ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ – Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ… (Φωτεινή Κακασιούρη)

Ακούγοντας τη φράση «προσφυγικό ζήτημα» το μυαλό των περισσοτέρων μας πάει στους Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και στην ξενιτιά των δικών μας ανθρώπων περίπου έναν αιώνα πριν. Όμως η προσφυγιά είναι μέχρι και σήμερα ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαιτίας των ανθρώπινων προσφυγικών κυμάτων (κυρίως από την Ανατολή) που αναζητούν καταφύγιο. Και σαν να μην έφτανε η ψυχική οδύνη αλλά και η πρακτική δυσκολία του ξεριζωμού, οι πρόσφυγες έρχονται συχνά αντιμέτωποι με ρατσιστικές επιθέσεις από ακραίες μερίδες των γηγενών. Με αυτήν την αφορμή αποφάσισα να συντάξω το εν λόγω άρθρο και να αναφέρω τη γνώμη μου για την καταπολέμηση τέτοιων βάρβαρων συμπεριφορών.

Οι ρατσιστικές αντιλήψεις δεν μπορούν να ξεριζωθούν εύκολα. Οι άνθρωποι πολλές φορές παραμένουν αδρανείς, αν και γνωρίζουν ότι με τη στάση τους προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Γι΄ αυτό χρειάζεται ο καθένας μας να κάνει έναν συνεχή και συνειδητό έλεγχο για την εξακρίβωση της ορθότητας μιας στάσης που υιοθετεί. Τα άτομα που υστερούν κριτικής σκέψης και μόρφωσης, διακατέχονται από ρατσιστικές απόψεις και πιστεύουν τυφλά πως για όλα τα προβλήματα (ανεργία, εγκληματικότητα) φταίνε αποκλειστικά οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που φτάνουν στη χώρα μας. Ως άτομα και ως λαός που έχει βιώσει προσφυγιά, ωστόσο, οφείλουμε να μπαίνουμε στη θέση του πρόσφυγα που έχει χάσει πατρίδα, περιουσία και οικογένεια, και παλεύει να ξαναχτίσει τη ζωή του. Οι ρατσιστικές επιθέσεις δεν είναι παρά ένα ακόμα εμπόδιο για εκείνους τους ανθρώπους, τη στιγμή μάλιστα που έχουν ανάγκη έστω και λίγο από την ανθρωπιά και τον σεβασμό μας.

Αναμφίβολα, η αντιμετώπιση της μισαλλοδοξίας και των προκαταλήψεων απέναντι στους πρόσφυγες, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς την κατάλληλη μέριμνα από το Κράτος και τους Διεθνείς Οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Οργανισμών Ηνωμένων Εθνών. Τα κράτη πρέπει να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και να εξασφαλίζουν την ισότιμη συμμετοχή όλων στα κοινωνικά αγαθά της υγείας, της εκπαίδευσης και της εργασίας, ώστε να περιορίζονται τα φαινόμενα αποκλεισμού ορισμένων ομάδων, όπως οι πρόσφυγες. Ακόμα, η κάθε Πολιτεία οφείλει να κρατά αυστηρή στάση απέναντι στις εκδηλώσεις ρατσιστικού μίσους σε πρόσφυγες και να επιβάλλει αυστηρές τιμωρίες/ποινές. Η Ε.Ε. μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους λαούς με την αρωγή Διεθνών Οργανισμών (λ.χ. Διεθνής Αμνηστία) αλλά και μέσω εκδηλώσεων και διακηρύξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Απαραίτητη είναι και η επιβολή κυρώσεων σε καθεστώτα που ευνοούν κάθε τόσο με λόγια και με πράξεις τον ρατσισμό έναντι προσφυγικών πληθυσμών.

Είναι πραγματικά δυσάρεστο να πρέπει να αναφερόμαστε εν έτει 2023 σε ζητήματα ρατσισμού απέναντι σε οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα και ιδιαίτερα σε πρόσφυγες. Αναμφισβήτητα, χρειάζεται να δείχνουμε συμπόνια και αλληλεγγύη προς όλους τους ανθρώπους, όταν αυτοί βρίσκονται σε μεγάλη ανάγκη, αντί να τους κλείνουμε την πόρτα και να τους απομονώνουμε. Βρεθήκαμε στη θέση τους πριν έναν αιώνα και μπορεί κάποτε να ξαναβρεθούμε…