Αλκυονίδες  λέγονται οι μέρες του Ιανουαρίου κατά τις οποίες επικρατεί ωραίος καιρός με ηλιοφάνεια. Οι ημέρες αυτές πήραν το όνομά τους από τον σχετικό μύθο με το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη, που αποτελεί την αλληγορική σημασία του αστέρα Αλκυόνη των Πλειάδων.

Ο αστέρας Αλκυόνη κατά την εποχή αυτή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες και τις ανέφελες νύχτες του Ιανουαρίου είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων. Από αυτό, λοιπόν, το απλό γεγονός, όλες οι ημέρες στη διάρκεια των οποίων είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ήταν πολύ φυσικό να ονομασθούν Αλκυονίδες. Οι μύθοι  σε όλες τις εκδοχές τους μιλούν για τους θεούς, που προσέφεραν τις μέρες αυτές στο πουλί Αλκυόνη (στο οποίο μεταμόρφωσε ο Δίας την Αλκυόνη, κόρη του θεού των ανέμων Αιόλου, μετά το θάνατό της), ώστε να μπορεί να γεννά τα αυγά του στα βράχια  χειμώνα κι όχι άνοιξη.

Η Αλκυόνη είναι θαλάσσιο αποδημητικό πτηνό ή αλλιώς ψαροπούλι. Ανήκει στην οικογένεια των  Αλκυονίδων. Το σώμα της είναι μικρό και έχει κοντά και λεπτά πόδια και  ράμφος το οποίο είναι οξύ στην άκρη. Αντίθετα, το φτέρωμά της παρουσιάζει ποικιλία χρωμάτων. Η Αλκυόνη κατοικεί σε πυκνόφυτες όχθες ποταμών, λιμνών καθώς και σε βραχώδεις ακτές των θαλασσών. Χαρακτηρίζεται γενικά άγριο  πτηνό.

Στην Ελλάδα φθάνει περίπου το τέλος του καλοκαιριού. Το φτέρωμά της είναι περιζήτητο για στολισμούς γυναικείων ενδυμάτων και καπέλων. Επειδή οι αλκυόνες γεννούν τα αυγά τους τον Ιανουάριο σε φωλιές μέσα στους βράχους, οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο Δίας επέτρεψε στον ήλιο να λάμπει δυνατά για να τις ζεσταίνει, μέχρι να επωαστούν τα αυγά τους. Οι ζεστές αυτές μέρες του Γενάρη ονομάστηκαν γι” αυτό το λόγο Αλκυονίδες μέρες.

«Η Αλκυόνη αναζητά τον σύζυγό της«. Λάδι σε μουσαμά, έργο του Herbert James Draper

Συντάκτρια:

• Σωτηρίου Κατερίνα