, η γυναίκα αυτοκτόνησε και ο άντρας -σοκαρισμένος πλέον- εγκατέλειψε το σπίτι και γύρισε πίσω στην Αθήνα. Μετά από λίγα χρόνια αγόρασε το σπίτι ένας κτηματομεσίτης κι αποφάσισε να το κατεδαφίσει και στη συνέχεια να πουλήσει το οικόπεδο. Από την πρώτη κιόλας μέρα της κατεδάφισης, το κακό έκανε ξανά την εμφάνιση του, αφού ένας εργάτης πέθανε από ανακοπή καρδιάς πάνω στην μπουλντόζα.

Πολλοί άνθρωποι, περνώντας έξω από το σπίτι, λένε πως μερικές φορές ακούνε κλάματα και παράξενους ήχους! Οι ντόπιοι πιστεύουν πως είναι οι ψυχές των ανθρώπων που έχουν βρει βασανιστικό θάνατο. Σ” όσους έχουν επιχειρήσει να μπούνε μέσα  συμβαίνουν περίεργα ατυχήματα πχ. τα κινητά κλείνουν ή τελειώνει απροσδόκητα η μπαταρία των φακών που έχουν μαζί τους. Μαρτυρίες ατόμων που μπήκαν μέσα λένε πως όσο και δυνατά και να φωνάξεις, δεν ακούγεται η φωνή σου έξω από το σπίτι!

-

 Β’- ΤΟ ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ

Το Μεταξουργείο Ετμεκτζόγλου ιδρύθηκε το 1924 στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας από δύο αδελφούς, το Γεώργιο και τον Αθανάσιο Ετμεκτζόγλου, που κατάγονταν από το Ορτάκιοϊ Βιθυνίας. Η αρχική επωνυμία του εργοστασίου ήταν «Υιοί Α.Ετμεκτζόγλου». Ο πατέρας τους είχε εκεί το μεταξουργείο και τη σηροτροφική μονάδα.

Οι Ετμεκτζόγλου ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στον Βόλο. Με τα λίγα υλικά που διέθεταν, την καλή γνώση της  μεταξουργείας στο μικρό οικόπεδο που αγόρασαν, έκτισαν το 1924 ένα αναπηνιστήριο κουκουλιών στην όχθη του Κραυσιδώνα. Σιγά-σιγά το εργοστάσιο έγινε ξακουστό για την ποιότητα του μεταξιού. Το 1928, μέσα σε 4 χρόνια, έφτασε να απασχολεί 150 άτομα. Η επιχείρηση γνώρισε αλματώδη ανάπτυξη έως την κήρυξη του Β΄Παγκόσμιου πολέμου. Το χρονικό διάστημα 1941-43 επιτάχθηκε από τους Ιταλούς, και  μετά τον πόλεμο γνώρισε και πάλι ανάκαμψη. Το 1955 εξαιτίας του σεισμού που έγινε στην περιοχή, το κτήριο παρουσίασε πολλές ζημίες και έτσι σταμάτησε η λειτουργία του. Το μεταξουργείο Ετμεκτζόγλου αποτέλεσε τη σημαντικότερη βιομηχανική μονάδα στην Νέα Ιωνία.

Σήμερα το ανακαινισμένο πλέον κτήριο ανήκει στο Δήμο Βόλου και λειτουργεί ως  πολιτιστικό κέντρο. Μετά από τις προσπάθειες της Δημοτικής Αρχής, δημιουργήθηκε  ένα Μουσείο Μετάξης για την ανάδειξη των κυριότερων από τους διασωζόμενους εξοπλισμούς: μηχανήματα διαλογής και αναπήνισης των κουκουλιών,  κλωστικά μηχανήματα και εξοπλισμοί που χρησιμοποιούνταν κατά τη διαδικασία της ύφανσης.

Ο  Γιώργος Λάγδαρης σκηνοθέτησε το 2006 το ντοκιμαντέρ που παρουσιάζει το μεταξουργείο των αδελφών Ετμεκτζόγλου και το παρουσίασε στο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης. Το σενάριο είναι της Ροσσάνας   Πόπωτα, η φωτογραφία του Δημήτρη Κορδελά και η μουσική της Αθαασίας Ξαφάρα.

Οι μαρτυρίες των ιδιοκτητών και των εργατριών που δούλευαν εκεί μεταφέρουν τον θεατή σε μια άλλη εποχή και μιλούν για τον τρόπο αλλά και τις συνθήκες εργασίας. Παρουσιάζεται επίσης η σχέση του προσφυγικού συνοικισμού με το εργοστάσιο και τη λειτουργία του, καθώς και  το σημερινό Μουσείο Μεταξιού, χώρος πολιτισμού και δημιουργικής έκφρασης, σημείο αναφοράς όχι μόνο για τη Νέα Ιωνία και την πόλη του Βόλου, αλλά και για τη Μαγνησία γενικότερα.

ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ:

Αφροδίτη Μαντζαβίνου