Βίβιαν Γουέστγουντ (Vivienne Westwood)
Ο κόσμος της μόδας, λίγο πριν το τέλος της περασμένης χρονιάς, βίωσε μια σημαντικότατη απώλεια, αυτή της κορυφαίας σχεδιάστριας, Βίβιαν Γουέστγουντ. Ως λάτρης της μόδας, λοιπόν, αποφάσισα να γράψω το εν λόγω άρθρο, για να αναφερθώ και να τιμήσω με τον τρόπο μου αυτήν την πραγματικά σπουδαία σχεδιάστρια αλλά και προσωπικότητα, την «punk dame» που άλλαξε την ιστορία της μόδας.
Προσωπική ζωή
Η Westwood γεννήθηκε το 1941 στο χωριό Tintwistle, στην Αγγλία. Ήταν κόρη του Gordon Swire και της Dora Swire, οι οποίοι είχαν παντρευτεί δύο εβδομάδες μετά το ξέσπασμα του Β” Παγκοσμίου Πολέμου. Την εποχή της γέννησης της Vivienne, ο πατέρας της εργαζόταν ως αποθηκάριος σε ένα εργοστάσιο αεροσκαφών.
Το 1958, η οικογένειά της μετακόμισε στο Χάροου, στο Μεγάλο Λονδίνο. Η Westwood παρακολούθησε ένα μάθημα κατασκευής κοσμήματος και αργυροχοΐας στο Πανεπιστήμιο του Westminster, γνωστό τότε ως Harrow Art School, αλλά έφυγε μετά από λίγο χρονικό διάστημα, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν ήξερα ένα κορίτσι της εργατικής τάξης σαν εμένα τι θα μπορούσε να κάνει ζώντας στον κόσμο της τέχνης». Αυτή η δήλωση αποδείχθηκε μεγάλη ειρωνεία στη συνέχεια της ζωής της, καθώς η ίδια κατάφερε να αφήσει το «σημάδι» της στον χώρο της τέχνης και να ξεχωρίσει μάλιστα μέσω των πρωτότυπων κοσμημάτων της, χάρη πιθανότατα σε αυτή της την ενασχόληση. Κατόπιν, αφού έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο και σπούδασε σε ένα κολέγιο εκπαίδευσης δασκάλων, έγινε δασκάλα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δημιούργησε τα δικά της κοσμήματα, τα οποία πουλούσε σε έναν πάγκο στην οδό Portobello.
Το 1962, γνώρισε τον Derek Westwood, έναν μαθητευόμενο στο εργοστάσιο Hoover, στο Harrow. Παντρεύτηκαν στις 21 Ιουλίου 1962. Η Westwood έφτιαξε μάλιστα μόνη της το νυφικό της, κάτι που δεν θα πρέπει να εκπλήσσει τους γνώστες, εφόσον είναι φημισμένη ως μία από της καλύτερες σχεδιάστριες νυφικών στην ιστορία της σύγχρονης μόδας!
Westwood – Το «punk» στη Μόδα
Η Westwood ήταν μία από τους «αρχιτέκτονες» του φαινομένου της punk μόδας κατά τη δεκαετία του 1970, λέγοντας: «Για εμένα η πανκ, ήταν ένας τρόπος για να βάλω μια «ακίδα» στο σύστημα». Το μαγαζί που διηύθυνε από κοινού με τον δεύτερό της σύζυγο, Malcolm McLaren, ήταν τόπος συνάντησης για τα πρώτα μέλη της πανκ σκηνής του Λονδίνου. Η Westwood ενέπνευσε, επίσης, το στυλ των πανκ ειδώλων, όπως η Viv Albertine, η οποία έγραψε στα απομνημονεύματά της: «Η Vivienne και ο Malcolm χρησιμοποιούν ρούχα για να σοκάρουν και να προκαλέσουν αντίδραση, αλλά και για να εμπνεύσουν την αλλαγή. Μπλουζάκια μοχέρ, πλεκτά σε μεγάλες βελόνες, μπλουζάκια κομμένα και ραμμένα με το χέρι, ραφές και ετικέτες στο εξωτερικό, που δείχνουν την κατασκευή του κομματιού. Αυτές οι στάσεις αντικατοπτρίζονται στη μουσική που κάνουμε. Είναι τέλειο να μην είσαι τέλειος, να δείχνεις τη λειτουργία της ζωής σου και το μυαλό σου στα τραγούδια και στα ρούχα σου!».
Κοσμήματα – Ο «πλανήτης» της Βίβιαν ως σύμβολο των έργων της
Έχοντας μια αγάπη για την κατασκευή κοσμημάτων από τα νεανικά της χρόνια, η Βίβιαν ήθελε φυσικά και σε αυτόν τον χώρο να δημιουργήσει κάτι ξεχωριστό, κάτι δικό της. Παίρνοντας έμπνευση από ένα διαχρονικό κόσμημα, τις πέρλες, έδωσε μια νέα οπτική σε αυτό το αξεσουάρ, έναν αέρα αλλαγής και εξέγερσης. Πώς; Η Βίβιαν, το 1980, δουλεύοντας πάνω σε ένα πουλόβερ με στοιχεία εμπνευσμένα από έναν Βρετανό πρίγκιπα, όπως ήταν το στέμμα και η διάσημη σταυροειδής σφαίρα που αποτελούσε μέρος της βρετανικής αισθητικής από τη στέψη του βασιλιά Καρόλου του II το 1661 και προσδιόριζε τους βασιλιάδες και τις βασίλισσες της Μ. Βρετανίας ως υπερασπιστές της πίστης, αποφάσισε πως αυτό ήθελε να συμβολίζει την τέχνη της. Φυσικά όμως θα άλλαζε κάτι, ως Βίβιαν… Έτσι, εμπνευόμενη από την αστρονομία, πρόσθεσε στο σχήμα έναν άξονα, σαν αυτούς που περιβάλλουν τον πλανήτη Κρόνο, δίνοντας στο μελλοντικό «σήμα κατατεθέν» της, μια φουτουριστική πινελιά!
Έκτοτε, το λογότυπο εμφανίστηκε παντού, στην ετικέτα, κεντημένο σε ορισμένα ρούχα, σε κουμπιά, ακόμη και σε αρώματα και στην επίπλωση των καταστημάτων Westwood. Ωστόσο, η πιο αγαπημένη και εμβληματική του παρουσία χρονολογείται από τη συλλογή Harris Tweed Φθινόπωρο-Χειμώνας 1987/88, κατά την οποία, ανάμεσα στα πολλά ρούχα που έπαιζαν με τα στερεότυπα της βρετανικότητας, ξεχώρισε το Three Row Pearl Bas Relief Choker. Όχι ένα απλό κόσμημα, αλλά ένα αντικείμενο λατρείας που εξακολουθεί να αγαπιέται και να είναι πολυπόθητο σήμερα, το οποίο ενσωματώνει το λογότυπο σε χρυσό ή ασημί μέταλλο και είναι διακοσμημένο με κρύσταλλα στο κέντρο ενός κολιέ τριών σειρών που χαρακτηρίζεται από την τυπική ακαμψία του τσόκερ και αποτελείται από 92 πέρλες με χειροποίητους κόμπους (κατασκευή από ειδικούς της Swarovski!). Το κόσμημα αυτό, μάλιστα, «στόλισε» και τον λαιμό της γνωστής pop τραγουδίστριας, Ντούα Λίπα, στα Brit Awards του 2021.
Η Ντούα Λίπα με το Three Row Pearl Bas Relief Choker στα Brit Awards (2021)
Το διάσημο μοντέλο Bella Hadid φορώντας λούκ με το ίδιο κόσμημα
Ακόμα, η θρυλική σχεδιάστρια έγραψε ιστορία και με τα νυφικά-couture που έχει δημιουργήσει, τα οποία αποτελούν πραγματικά αριστουργήματα και πολλά από αυτά έχουν φορεθεί από επώνυμες νύφες και σταρ του κινηματογράφου και, φυσικά, της μουσικής σκηνής. Μάλιστα, τα σχέδια της Westwood παρουσιάστηκαν στην κινηματογραφική μεταφορά του 2008 της τηλεοπτικής σειράς Sex and the City. Στη σειρά, η Carrie Bradshaw αρραβωνιάζεται τον Mr. Big. Όντας αρθρογράφος στη Vogue, προσκαλείται από τον εκδότη της να φωτογραφηθεί η ίδια φορώντας νυφικά, συμπεριλαμβανομένου και ενός σχεδίου της Westwood. Στη συνέχεια, το φόρεμα αποστέλλεται στην Carrie ως δώρο, με ένα χειρόγραφο σημείωμα από την ίδια τη Westwood, και η Carrie αποφασίζει να φορέσει στον γάμο της το νυφικό της Westwood. Το νυφικό έχει περιγραφεί ως ένα από τα πιο εμβληματικά χαρακτηριστικά της διάσημης τηλεοπτικής σειράς.
Αν και θα περίμενε κανείς τα νυφικά μιας τόσο ανυπότακτης σχεδιάστριας να είναι άκρως εκκεντρικά, η ίδια προτιμά αέρινα υφάσματα και σιλουέτες που αναδεικνύουν το πρόσωπο που φοράει το νυφικό, προσφέροντας μια αρμονική εικόνα.
Σχέδια από την τελευταία κολεξιόν της σχεδιάστριας (2022)
Η ακτιβίστρια Westwood : «Μανιφέστο Ενεργής Αντίστασης»
Εκτός από την πλούσια και μοναδική καλλιτεχνική της δράση στον χώρο της Μόδας, η Westwood υπήρξε και ακτιβίστρια και είχε αναφερθεί πολλές φορές ενάντια σε αυτό που αντιλαμβανόταν ως «ναρκωτικό του καταναλωτισμού». Είπε κάποτε ως απάντηση στους ισχυρισμούς ότι ο αντι-καταναλωτισμός και η μόδα έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους: «Δεν αισθάνομαι άνετα να υπερασπιστώ τα ρούχα μου. Αλλά αν έχετε τα χρήματα για να αποκτήσετε, τότε αγοράστε κάτι από εμένα. Απλώς, μην αγοράζετε πάρα πολλά.«
Αργότερα, η Westwood δημιούργησε ένα μανιφέστο που ονομάζεται Ενεργή Αντίσταση στην Προπαγάνδα, το οποίο, όπως είπε, ασχολείται με την αναζήτηση της τέχνης σε σχέση με την ανθρώπινη κατάσταση και την κλιματική αλλαγή. Ισχυρίστηκε ότι το μανιφέστο της «…διεισδύει στη ρίζα της ανθρώπινης δυσπραγίας και προσφέρει την υποκείμενη λύση. Έχουμε την επιλογή να γίνουμε πιο καλλιεργημένοι -και επομένως πιο ανθρώπινοι- ή μπερδεμένοι, ως συνήθως, να παραμείνουμε καταστροφικοί και αυτοκαταστρεφόμενοι, θύματα της δικής μας ευφυΐας». Το μανιφέστο διαβάστηκε από την Westwood σε διάφορους χώρους, συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Μεταφορών του Λονδίνου, και διανεμήθηκε ως μπροσούρα μετά από αναγνώσεις.
Βίβιαν Γουέστγουντ : Μια θαυμάσια σχεδιάστρια, ακτιβίστρια, ανυπότακτη προσωπικότητα και κυρίως μια γυναίκα γεμάτη δημιουργικό πνεύμα, η οποία, αν και δεν βρίσκεται πλέον εν ζωή, αφήνει πίσω της μια τεράστια κληρονομιά στον χώρο της μόδας και μας δίνει έμπνευση και κίνητρο να κάνουμε κάτι στη ζωή μας που θα μας αντιπροσωπεύει απόλυτα, χωρίς να φοβόμαστε, εμπιστευόμενοι το δικό μας μοναδικό και προσωπικό ύφος…
Φωτεινή Κακασιούρη
Παραθέτω ένα βίντεο που μιλάει για τη ζωή και το έργο της σχεδιάστριας:
Μοναδική και ασυμβίβαστη, όπως τα λες κι εσύ Φωτεινή! Το πως την έμαθα είναι μια μεγάλη ιστορία, αλλά ασχολούμενος με την punk μουσική σκηνή -στα αντικομφορμιστικά μου χρόνια- είχε συνδεθεί η Westwood ως αντισυμβατική σχεδιάστρια και «ιέρεια» της punk με ένα αγαπημένο μου (ακόμη και σήμερα) συγκρότημα, τους Sex Pistols. Εξαιρετικό άρθρο Φωτεινή, που δίνει το έναυσμα σε όποιον το επιθυμεί να ασχοληθεί με την Vivienne Westwood ως προσωπικότητα εν γένει. «Περισσότερο από μια σχεδιάστρια…». Και αν ήταν να της αφιέρωνα ένα τραγούδι που έχει να κάνει τόσο με το punk κίνημα όσο και με «τον μοναδικό τρόπο» του καθενός, θα της αφιέρωνα το «My Way», αλλά όχι από Frank Sinatra… https://www.youtube.com/watch?v=rDyb_alTkMQ