«Théâtre D’opéra Spatial» (Θέατρο Διαστημικής Όπερας) του Τζέισον Αλλεν

Επιμέλεια Άρθρου: Ασπασία Κάτρη, Αθανασία Κάλφα

Πρόκειται για ένα έργο που υπέβαλε ο 39χρονος Τζέισον Άλλεν στο φεστιβάλ καλών τεχνών του Κολοράντο στις ΗΠΑ, το οποίο δημιουργήθηκε με το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης «Midjourney». Το Midjourney έχει γίνει μια από τις πιο δημοφιλείς γεννήτριες τεχνητής νοημοσύνης κυρίως επειδή επιτρέπει σε οποιονδήποτε να δημιουργεί ελεύθερα νέες εικόνες κατόπιν κειμενικής εντολής. Ωστόσο, η νίκη του αυτή έδωσε τροφή για συζήτηση σε πολλούς καλλιτέχνες και όχι μόνο.

Το έργο αυτό όπως αναφέρεται στον τίτλο, ονομάζεται “Θέατρο Διαστημικής Όπερας”.

Τι είναι όμως η διαστημική όπερα;

Είναι ένα είδος επιστημονικής φαντασίας που δίνει έμφαση στον διαστημικό πόλεμο. Επίσης, είναι τοποθετημένο στο διάστημα, παρουσιάζει τεχνολογικές και κοινωνικές προόδους σε ταξίδια που είναι πιο γρήγορα από το φως και σε φανταστικούς γαλαξίες. Δεν έχει καμία σχέση με τον όρο ‘όπερα’ της μουσικής. Αντιθέτως, έχει οριστεί ως τηλεοπτικό δράμα ή κινηματογραφική ταινία, που είναι μια ιστορία περιπέτειας επιστημονικής φαντασίας. Για πρώτη φορά, οι διαστημικές όπερες επινοήθηκαν το 1930 και συνεχίζουν να παράγονται σε βιντεοπαιχνίδια, σειρές της τηλεόρασης, ταινίες, κόμικς και λογοτεχνία.

Μια ταινία που βασίστηκε σε κόμικς διαστημικής όπερας ήταν ο “Flash Gordon’,το 1936, η οποία δημιουργήθηκε από τον Alex Raymond. Επιπλέον, η πιο επιτυχημένη σειρά βιβλίων με διαστημική όπερα που γράφτηκε ποτέ, λέγεται “Perry Rhodam” και δημιουργήθηκε το 1961.

Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη και πώς χρησιμοποιείται;

Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα των μηχανών να αναπαράγουν τις ανθρώπινες γνωστικές λειτουργίες, όπως η μάθηση, ο προγραμματισμός και η δημιουργικότητα. Επιτρέπει στις μηχανές να «κατανοούν» το περιβάλλον τους, να λύνουν προβλήματα και να ενεργούν προς συγκεκριμένους στόχους. Οι υπολογιστές λαμβάνουν δεδομένα, τα επεξεργάζονται και ανταποκρίνονται σε αυτά. Σήμερα, ο καθένας μπορεί να γράψει μια απλή πρόταση και η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει μια πρωτότυπη εικόνα για αυτόν, σχεδόν αμέσως. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας από τους παράγοντες που καθιστούν τις μηχανές ισχυρές και στις περισσότερες περιπτώσεις πιο αποτελεσματικές από τους ανθρώπους. Οι υπολογιστές μπορούν να εκτελούν πολλές εργασίες πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ακρίβεια, αντικαθιστώντας πολλές εργασίες που εκτελούνται από ανθρώπους.

Τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας περί κυριαρχίας μηχανών αρχίζουν να μετατρέπονται σε πραγματικές ανησυχίες και οι αντίπαλοι της τεχνολογίας σημειώνουν πρόοδο και αποκτούν επιχειρήματα.

 

Θεωρείται η τεχνητή νοημοσύνη τέχνη;

Από τους περισσότερους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό του Κολοράντο, σίγουρα όχι. Θύελλα αντιδράσεων ξεσήκωσε η νίκη του 1ου βραβείου από τον Άλλεν, καθώς χρησιμοποίησε τεχνητή νοημοσύνη για την δημιουργία του έργου του.

«Παρακολουθούμε τον θάνατο της τέχνης να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας. Εάν οι δημιουργικές θέσεις εργασίας δεν είναι ασφαλείς από μηχανές, τότε ακόμη και οι θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης κινδυνεύουν να καταστούν παρωχημένες. Τι θα έχουμε τότε;»,

«Αυτό είναι χάλια για τον ίδιο ακριβώς λόγο που δεν αφήνουμε τα ρομπότ να συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες»,

«Αυτός είναι ο κυριολεκτικός ορισμός του “πάτησε μερικά κουμπιά για να φτιάξεις ένα ψηφιακό έργο τέχνης” »,

«Το έργο τέχνης AI είναι η «μπανάνα κολλημένη στον τοίχο» του ψηφιακού κόσμου τώρα», ανέφεραν.

Ο Άλλεν, στην προσπάθεια του να αντικρούσει αυτά τα επιχειρήματα τονίζει «Τι θα γινόταν αν το βλέπαμε από το άλλο άκρο, τι θα γινόταν αν ένας καλλιτέχνης έκανε μια εξαιρετικά δύσκολη σειρά περιορισμών για να δημιουργήσει ένα κομμάτι, αν, ας πούμε, έφτιαχνε την τέχνη του ενώ κρέμονταν ανάποδα; Θα έπρεπε το έργο αυτού του καλλιτέχνη να αξιολογηθεί διαφορετικά από έναν άλλο καλλιτέχνη που δημιούργησε το ίδιο κομμάτι «κανονικά»;».

«Αντί να μισούμε την τεχνολογία ή τους ανθρώπους πίσω από αυτήν, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι είναι ένα ισχυρό εργαλείο και να το χρησιμοποιήσουμε για καλό, ώστε να μπορούμε όλοι να προχωρήσουμε μπροστά αντί να το σιχαινόμαστε», είπε ο Άλλεν.

Το ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες φαίνεται να υποστηρίζει ο σκιτσογράφος Ματ Μπορς σε ένα επόμενο άρθρο. «Η τέχνη της τεχνητής νοημοσύνης είναι μέρος της τεχνολογίας. Για τους προγραμματιστές και τους τεχνικά προσανατολισμένους ανθρώπους, είναι πολύ ωραίο πράγμα, αλλά για τους εικονογράφους είναι πολύ αναστατωμένο γιατί αισθάνονται ότι έχει εξαλειφθεί η ανάγκη πρόσληψης εικονογράφων».

Ανεξάρτητα από την ικανότητα του σχεδιαστή ή την ποιότητα της τέχνης της εικόνας που δημιουργείται, είναι σαφές ότι καθώς τα εργαλεία αλλάζουν και γίνονται πιο εξελιγμένα, το ίδιο συμβαίνει και με τον τρόπο που ορίζουμε και κρίνουμε την τέχνη. Καθώς η ποιότητα αυτών των αλγορίθμων βελτιώνεται, σε ποιο βαθμό μπορούν να διακριθούν από τους αλγόριθμους που δημιουργούνται από τον άνθρωπο; Θα είναι εύκολο να εντοπιστούν και να εξαλειφθούν ή όχι; Είμαστε έτοιμοι να αφομοιώσουμε κάτι σαν τη βιομηχανοποίηση της δημιουργικότητας; Είναι η δημιουργικότητα η σωστή λέξη ή είναι κάτι άλλο;

Μήπως ήρθε η ώρα να αποδεχτούμε την τεχνητή νοημοσύνη ως καλλιτεχνικό μέσο; Ή μήπως έχουμε πολύ δρόμο ακόμη να διανύσουμε μέχρι να αλλάξει η αντίληψή μας για την τέχνη;

 

  ΠΗΓΕΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

>https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20200827STO85804/ti-einai-i-techniti-noimosuni-kai-pos-chrisimopoieitai

>https://www.kathimerini.gr/culture/562053889/poso-allazoyn-tin-techni-ta-pinela-tis-technitis-noimosynis/

>https://medium.com/enrique-dans/its-ai-but-is-it-art-fb7861e799af

>https://www.vice.com/en/article/bvmvqm/an-ai-generated-artwork-won-first-place-at-a-state-fair-fine-arts-competition-and-artists-are-pissed?utm_medium=social&utm_source=vice_facebook

>https://www.lifo.gr/now/world/einai-halia-i-tehniti-noimosyni-kerdise-diagonismo-tehnis-kai-oi-kallitehnes-einai

>https://theartnewspaper.gr/afieromata/techniti-noimosyni-amp-techni-gnorizontas-to-mellon/

>https://www.philenews.com/oikonomia/kypros/article/1603639/technes-kai-techniti-noimosyni

> https://en.wikipedia.org/wiki/Space_opera