(Ευχαριστώ από καρδιάς την κυρία Κωνσταντίνα Ροδιά,δασκάλα Δημοτικού Σχολείου της Ίμβρου, για την πολύ συγκινητική συνέντευξη που μας παραχώρησε.
Σταματίνα Δασκολιά , φιλόλογος)
Κωνσταντίνα Ροδιά
δασκάλα Δημοτικού Σχολείου Ίμβρου
- Πώς αποφασίσατε να φύγετε από την Αθήνα μαζί με την οικογένειά σας και να πάτε να μείνετε και να διδάξετε σε σχολείο της Ίμβρου;
Αρχικά να σας αναφέρω ότι η Ίμβρος αποτελεί την πατρίδα των γονέων και των παππούδων μου. Yπήρξε το πλαίσιο των παιδικών μου αναφορών όσον αφορά τις προσλαμβάνουσες που είχα από τις αφηγήσεις πλήθους ιστοριών και αναμνήσεων από τους γεννήτορές μου. Χαρακτηριστική ήταν η αίσθηση που μου μετάγγιζαν οι γονείς και οι παππούδες μου, ότι παντού όπου κι αν βρίσκονταν είχαν στο μυαλό τους την πατρίδα που έχασαν, το νησί του νόστου, την Ίμβρο. Έτσι, δημιουργήθηκε στην παιδική μου ψυχή μία άμεση σύνδεση με την Ίμβρο, με το όνειρο να φτάσω κι εγώ να επισκεφθώ κάποτε το νησί των γονιών και παππούδων μου. Ναι, το πρώτο όνειρο ότι θα έφθανα κάποτε στην Ίμβρο έγινε πραγματικότητα, όταν επισκεφθήκαμε με τον πατέρα μου το νησί το 1989, δηλαδή 20 χρόνια μετά από τότε που ο ίδιος είχε ξεριζωθεί από την πατρίδα και τους γονείς του. Τα δάκρυα με τα οποία ο πατέρας μου κατέβρεξε τις πλάτες των γονιών του μετά από τόσα χρόνια που είχε να τους δει και να τους αγκαλιάσει, αφού εκείνοι είχαν μείνει άγρυπνοι να κρατούν την Ίμβρο σε δυσμενείς καιρούς για το ρωμέικο στοιχείο, ράντισαν την παιδική μου ψυχή με τον πόνο-νόστο προς τη μητέρα πατρίδα μας, την Ίμβρο μας.
Πέρασαν πολλά χρόνια, έκανα οικογένεια, απέκτησα πέντε παιδιά κι ενώ θα έπρεπε να κατακλύσουν το μυαλό και την καρδιά μου οι ποικίλες μέριμνες εξαιτίας των πολλών υποχρεώσεων, έκαιγε ακόμη η σπίθα της αγάπης και του ζωντανού πόθου να ζήσω το νόστιμονήμαρ της Ίμβρου.
2020: Δασκάλα περί τα 18 χρόνια σε δημοτικά σχολεία της Ελληνικής Επικράτειας. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους στην Ίμβρο και σε μια αυγουστιάτικη επίσκεψη του Ίμβριου Οικουμενικού Πατριάρχη στο νησί παρακολουθούσα με μεγάλη έκπληξη τα παιδιά μου να προσεγγίζουν και να κοινοποιούν ευθαρσώς στον Παναγιώτατο το αίτημα τους, ότι θα ήθελαν τόσο πολύ να έρθουν να φοιτήσουν στα σχολεία της Ίμβρου.
Ενδόμυχα παρατηρούσα πόσο πολύ το γονίδιο της ταυτότητάς μας διαπερνά γενεές και ανασυστήνεται μέσα από τους νεότερους, αυτούς που θα ονομάζαμε Ιμβριώτες δεύτερης γενιάς. Κι όμως τα νέα παιδιά όχι μόνο δεν απόσβεσαν το μικρό φως ελπίδας αλλά διεκδίκησαν εκ νέου να εποικοδομήσουν μια νέα ελπίδα.
Μία εβδομάδα μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, αρχές Σεπτέμβρη, χτύπησε το προσωπικό τηλέφωνό μου, ακούγοντας με έκπληξη και γεμάτη χαρά, ότι εγκρίθηκε η απόσπαση μου ως δασκάλα στο Ομογενειακό Σχολείο της Ίμβρου.
Η χαρά της μετουσίωσης του ονείρου σε όραμα είναι ένα βίωμα που ανθρωπίνως δε θα μπορούσε κάποιος να το περιγράψει τόσο εύκολα…μόνο το ζει!
Αυτό που μας περίμενε πλέον ήταν μια νέα αρχή στα ιστορικά σχολεία της Ίμβρου. Τα παιδιά μου θα φοιτούσαν ως μαθητές σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, τόσο στο Δημοτικό, όσο και στο Γυμνάσιο-Λύκειο. Προσωπικά θα υπηρετούσα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση από το μετερίζι της δασκάλας στο Ιστορικό Δημοτικό Σχολείο.
2.Πώς νιώσατε την πρώτη μέρα που μπήκατε στην τάξη στο σχολείο του νησιού;
Η παρουσία μου σε ένα από τα ελληνικά σχολεία της Ίμβρου ήταν για μένα βαθιά συγκινητική τόσο την πρώτη μέρα αλλά τολμώ να πω και κάθε μέρα. Βρισκόμουν σε ένα σχολείο που είχε καταδικαστεί να μη λειτουργεί για μισό αιώνα. Φανταστείτε ότι αισθανόμουν πως ζω πραγματικά μέσα σε ένα όνειρο, καθώς αναλογιζόμουν πόσες στρατιές παιδιών, που τώρα είχαν ξεριζωθεί από τον τόπο τους, είχαν καθίσει άλλοτε σε αυτά τα θρανία. Την ίδια στιγμή ήμουν γεμάτη συγκίνηση γιατί έμπαινα να διδάξω στο Δημοτικό Σχολείο όπου είχε φοιτήσει ως μαθητής το καύχημα της Ίμβρου, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης. Το βασικότερο όμως, που κατέκλυσε την καρδιά μου, εκτός από τα ανάμεικτα συναισθήματα χαράς και συγκίνησης, ήταν η αίσθηση της προσωπικής μου ευθύνης να προσφέρω στην αναγέννηση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας στον τόπο που εν μια νυκτί αποφασίστηκε προ πενήντα ετών ο θάνατος της.
3.Ποιες δυσκολίες συναντάτε στο εκπαιδευτικό σας έργο;
Το εκπαιδευτικό έργο ενός δασκάλου που λειτουργεί σε ένα ελληνικό μειονοτικό σχολείο στην Τουρκία είναι εξ ορισμού απαιτητικό κι ευαίσθητο, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που ζούμε ως μειονότητα στην Τουρκία.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει, όπως απορρέει και από το νομικό καθεστώς της Συνθήκης της Λωζάννης, ότι υπάρχει περιορισμένος αριθμός εκπαιδευτικών που καλύπτουν τις δεδομένες τρέχουσες εκπαιδευτικές ανάγκες. Το Δημοτικό Σχολείο στην Τουρκία αποτελείται από τέσσερις τάξεις, από τη Πρώτη ως την Τετάρτη. Οι θέσεις των δασκάλων είναι δύο. Εμείς οι δύο δάσκαλοι έχουμε αναλάβει ο καθένας από δύο τάξεις με στόχο να μεταδίδουμε άρτια την ελληνική εκπαίδευση στους Ίμβριους μαθητές χωρίς προσκόμματα.
4.Πόσο σημαντικό είναι να λειτουργούν ελληνικά ομογενειακά σχολεία στην Ίμβρο; Ποιος στηρίζει την λειτουργία τους;
Η ύπαρξη ελληνικών ομογενειακών σχολείων στην Ίμβρο αποτελεί μια εγγύηση ανασύστασης του ρωμέικου κοινωνικού ιστού κι ελπίδας βιωσιμότητας μιας ακόμη γενιάς με το ελληνικό στοιχείο στο νησί.
Η λειτουργία του Σχολείου έχει ως κυρίαρχο έρεισμα στήριξης τον Πατριάρχη, ο οποίος όπου σταθεί υψώνει τη φωνή της ιμβριακής του ταυτότητας. Σημαντική είναι η συμβολή των Ιμβριακών Σωματείων από την Ελλάδα καθώς κι επιφανών Ιμβρίων της διασποράς που στηρίζουν το νησί και τα τρέχοντα εκπαιδευτικά θέματα.
Αυτοί όμως που ουσιαστικά στηρίζουν τη λειτουργία των σχολείων είναι οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές, που δεν είναι άλλοι από τους μαθητές και δασκάλους τους.
5.Πώς σας αντιμετωπίζει ο ντόπιος Τουρκικός πληθυσμός;
Ο Τουρκικός πληθυσμός αποτελεί ένα μωσαϊκό εντός του νησιού. Οι Ρωμιοί είμαστε πραγματικά πολλοί λίγοι. Οι περισσότεροι Τούρκοι γνωρίζουν την παρουσία μας ως παλαιών κατοίκων του τόπου. Αξιοσημείωτο είναι ότι κερδίζουμε το σεβασμό και την εμπιστοσύνη τους, όταν σεβόμαστε τις δικές τους αξίες κι αρχές. Αυτό δε σημαίνει ότι χάνουμε τις δικές μας αξίες, ήθη κι έθιμα. Τα τελευταία δεδομένα που έχουν ξεχωριστή σημασία ώστε να εστιάσουμε είναι ότι υπάρχουν αρκετοί Τούρκοι, οι οποίοι ενδιαφέρονται να μάθουν καλύτερα τους Ρωμιούς , ζητώντας να μάθουν την ελληνική γλώσσα. Εμείς δεν έχουμε παρά να γίνουμε γέφυρες της ελληνικής γλώσσας και παιδείας, να διατηρούμε άσβεστο το μακραίωνο φως πολιτισμού που έκαιγε στην Ίμβρο μας κι εν τέλει να διατηρήσουμε ακέραιη τη ρωμέικη ταυτότητα μας.
6.Θα συμβουλεύατε κάποιον άλλον εκπαιδευτικό να ακολουθήσει αυτήν την επιλογή;
Η αλήθεια είναι ότι το να υπηρετήσει κάποιος στην Ίμβρο είναι μια πρόκληση συνάμα με το “σήκωμα” ενός μικρού σταυρού. Αξίζει να γνωρίζει κάποιος ότι η ζωή σε τέτοιους τόπους απαιτεί πνεύμα θυσίας και προσοχής για τη διατήρηση απαραίτητων ισορροπιών. Όποιος, όμως, είναι έτοιμος να διακονήσει πονεμένους τόπους βιώνει μια ιδιαίτερη αναστάσιμη χάρη.