«ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ» ΤΟΥ ΜΥΑΛΟΥ: 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ; ΓΙΑΤΙ ΥΠΟΦΕΡΩ; (Αρίστη Αποστολοπούλου)

Η κατάθλιψη – γνωστή και ως Μείζων Καταθλιπτική Διαταραχή – είναι μία συχνή και αρκετά σοβαρή, ιατρικά αποδεδειγμένη, ψυχική ασθένεια. Επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο σκέψης ενός ανθρώπου, το πώς νιώθει αλλά και το πώς αντιδρά σε διάφορα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.

Η κατάθλιψη δημιουργεί αισθήματα έντονης στεναχώριας και προκαλεί αδιαφορία για κάθε είδους δραστηριότητες που μπορεί κάποτε ο πάσχων να θεωρούσε ευχάριστες. Οδηγεί σε πληθώρα ψυχικών και σωματικών προβλημάτων και μπορεί επίσης να εμποδίσει τη σωστή εγκεφαλική λειτουργία. Ευτυχώς, είναι μία ιάσιμη ασθένεια.

Γιατί πάσχω από κατάθλιψη; Που οφείλεται;

Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση μείζων καταθλιπτικής διαταραχής, όπως:

Νευρολογικοί παράγοντες:

Κάποιοι οργανισμοί διαθέτουν σε πολύ μεγάλες ή πολύ μικρές ποσότητες κάποιες χημικές ενώσεις που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές. Οι νευροδιαβιβαστές χρησιμεύουν στη μεταβίβαση πληροφοριών από έναν νευρώνα στον επόμενο. Ως νευροδιαβιβαστές δρουν, για παράδειγμα η νορεπινευρίνη και η σεροτονίνη (υπάρχουν και άλλες). Αυτές οι δύο ουσίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού, αφού η νορεπινευρίνη διαθέτει παρόμοιες δράσεις με αυτές της αδρεναλίνης και η σεροτονίνη είναι μία ουσία που ρυθμίζει τη διάθεση, τη γνώση, τη μάθηση αλλά και ορισμένες φυσιολογικές διεργασίες του ανθρώπου. Οι αλλαγές που μπορεί να υποστούν αυτές οι ουσίες μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη.

Παράγοντες “Σκεπτισμού”:

Άνθρωποι με αρνητικό σκεπτικό, γενικώς απαισιόδοξοι, και με χαμηλή αυτοεκτίμηση, χωρίς αυτοσεβασμό, είναι πιθανότερο να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης.

Παράγοντες παρουσίας χρωμοσώματος Y ή όχι (άντρας ή γυναίκα):

Στα θηλυκά άτομα έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να πασχίσουν από κατάθλιψη, απ΄ ότι στα αρσενικά. Εάν και τα αίτια δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμα, επιστήμονες υποθέτουν ότι το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι μία γυναίκα, λόγω του ότι περνάει από πολλές και διάφορες φάσεις στην ζωή της, όπως η έμμηνος ρήση, η εγκυμοσύνη, η διαδικασία τοκετού  και η εμμηνόπαυση, προκαλούνται ορμονικές αλλαγές στον οργανισμό τους, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης καταθλιπτικής διαταραχής. Άλλη αιτία μπορεί, επίσης, να θεωρηθεί και το άγχος που διαθέτει μία γυναίκα, λόγω των πολλαπλών υποχρεώσεων/ρόλων που καλείται να εκτελέσει καθημερινά, ιδίως στις πατριαρχικές κονωνίες.

Ιατρικοί παράγοντες:

Η κατάθλιψη είναι πιθανό να εμφανιστεί και ως σύμπτωμα συγκεκριμένων ασθενειών, όπως η καρδιοπάθεια, ο καρκίνος, ο σακχαρώδης διαβήτης, η νόσος του Parkison, η νόσος του Alzheimer, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ορμονικές διαταραχές, προβλήματα στον θυροειδή, αβιταμίνωση κ.α.π.

Επίσης κάποιες φαρμακευτικές αγωγές επιφέρουν ως παρενέργεια την κατάθλιψη.

Γενετικοί παράγοντες:

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι και κληρονομική. Για παράδειγμα, εάν ένας μονοζυγωτικός δίδυμος πάσχει από κατάθλιψη, υπάρχει 70% πιθανότητα ο άλλος δίδυμος να εμφανίσει συμπτώματα κάποια στιγμή στη ζωή του.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες:

Άτομα που είναι συνεχώς εκτεθειμένα σε βίαιες καταστάσεις, καταστάσεις ενδοοικογενειακής βίας ή ενδοσχολικού εκφοβισμού, που βιώνουν καταστάσεις συνεχούς απόρριψης και διακρίσεων, άτομα που έχουν βιώσει την απώλεια κάποιου αγαπημένου τους προσώπου αλλά και άτομα που ζούνε στην φτώχια και την πείνα, γίνονται αμέσως πιο ευάλωτοι στο να εκδηλώσουν την διαταραχή.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης ποικίλουν από ήπια σε σοβαρά και περιλαμβάνουν:

  • Αισθήματα μελαγχολίας και στεναχώριας.

  • Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που το άτομο έβρισκε κάποτε διασκεδαστικές.

  • Αλλαγές στη διατροφή και απώλεια ή αύξηση σωματικής μάζας χωρίς να έχει σχέση με δίαιτα.

  • Άσκοπες και αργές κινήσεις, αργή ομιλία αλλά και οι αυτοτραυματισμοί.

  • Αισθήματα κατωτερότητας ή και ενοχής.

  • Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και στη συγκέντρωση.

  • Αυτοκτονικές σκέψεις ή τάσεις.

  • Αποστασιοποίηση από τους πάντες και τα πάντα

Τα συμπτώματα πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον δύο εβδομάδες για να θεωρηθεί κάποιος καταθλιπτικός.

Θα γίνω ποτέ καλά;

Η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο θεραπεύσιμες ψυχικές διαταραχές. Περίπου το 80-90% των πασχόντων δείχνουν τεράστια βελτίωση μετά από θεραπεία.

Πριν την τελική διάγνωση και την θεραπεία, ο εξιδεικευμένος γιατρός πρέπει να ακολουθήσει μια διαδικασία “απόκλισης” των αιτιών που προκαλούν κατάθλιψη, κάνοντας τις απαραίτητες εξετάσεις (αιματολογικές, εγκεφαλογράφημα κ.λπ.) αλλά και δια ζώσης συνεδρίες.

Με φαρμακευτική αγωγή:

Όταν η εγκεφαλική χημεία συμβάλλει στην καταθλιπτική συμπεριφορά του ασθενούς, τότε του συνταγογραφούνται από κατάλληλους ψυχιάτρους αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά δεν είναι ούτε υπνωτικά χάπια ούτε διεγερτικές ουσίες ούτε έχουν καμία σχέση με τα ηρεμιστικά.

Τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να καταναλωθούν τις πρώτες δύο με τρεις εβδομάδες κανονικά (σύμφωνα με την ιατρική συνταγή), και τα αποτελέσματα θα φανούν τουλάχιστον μετά από 3 μήνες περίπου.

Σε πιο βαριές περιπτώσεις κατάθλιψης υπάρχουν και άλλοι τρόποι αντιμετώπισης, όπως η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (εάν ο οργανισμός δεν έχει δείξει καμιά βελτίωση με άλλες μεθόδους θεραπείας).

Με ψυχοθεραπεία:

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσει ο οποιοσδήποτε την κατάθλιψη, είναι να μιλήσει σε κάποιον. Πρέπει ο ασθενής να έχει στο μυαλό του ότι υπάρχουν ειδικοί που γνωρίζουν πολύ καλά τι πρέπει να κάνουν σε αυτές τις περιπτώσεις. Οι ψυχολόγοι μέσω της ψυχοθεραπείας ερευνούν το περιβάλλον στο οποίο ζει ο ασθενής και προσπαθούν να τον βοηθήσουν με όποιον τρόπο μπορούνε. Εάν καταλάβει ο ψυχολόγος τον ασθενή, τότε και ο ασθενής θα καταλάβει περισσότερα για τον εαυτό του. Όπως λέει και ο σοφός λαός: “Η αυτογνωσία είναι το πρώτο στάδιο για να ξεπεράσεις κάτι”. Γνωρίζοντας ο ίδιος τον εαυτό σου την ψυχοσύνθεση σου, τα ελαττώματα αλλά και τις αρετές που διαθέτεις και πάνω απ’ όλα εάν γνωρίζεις το πρόβλημα που διατρέχεις και τους λόγους που περνάς μία τέτοια άσχημη κατάσταση, είναι σαν να έχεις ήδη βρει από μόνος σου τη λύση και τη θεραπεία.

Η κατάθλιψη είναι μία δύσκολη αλλά θεραπεύσιμη ψυχική διαταραχή. Αυτό που πρέπει πάντως όλοι να γνωρίζουμε είναι ότι ο άνθρωπος, εάν θελήσει να ξεπεράσει, κάτι θα το κάνει. Όλοι μέσα μας έχουμε περισσότερη δύναμη από ότι γνωρίζουμε. Οι άλλοι, απλά, μας κάνουν να πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε. Αλλά πραγματικά ποιοι νομίζουν ότι είναι; Τι παραπάνω έχουν από εσένα;

Εάν όμως θελήσεις κάποιον να σου πει για τη δύναμη αυτή που έχεις κρυμμένη μέσα σου, μη διστάσεις. Μίλα! Μίλησε στην οικογένειά σου, σε έναν φίλο σου, σε κάποιον ειδικό. Δεν είσαι μόνος σου. Όσο γελοίο ή όσο σοβαρό είναι αυτό που σε κάνει να καις και να πονάς μέσα σου• πες το. Δεν φταις εσύ για τίποτα.

Εάν εσύ ή κάποιος που ξέρεις χρειάζεται βοήθεια κάλεσε τη Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη: 1034 ή στο 1018 εάν κάποιος διαθέτει αυτοκτονικές τάσεις.

Πληροφορίες από:

https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/what-is-depression

 © 2023 American Psychiatric Association.

https://mhanational.org/conditions/depression

Ένα σχετικό βίντεο:

What is depression? – Helen M. Farrell

 

1 Σχόλιο

  1. Θεωρώ ότι η κατάθλιψη είναι η ασθένεια της εποχής μας. Μία η πανδημία, μία ο πόλεμος και η ακρίβεια, ο κόσμος καταρρέει ψυχολογικά. Σε αυτό το εξαιρετικό σου άρθρο, Αρίστη, μας αναλύεις την κατάθλιψη με τόσο ολοκληρωμένο και σαφή τρόπο, που νομίζω ότι θα ωφελήσει πολύ κάθε αναγνώστη να καταλάβει πραγματικά περί τίνος πρόκειται. Σ΄ ευχαριστούμε πολύ που με τα άρθρα σου μας «ανοίγεις» κι άλλο τα μάτια!

Υποβολή απάντησης