Είναι Αύγουστος και πήρα μια από τις αποφάσεις που θα με άλλαζαν μια για πάντα. Πάντα ήθελα να φύγω από την Ελλάδα, να γνωρίσω άλλους τόπους, γλώσσες, πολιτισμούς, ανθρώπους, ιδεολογίες, συνήθειες… Έχασα δύο φορές την ευκαιρία στο Γυμνάσιο, μία για να πάω στην Ιταλία, και μία Βέλγιο-Ολλανδία. Ακόμα κοπάναω το κεφάλι μου… Και λέω τώρα η ευκαιρία αυτή δεν χάνεται!
Ένα φιλικό ζευγάρι των γονιών μου με τα παιδιά τους θα πήγαινε με τον δήμο Καλλιθέας που οργανώνει πολυήμερες εξορμήσεις ένα εξαήμερο ταξίδι σε 4 χώρες, από 25 ως 30 Οκτωβρίου. (Αλβανία – Μαυροβούνιο – Κροατία – Βόρεια Μακεδονία). Έτσι λοιπόν, χωρίς δεύτερη σκέψη και με το που το άκουσα, φωνάζω «Θα πάω κι εγώ», χωρίς να λογαριάζω τίποτα! Ύστερα από δύο μήνες κι έπειτα από πολλές δεύτερες σκέψεις και μπόλικο φόβο μήπως γίνομαι βάρος, μήπως είμαι άπληστος, μήπως, μήπως, μήπως… και μετά από πολλή παρηγοριά, βρίσκομαι τελικά χωρίς να καταλάβω πότε πέρασαν δύο μήνες μέσα στο πούλμαν που είναι έτοιμο να αναχωρήσει…
Το μέλλον επιφυλάσσεται εξωπραγματικό…
1η ημέρα: …και εμείς αποχαιρετούμε την Αθήνα και υποδεχόμαστε την Καστοριά!
Με τη βοήθεια πολλών στάσεων, πολλής συζήτησης και πολλής μουσικής, το πούλμαν φτάνει το απογευματάκι στην Καστοριά. Σίγουρα πολλοί από εσάς έχετε ξαναβρεθεί εκεί, για εμένα όμως ήταν η πρώτη φορά και πραγματικά, λίγο η συγκίνηση του ταξιδιού και η απομάκρυνση από όλους και από όλα, λίγο το μαγευτικό τοπίο, με έκαναν να αισθανθώ όσο όμορφα μπορεί να αισθανθεί ένας άνθρωπος.
Το συναίσθημα μπορεί να μη μπορώ να το μεταφέρω με μεγάλη ακρίβεια, αλλά με τη δύναμη του φωτογραφικού φακού το μαγευτικό τοπίο των αντικατοπτρισμών θα αρχίσει να ξεδιπλώνεται τώρα μπροστά στα μάτια σας:
Μπήκαμε και στο Σπήλαιο του Δράκου (υπήρχαν πολλές θεωρίες για το πώς προήλθε η ονομασία, με την επικρατέστερη να μιλά για παιδιά που κολυμπούσαν στην περιοχή και πέρασαν μια αρκούδα για δράκο) στο οποίο δεν επιτρεπόταν να βγάλεις φωτογραφίες, αλλά επειδή «η περιέργεια σκότωσε τη γάτα», ιδού…
Δεν τα αδικώ πάντως, θα μπορούσε να έκρυβε μέχρι και δράκο η σπηλιά, αφου ήταν πελώρια και πολύ σκοτεινή!
Η σύντομη περιήγηση στη βραδινή, φθινοπωρινή αλλά με πολλή ζέστη για την εποχή Καστοριά, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο φωτογραφικό ενδιαφέρον, οπότε περνάω στη δεύτερη ημέρα.
Δεύτερη ημέρα: Ο δρόμος για τη Μπούντβα
Έπειτα από ένα χορταστικό πρωινό στο ξενοδοχείο της Καστοριάς, ξεκινήσαμε το μακρινό ταξίδι για τη Μπούντβα, την πόλη που βρισκόταν το ξενοδοχείο μας στο Μαυροβούνιο. Το πρόβλημα είναι πως την Καστοριά από την πόλη αυτή τη χώριζε μια ολόκληρη χώρα, η Αλβανία, συνεπώς και δύο συνοριακοί σταθμοί. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν συνορεύει με το Μαυροβούνιο ήταν άγνωστο σε πολλούς συνταξιδιώτες μου, οι οποίοι σάστισαν όταν συνειδητοποίησαν ότι θα μπαίναμε στην Αλβανία! Η ημέρα έχει ξεκινήσει ήδη υπέροχα και θα γίνεται όλο και καλύτερη. Έπειτα από μισή περίπου ώρα βρισκόμαστε στον συνοριακό σταθμό της Κρυσταλλοπηγής. Η δίωρη καθυστέρηση στα σύνορα, για να ελεγχθούν οι ταυτότητες και τα διαβατήρια, εξοργίζει τα πλήθη, κάνοντας την ατμόσφαιρα στο πούλμαν όμοια με… ριάλιτι σόου! Με τα πολλά, βρίσκομαι για πρώτη φορά στη ζωή μου έξω από την Ελλάδα…
Η φύση της Αλβανίας πίσω από τα παχιά τζάμια του πούλμαν διαγραφόταν επιβλητική. Τα ψηλά βουνά της εναλλάσσονταν με πεδιάδες και ποτάμια. Το πράσινο δεν σταματούσε! Σταμάτησε μόνο όταν φτάσαμε έξω από τα Τίρανα, την πρωτεύουσα της Αλβανίας. Ομολογώ ότι οι δρόμοι, παρα τη χαμηλή τους ποιότητα και την τρέλα των Αλβανών οδηγών, με εξέπληξαν ευχάριστα… Η ταχύτητα του λεωφορείου έχει επηρεάσει λίγο την ποιότητα των φωτογραφιών, αλλά θα το προσπεράσετε.
Η περιπέτεια στην Αλβανία όμως θα συνεχιστεί… Αλλά όχι σήμερα…
Η νύχτα κατέφθασε, και παράλληλα το πούλμαν πέρασε γρήγορα αυτή τη φορά τα συνορα στο Μαυροβούνιο. Τελικά καταφέραμε να φτάσουμε στο ξενοδοχείο στην Μπούντβα στις 9 το βράδυ. Η κούραση μεγάλη, η ανυπομονησία ομως ακόμη μεγαλύτερη.
Εδώ φαίνεται ο επίγειος παράδεισος. Καλά, δεν είναι ακριβώς αυτός, αλλά έπειτα από 14 ώρες ταξιδιού σε πούλμαν του μοιάζει πολύ, πιστέψτε με!
Ημέρα 3η: Ντουμπρόβνικ: Μία λέξη, χίλιες εικόνες!
Μια ημέρα για την οποία ανυπομονούσα πολύ, αρχίζει και προβλέπεται κουραστική. Ξεκινούμε νωρίς για άλλη μια μέρα από το ξενοδοχείο και μετά από μια φανταστική διαδρομή στο παραλιακό οδικό δίκτυο του Μαυροβουνίου που προσέφερε μοναδικές εικόνες (παρά το σαμποτάρισμα του βρώμικου παρμπρίζ του πούλμαν…) φτάνουμε στα σύνορα με την Κροατία.
Οι Κροάτες συνοριοφύλακες κάνουν ενδελεχή έλεγχο (τουτέστιν 90 λεπτά χαμένα και τα παράπονα στο πούλμαν δίνουν και παίρνουν!). Είχαν την πλάκα τους, όσο να πεις…
Οι προσδοκίες είναι μεγάλες, το Ντουμπρόβνικ είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός της εκδρομής. Ήδη από το δρόμο που οδηγούσε στην παλιά πόλη, η θέα ήταν καταπληκτική!
Φτάνοντας στην παλιά πόλη εντός των τειχών, η μεσαιωνική πόλη του Ντουμπρόβνικ δεν με απογοήτευσε. Θα αφήσω τις φωτογραφίες να μιλήσουν. (Οι φωτογραφίες που φαίνεται να έχουν τραβηχτεί μέσα από τη θάλασσα, είναι από σκαφάκια που προσέφερε το θέρετρο).
Το πιεσμένο πρόγραμμα της εκδρομής (κυρίως λόγω της μίνι κρουαζιέρας με το σκαφάκι) δεν μας άφησε αρκετό χρόνο να περιηγηθούμε στα σοκάκια του Ντουμπρόβνικ, όσο κι αν το επιθυμούσαμε, αλλά ήδη η πρώτη γεύση ήταν πολύ γλυκιά και δοθείσης της ευκαιρίας, θα ήθελα οπωσδήποτε να επανέλθω!
(Παρένθεση: Στο Ντουμπρόβνικ γυρίστηκαν πολλές σκηνές από το Game of Thrones, οπότε φαντάζομαι ότι για τους λάτρεις της σειράς θα ήταν ιδιαίτερη εμπειρία.)
Η επιστροφή στη βάση μας, στην Μπούντβα, ήταν γεμάτη γέλια και χαρές από την πόλη-στολίδι που είχαμε μόλις αφήσει.
Το βραδάκι κάναμε μια σύντομη βόλτα στο χωριό Rafailovici, το οποίο θύμιζε με τα μικρά ταβερνάκια και τη γαλήνια παραλία, ελληνικό νησί!
Ημέρα 4η: Κότορ-Πόρτο Μοντενέγκρο-Μπούντβα
Η τέταρτη ημέρα θα είναι οπωσδήποτε η πιο γεμάτη από όλες τις προηγούμενες. Κι ενώ στην Ελλάδα ξημερώνει 28η Οκτώβριου, εμείς κατευθυνόμαστε προς το Κότορ, μια ακόμη παραθαλάσσια πόλη του Μαυροβουνίου. Είναι αλήθεια ότι οι προσδοκίες μου για αυτό το μέρος ήταν πραγματικά μηδαμινές. Παρ΄ όλα αυτά, προσωπικά, από την άποψη της ατμόσφαιρας, βρήκα το Κότορ αρκετά καλύτερο του Ντουμπρόβνικ. Αν και πρόκειται για παρόμοιας αρχιτεκτονικής και ιστορίας πόλεις, επειδή ήταν μικρότερης έκτασης και με στενότερα δρομάκια, το Κότορ κέρδισε τις εντυπώσεις. Συνοπτικά, το Κότορ συνδύαζε ποτάμι με θάλασσα και φρούριο και ψηλά βουνά και γάτες – που είναι η αδυναμία μου – (υπήρχε μάλιστα μέχρι και Μουσείο Γάτας, το οποίο ήταν δυστυχώς κλειστό). Οπωσδήποτε το μεγαλύτερο, ευχάριστο σοκ της εκδρομής!
Εν συνεχεία, βρεθήκαμε στο Πόρτο Μοντενέγκρο, το οποίο φανταστείτε το σαν τη Μαρίνα Φλοίσβου, απλά ένα τσικ πιο χλιδάτο. Μάλιστα λέγεται ότι εκεί διαμένει ο Lewis Hamilton, στο πολυτελές κατάλυμά του!
Τέλος, βρεθήκαμε στην Μπούντβα, μια παραθαλάσσια πόλη περίπου 20.000 κατοίκων, με μια μικρή παλιά πόλη εντός των τειχών και μια ταπεινή πλαζ με γαλήνια νερά.
Η αλήθεια είναι ότι από τις τρεις παλιές πόλεις που είδαμε η Μπούντβα ήταν η πιο αδιάφορη, και σίγουρα η μικρότερη. Μ΄ άλλα λόγια, αν ποτέ βρεθείτε στο δίλημμα «Κότορ ή Μπούντβα» και δεν έχετε αρκετό χρόνο και για τα δύο, προτιμήστε Κότορ δαγκωτό!
Όπως φαίνεται σε μια από τις εικόνες, ο ήλιος πρόκειται να δύσει, όπως άλλωστε και όλη μας η ενέργεια… Επιστρέφουμε λοιπόν στο ξενοδοχείο και προετοιμαζόμαστε για την επόμενη ημέρα.
Ημέρα 5η: Οχρίδα ή Δυρράχιο;
Σύμφωνα με το πρόγραμμα της εκδρομής, η πέμπτη ημέρα θα ήταν στην Λίμνη Οχρίδα στη Βόρεια Μακεδονία, προορισμός που, δυστυχώς, επιλέχθηκε, ώστε να αποφευχθεί η διανυκτέρευση στην Αλβανία. Έτσι, το πρωί της πέμπτης ημέρας, όταν ο υπεύθυνος της εκδρομής κατάλαβε ότι η Οχρίδα είναι πολύ μακριά και δεν θα φτάναμε ούτε εγκαίρως ούτε χαρούμενοι στο παραλίμνιο ξενοδοχείο, μας έδωσε την επιλογή να διαλέξουμε μεταξύ των δύο επιλογών. Το Δυρράχιο δόθηκε ως επιλογή, επειδή ήταν ο πιο κοντινός προορισμός και εξίσου όμορφος. Φυσικά, το πούλμαν οργίασε… Χαμός, φωνές, πανικός, με ερωτήματα αγανάκτησης, τύπου «Και ποτέ περιμένατε να μας το πείτε;» , «Πού θα πάμε στους Αλβανούς να μείνουμε;». Ανοιχτόμυαλο πούλμαν…
Τελικά, ύστερα από ψηφοφορία, αποφασίστηκε ότι θα πάμε στο Δυρράχιο, το οποίο ψήφισα και εγώ, αφού από τη Λίμνη Οχρίδα περάσαμε κατά τη διαδρομή μας και δεν ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή, οφείλω να ομολογήσω. Αντίθετα, το Δυρράχιο μας προσέφερε μαγευτικές εικόνες και αξέχαστες στιγμές στην απέραντη παραλία του.
Η απόσταση από την Μπούντβα μέχρι το Δυρράχιο απαιτούσε τουλάχιστον μία στάση, η οποία έγινε στην πρωτεύουσα της Αλβανίας, τα Τίρανα. Παρότι είχε μερικά επιβλητικά κτήρια και αρκετές από τις φωτογραφίες θυμίζουν βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, έμοιαζε όλο πολύ ψεύτικο, αφού δίπλα από ψηλά ξενοδοχεία αντίκριζες άστεγους και εξαθλίωση…
Και οι φωτογραφίες από το Δυρράχιο:
6η ημέρα: Επιστροφή στην Αθήνα
Την τελευταία ημέρα ακολουθήσαμε τον δύσκολο και άχαρο δρόμο της επιστροφής. Το μόνο αξιοσημείωτο φωτογραφικά ήταν η στάση έξω από το Τεπελένι.
Σε γενικές γραμμές, οπότε πηγαίνω ταξίδια, αισθάνομαι ότι βρίσκω το νόημα της ζωής. Η αλλαγή παραστάσεων από την αφόρητη πίεση της καθημερινότητας, απλά δεν περιγράφεται. Και δεν χρειάζεται κανείς να ξενιτευτεί όπως εγώ, αν και τολμώ να πω ότι βοηθάει στην ξεγνοιασιά να γνωρίζεις ότι αυτοί οι άνθρωποι που έχεις μπροστά σου δε θα σε ξαναδούν μάλλον ποτέ, οπότε μπορείς να πεις και να κάνεις οτιδήποτε θέλεις. Ένα καινούργιο παρκάκι, μια καινούργια γειτονιά μπορούν να λειτουργήσουν αρκετά καλά.
Όσον αφορά τώρα τους προορισμούς στους οποίους βρέθηκα, συνειδητοποίησα πόσο μας έχουν επηρεάσει οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα. Πολλοί με το που μπήκαμε στην Αλβανία, ξεκίνησαν τα στερεοτυπικά ρατσιστικά σχόλια και, δεν ξέρω τι ισχύει και τι όχι, αυτό που ξέρω είναι ότι οι Αλβανοί, τουλάχιστον αυτοί που γνώρισα εγώ, ήταν άνθρωποι γελαστοί και χαρούμενοι και μας μίλησαν στα ελληνικά παρακαλώ. Ας τα αφήσουμε επιτέλους αυτά πίσω μας, είναι καιρός!
Επίσης, κατάλαβα ότι δεν χρειάζεται να πας ούτε στη Νέα Υόρκη ούτε στο Ντουμπάι για να περάσεις καλά. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έχουν κάνει τόση πλύση εγκεφάλου σχετικά με τους must προορισμούς κι έχουμε ξεχάσει πόση ομορφιά υπάρχει έξω από αυτούς.
Τέλος, αντιλήφθηκα το πόσο μεγάλη σημασία έχει να βγαίνουμε από την comfort zone μας. Βολεύει να μένουμε όπου και όπως είμαστε, αλλά πώς θα εξελιχθούμε ως άνθρωποι; Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι.* Σκεφτείτε το…
*Arnold J. Toynbee, 1889-1975, Βρετανός ιστορικός
Γιώργο, για όση ώρα διάβαζα την ταξιδιωτική αυτή εμπειρία σου, ταξίδευα κι εγώ μαζί νοερά σε όλα αυτά τα υπέροχα τοπία. Μόλις τελείωσα την ανάγνωση, συνειδητοποίησα ότι στο διπλανό διαμέρισμα που γίνεται ανακαίνιση, δούλευαν τα κομπρεσέρ δίχως αύριο… Δεν είχα πάρει χαμπάρι. Τόσο με συνεπήρε. Για λίγο «βγήκα» από την πολυκατοικία και τους γλυκούς θορύβους της. (Όσο έγραφα άκουσα κι έναν τράκο από κάτω… Πάμε να φύγουμε ταξίδι πριν τρελαθούμε!!!)
Δεν μπορώ να μη σχολιάσω και την τέλεια γραφή σου, που ήταν αυτή που με συνεπήρε και με ταξίδεψε!
Ευχαριστώ πολύ για τα σχόλιά σας! Χαίρομαι που κατάφερα να σας ταξιδέψω, έστω και νοερά. Ευτυχώς έχει γίνει αντιληπτή η αξία του ταξιδιού και έχουν επιτραπεί οι σχολικές εκδρομές! Δεν είναι τυχαίο που όλοι οι μαθητές ανυπομονούν για αυτές…
Ελπίζω να άρεσε το άρθρο σε όσους το διάβασαν, γιατί ήταν πραγματικά κουραστικό… Πρεπει να μου είχε κάνει βουντού ο Ευτύχης Μπλέτσας που δεν θέλει ανταγωνιστές, επειδή μία χάλαγαν οι εικόνες, μία το κείμενο, τέλος πάντων… Επίσης, ελπίζω μέσα από το άρθρο να ταξιδέψατε και εσείς μαζί μου σε αυτούς τους όμορφους προορισμούς και να το πάρετε ως αφορμή για να αρπάζετε τις ευκαιρίες που εμφανίζονται μπροστά σας.
Σε καταλαβαίνω απόλυτα, διότι το πιο κουραστικό μου άρθρο -μου είχε πάρει 7 ώρες αν θυμάμαι καλά- ήταν αυτό για την εκδρομή μου στην Παύλιανη, που είχα φτιάξει για την ίδια στήλη «Ταξίδια» που έχει καταραστεί ο Μπλέτσας… κλαίω… Ιδίως αυτό με την επιλογή και τοποθέτηση των φωτογραφιών, αποτελεί μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία. Βέβαια, το αποτέλεσμα μετά σε αποζημιώνει. Δημιουργούνται υπέροχα και επιδραστικά άρθρα που ελκύουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ακριβώς γιατί περιγράφουν αληθινά βιώματα και μοναδικές, ανεξίτηλες εμπειρίες, με έντονο προσωπικό ύφος.