Οικολογικά μηνύματα και Μυθολογία

γράφει ο Γκασνάκης Γεώργιος, μαθητής της Β΄ τάξης

     Μέσα στο ελληνικό σύμπαν η Φύσις περιλαμβάνει τη γη, τα φυτά, τα ζώα και τους ανθρώπους. Μεταξύ αυτών υπάρχει μια συναλληλία, μια σχέση που αποτελεί ένα αδιάσπαστο όλο. Έτσι, αν ένα από τα συστατικά αυτής της σχέσης βεβηλωθεί από κάποια απρεπή, για τους αρχαίους Έλληνες, πράξη κατά της ζωής, προσβάλλονται και τα υπόλοιπα.

      Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τη φύση και αυτό αποτυπώνεται στη Μυθολογία. Οι θεοί των αρχαίων Ελλήνων είχαν άμεση σχέση με τη φύση, όπως η θεά Δήμητρα, η προστάτιδα της γεωργίας, η Άρτεμις, η προστάτιδα των άγριων ζώων και ο Διόνυσος, ο προστάτης της άγριας βλάστησης. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία ο Κόσμος αποτελεί ένα αρμονικό σύνολο, η διατάραξη και υπέρβαση του οποίου επιφέρει αταξία και έχει καταστροφικές επιπτώσεις στο ανθρώπινο γένος. Το δίδαγμα που αντλούμε από τους ελληνικούς μύθους είναι πως η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να έχει προεξάρχοντα ρόλο στις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Ο μύθος του Θεσσαλού Ερυσίχθονα φαίνεται πως είναι το πρώτο ή ένα από τα πρώτα οικολογικά μηνύματα στην ιστορία της ανθρωπότητας, η πρώιμη συνειδητοποίηση ότι τελικό θύμα της καταστροφής της φύσης από τον άνθρωπο είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Ο Ερυσίχθων βασίλευε στη Βοιωτία. Ήταν άπληστος, ασεβής και εκμεταλλευόταν τον φυσικό και κοινωνικό περίγυρό του χωρίς να σκέφτεται της συνέπειες της φύσης. Έκοψε όλα τα δέντρα της περιοχής του και η τιμωρία του από τη θεά Δήμητρα ήταν σκληρή. Τον έκανε να πεινά τόσο, που για να ικανοποιήσει την πείνα του, αναγκάστηκε να φάει όλα τα ζώα του βασιλείου του. Πούλησε ακόμη και την κόρη του, για να αγοράσει τροφή. Δεν χόρτασε ποτέ, μέχρι που αναγκάστηκε να φάει τις σάρκες του και να βρει οικτρό θάνατο.

Από τα δέντρα μέχρι τη θάλασσα και από τα βουνά μέχρι τις πεδιάδες, τα πάντα στην αρχαία Ελλάδα ήταν πλήρη Θεών και θεοτήτων. Αυτή ακριβώς η θεοποίηση της φύσης – στο πλαίσιο της οποίας ο άνθρωπος ήταν ένα ακόμη πλάσμα της και όχι ο απόλυτος … δικαιούχος της εκμετάλλευσης του φυσικού περιβάλλοντος – ενέπνευσε στους αρχαίους Έλληνες το σεβασμό της χλωρίδας και της πανίδας. Υπήρχε μέχρι και νομοθετική πρόνοια για το περιβάλλον.

     Αντίθετα, στην εποχή μας οι δραστηριότητες του ανθρώπου έχουν ως αποτέλεσμα την οικολογική καταστροφή σε μη αναστρέψιμο βαθμό, και ως εκ τούτου προκαλούν τη διατάραξη της φυσικής ισορροπίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του ανθρώπου, που συνδέεται με τα πρότυπα, τις δομές, και το καταναλωτικό υπόβαθρο της σύγχρονης ζωής. Το παρακάτω παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό του εκτροχιασμού που έχει πάρει ο άνθρωπος. Απόσπασμα από την επιστολή του Αρχηγού των Ερυθρόδερμων, Σηάτλ, στον πρόεδρο των Η.Π.Α. 1854 : «Κανένας δε μπορεί να πουλά ή να αγοράζει τον ουρανό ή τη ζεστασιά της γης, τη δροσιά του αέρα και το άφρισμα του νερού, γιατί ΤΙΠΟΤΑ ΔΕ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ. Εμείς είμαστε μέρος τους, μέρος της φύσης.. Ο αγέρας είναι ακριβός για τον ερυθρόδερμο, γιατί όλα τον μοιράζονται με την ίδια πνοή : τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος. Είμαστε κομμάτι της γης. Καθετί πάνω στη γη είναι ιερό για τον λαό μου. Η απληστία των Χλωμών Προσώπων θα τα καταβροχθίσει όλα, ό,τι υπάρχει στη γη αφήνοντας πίσω της μια τεράστια έρημο. Από δω και μπρος η ζωή τελείωσε! Τώρα αρχίζει η επιβίωση!«.

Σχολιάστε

Top