Λαδομπογιές Με Ιστορικά Χρώματα
Στις μέρες μας, όλοι έχουμε χρησιμοποιήσει μπογιές, είτε στο μάθημα των εικαστικών, είτε στον ελεύθερο χρόνο μας. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ όμως από που προέρχονται τα αγαπημένα σας χρώματα;
Πλέον, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας, τα χρώματα δημιουργούνται συνθετικά. Στο παρελθόν, ωστόσο, δεν υπήρχε αυτή η επιλογή. Έτσι, οι άνθρωποι έφτιαχναν τα χρώματά τους με κάποιους… παράξενους τρόπους, όπως θα διαπιστώσετε αμέσως παρακάτω.
Πράσινο Παρισιού / Σμαραγδένιο Πράσινο
Το πράσινο αυτό χρώμα χρησιμοποιούσαν ιδιαίτερα ζωγράφοι όπως οι Van Gogh και Edward Manet και στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα ήταν σε μεγάλη ζήτηση. Η συγκεκριμένη μπογιά φτιαχνόταν με τη χρήση του δηλητηρίου αρσενικού, ενός άοσμου και άγευστου δηλητηρίου που λέγεται επίσης «το δηλητήριο των βασιλιάδων». Έχει γίνει η προσπάθεια αναπαραγωγής του χρώματος με τεχνητά μέσα, αλλά δυστυχώς δεν είναι τα ίδια.
Βασιλικό Μωβ
Πρόσβαση σε αυτό το χρώμα είχαν μόνο οι πλούσιοι και γι΄ αυτό ονομάστηκε «βασιλικό». Χρησιμοποιούνταν κυρίως στην παραγωγή ρούχων και ο λόγος που ήταν τόσο ακριβό ήταν επειδή φτιαχνόταν από βλέννα σαλιγκαριών! Πλέον, οι συνθετικές μωβ μπογιές που υπάρχουν τείνουν περισσότερο προς το μπλε παρά το κόκκινο, σε αντίθεση με το «βασιλικό μωβ».
Καφέ Μούμιας
Στο παρελθόν, το χρώμα αυτό φτιαχνόταν, όπως προδίδει και το όνομά του, με μούμιες. Οι δημιουργοί του χρώματος άλεθαν μούμιες για να πάρουν το καφέ χρώμα από το «δέρμα τους». Αυτό το χρώμα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές όχι μόνο λόγω της απόχρωσής του, αλλά και λόγω της τραχιάς υφής του. Η κύρια χρήση του στη ζωγραφική ήταν ως χρώμα δέρματος. Το καφέ της μούμιας έχει αναπαραχθεί πλέον με συνθετικές μπογιές, χωρίς όμως τη χαρακτηριστική του υφή.
Κιννάβαρι
Το χρώμα κιννάβαρι φτιαχνόταν από… κιννάβαρη, που περιέχει εξαιρετικά τοξικές ποσότητες υδραργύρου. Λέγεται πως οι μεταλλωρύχοι που την εξόρυσσαν, ζούσαν περίπου 3 χρόνια, επειδή ήταν υπερβολικά τοξική. Η κιννάβαρη χρησιμοποιήθηκε κυρίως στην Κίνα κατά τον 4ο με 6ο αιώνα προ Χριστού. Πλέον δεν υπάρχει κάποιο χρώμα που έχει την ίδια αδιαφάνεια με την κιννάβαρη.
Ινδικό Κίτρινο
Το κίτρινο αυτό φτιαχνόταν με τη θυσία ενός συγκεκριμένου είδους αγελάδων που τρεφόταν μόνο από νερό και φύλλα μάνγκο. Αυτές οι αγελάδες μετά ουρούσαν πάνω στην άμμο, η οποία κατόπιν -νωπή- συλλεγόταν και σκονιζόταν σε «ινδικό κίτρινο». Πλέον, αν και δεν υπάρχει ακριβής αναπαραγωγή του χρώματος, υπάρχουν χρώματα με παρόμοια απόχρωση.
Κυανό
Στις μέρες μας το κυανό χαρακτηρίζει 2 είδη μπλε χρωμάτων, το τυρκουάζ και το «lapis lazuli» ή βασιλικό μπλε, στο οποίο αναφέρομαι. Είναι ένα χρώμα που αν και παράγεται ακόμη, δεν χρησιμοποιείται συχνά λόγω του κόστους του. Αυτό συμβαίνει διότι βρίσκεται μόνο στα ορυχεία του Αφγανιστάν. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως στην αρχαία Κίνα και Αίγυπτο, στην κεραμική και την υφαντουργία, αλλά όχι στη ζωγραφική.
Realgar
Η λέξη του ονόματος του χρώματος δεν έχει αντιστοιχία στα ελληνικά. Το χρώμα αυτό φτιαχνόταν από αρσενικό όπως το σμαραγδένιο πράσινο και χρησιμοποιούταν στα εκρηκτικά. Το realgar είναι τόσο τοξικό που αφαιρεί τις τρίχες του σώματος και κάποιοι το χρησιμοποιούν ακόμη γι’ αυτό τον σκοπό. Η αναπαραγωγή του χρώματος στην σημερινή εποχή δεν έχει γίνει ακόμα.
Μπλε Μαγγανίου
Το μπλε αυτό δημιουργήθηκε από έναν επιστήμονα το 1907 από μια μείξη μαγγανίου που θέρμανε. Χρησιμοποιούνταν κυρίως για την κατασκευή τσιμέντου για πισίνες. Γύρω στο 1970 όμως απαγορεύτηκε η χρήση του λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής του και λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών.
Ιβουάρ Μαύρο
Το μαύρο αυτό φτιαχνόταν από τη συλλογή ιβουάρ από τα καμένα κόκαλα διάφορων ζώων όπως ελέφαντες, ρινόκερους, ναρβάλ, μεγάλα ελάφια και θαλάσσιους ίππους.
Διαπιστώνουμε ότι τα χρώματα στο παρελθόν ήταν κάτι περισσότερο από χρωστικές ουσίες, δηλαδή απλώς ένα εργαλείο για τις εικαστικές τέχνες. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι έφεραν τη δική τους ιστορία/ταυτότητα και προσέδιδαν στο καλλιτεχνικό έργο ή το οποιοδήποτε αντικείμενο μία ξεχωριστή μυστική οντότητα πέρα από αυτή που συναντά το ανθρώπινο βλέμμα…
Αλεξάνδρα Σαλαγιάννη
Χρώμα: Μια σύντομη ιστορική αναδρομή https://graficnotes.blogspot.com/2012/11/blog-post_6.html
Η παλέτα της Φύσης είναι απεριόριστη κι ο άνθρωπος προσπαθούσε ανέκαθεν να δημιουργήσει χρώματα που να αναπαριστούν την πραγματικότητα (ή και τη φαντασία του) όσο πιο πιστά γινόταν. Έχω διαβάσει και για το πορφυρό χρώμα των βασιλικών ενδυμάτων που προερχόταν από ένα όστρακο, την πορφύρα, αλλά αγνοούσα σχεδόν όλα τα παραπάνω Αλεξάνδρα! Σ΄ ευχαριστούμε πολύ γι΄ αυτό το άρθρο σου στον Ερωδιό!