Από τη Μιράντα Φώτου, μαθήτρια του Β3
Επιμέλεια κειμένου: Νιρέλα Γαϊσίδου
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) φέρνει σημαντικές αλλαγές στην εκπαίδευση, μεταμορφώνοντας τον τρόπο που οι μαθητές μαθαίνουν και οι δάσκαλοι διδάσκουν. Από τις διαδραστικές πλατφόρμες μάθησης μέχρι τις εξατομικευμένες στρατηγικές εκπαίδευσης, η AI προσφέρει δυνατότητες που δεν υπήρχαν πριν. Οι εφαρμογές που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να προσαρμόζουν το εκπαιδευτικό υλικό ανάλογα με το ρυθμό και τις ανάγκες κάθε μαθητή, κάνοντάς τους να νιώθουν πιο άνετα και ενθαρρύνοντάς τους να προοδεύσουν με τον δικό τους τρόπο.
Πλατφόρμες όπως το Khan Academy ή το Duolingo είναι παραδείγματα εφαρμογών που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να προσαρμόσουν τις ασκήσεις και τα μαθήματα, ανάλογα με τις ικανότητες και την πρόοδο του κάθε μαθητή. Έτσι, οι μαθητές δεν νιώθουν πίεση να ακολουθήσουν το ίδιο πρόγραμμα με τους υπόλοιπους, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει άγχη και δυσκολίες. Αντιθέτως, η εξατομικευμένη μάθηση τους επιτρέπει να προχωρούν με τον ρυθμό που τους ταιριάζει καλύτερα, ενώ ταυτόχρονα βοηθά τους δασκάλους να εντοπίζουν πιο γρήγορα τα σημεία που απαιτούν περισσότερη προσοχή.
Επιπλέον, η AI μπορεί να βοηθήσει και εκτός του σχολείου, μέσω εργαλείων όπως τα chatbots, που είναι διαθέσιμα για να παρέχουν άμεση βοήθεια στους μαθητές. Αυτά τα εργαλεία μπορούν να απαντούν σε ερωτήσεις και να προσφέρουν καθοδήγηση σε διάφορα θέματα, διευκολύνοντας τη μάθηση ακόμα και εκτός της τάξης. Παράλληλα, η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει στους καθηγητές να επικεντρωθούν περισσότερο στην καθοδήγηση και λιγότερο στη διαδικασία της αξιολόγησης, καθώς μπορεί να αυτοματοποιήσει τη βαθμολόγηση των ασκήσεων και των εξετάσεων.
Όμως, παρά τα πολλά πλεονεκτήματα της AI, υπάρχουν και αρκετοί κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Ειδικά για τους μαθητές, η υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία μπορεί να περιορίσει την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητά τους. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δώσει σωστές απαντήσεις, αλλά δεν μπορεί να αναπτύξει την ικανότητα των μαθητών να σκεφτούν ανεξάρτητα ή να αντιμετωπίσουν προβλήματα με καινοτόμο τρόπο. Επίσης, η έλλειψη προσωπικής αλληλεπίδρασης με δασκάλους και συμμαθητές μπορεί να απομονώσει τους μαθητές και να περιορίσει την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.
Αντίστοιχα, υπάρχει και ο κίνδυνος της ανισότητας στην εκπαίδευση. Όλα τα σχολεία δεν έχουν την κατάλληλη τεχνολογική υποδομή, για να αξιοποιήσουν τα οφέλη της AI. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει χάσμα μεταξύ των μαθητών που έχουν πρόσβαση σε τέτοιες τεχνολογίες και εκείνων που δεν έχουν. Οι μαθητές σε πιο απομακρυσμένες περιοχές ή σε σχολεία με περιορισμένους πόρους μπορεί να βρεθούν σε μειονεκτική θέση, εάν η τεχνητή νοημοσύνη γίνει βασικό εργαλείο εκπαίδευσης.
Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη εγείρει το ερώτημα αν θα υποκαταστήσει τους δασκάλους. Παρά την ικανότητά της να προσαρμόζει τη μάθηση και να παρέχει βοήθεια, η AI δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή και την καθοδήγηση που παρέχουν οι δάσκαλοι. Η διδασκαλία είναι κάτι παραπάνω από μετάδοση γνώσεων· περιλαμβάνει συναισθηματική στήριξη, ενθάρρυνση και καθοδήγηση που μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να προσφέρει.
Η τεχνητή νοημοσύνη, λοιπόν, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί απειλή, αλλά εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Ο σωστός συνδυασμός ανθρώπινης διδασκαλίας και τεχνολογίας μπορεί να δημιουργήσει ένα πιο αποδοτικό και ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα. Η εκπαίδευση του μέλλοντος μπορεί να βασιστεί στην αξιοποίηση της τεχνολογίας για να ενισχύσει τη μάθηση, χωρίς να θυσιάζει τις ανθρώπινες αξίες και την προσωπική επαφή. Οι μαθητές, οι δάσκαλοι και οι εκπαιδευτικοί φορείς πρέπει να εργαστούν μαζί, για να διασφαλίσουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται με τρόπους που ενισχύουν και δεν υποκαθιστούν την εκπαιδευτική διαδικασία.
