Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα μας χρόνια;
Όσο πίσω στον χρόνο και να φτάνει η μνήμη σας, είναι σχεδόν αδύνατο να ανακαλέσετε μνήμες από τα 3-4 πρώτα χρόνια της ζωής σας. Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της Παιδικής Αμνησίας ή Αμνησίας της Παιδικής Ηλικίας και πρόκειται ουσιαστικά για την ανικανότητα των ενηλίκων να θυμηθούν γεγονότα από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, πριν το 3ο ή 4ο έτος.
Στο σημείο αυτό πρέπει να καταστεί σαφές ότι το φαινόμενο δεν αναφέρεται σε πλήρη απουσία μνημών, αλλά σε μια σχετική έλλειψη αυτών. Από ορισμένες έρευνες έχει προκύψει ότι παιδιά κάτω των 3-4 ετών έχουν την ικανότητα τόσο να αποθηκεύουν, όσο και να ανακαλούν πληροφορίες ̇ πρόκειται για μνήμες υπαρκτές που ασκούν πάνω μας επιρροή στο ασυνείδητο επίπεδο.
Μια εξήγηση της Παιδικής Αμνησίας έχει βασιστεί στη βιολογική ανάπτυξη του ανθρώπινου οργανισμού
Σύμφωνα με αυτή την άποψη, το μυαλό του νηπίου δεν είναι αρκετά ώριμο διανοητικά, ώστε να δημιουργήσει μακρόχρονη αυτοβιογραφική συνειδητή μνήμη. Πιο συγκεκριμένα, εκείνα τα μέρη του εγκεφάλου που σχετίζονται με αυτού του είδους την μνήμη, ο ιππόκαμπος και ο προμετωπιαίος λοβός, δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένα πριν το 3ο ή 4ο έτος.
Η ελλιπής γλωσσική ανάπτυξη των νηπίων αποτελεί μία ακόμα παράμετρο που θα μπορούσε να εξηγήσει την Παιδική Αμνησία
Σύμφωνα με αυτή την άποψη, ένα νήπιο δεν διαθέτει την κατάλληλη γλωσσική ικανότητα να κωδικοποιήσει αυτοβιογραφικές μνήμες με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να τις αποκωδικοποιήσει μετέπειτα ως ενήλικας. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι από το 5ο έτος και μετά η ομιλία του παιδιού πλησιάζει την ομιλία των ενηλίκων.
Μνήμη χρυσόψαρου …;
Από πού προέρχεται η έκφραση έχει μνήμη χρυσόψαρου;
Προφανώς από τη λαϊκή πεποίθηση ότι τα ψάρια θυμούνται μόνο τα τελευταία 30 δευτερόλεπτα, αν και αυτό δεν είναι αλήθεια!!!
Μια ομάδα ερευνητών ανακάλυψε ότι τα ψάρια είναι σε θέση να διατηρούν πληροφορίες μέχρι και 12 ημέρες.
Η έρευνα διεξήχθη πάνω στις αφρικανικές κιχλίδες, τυπικό είδος των ενυδρείων. Τα ψάρια εκπαιδεύτηκαν επί 3 μέρες να λαμβάνουν την τροφή τους σε συγκεκριμένη περιοχή του ενυδρείου. Έπειτα από 12 ημέρες παύσης, τα ψάρια συνέχιζαν να κατευθύνονται στην ίδια περιοχή, απόδειξη ότι θυμούνταν τον τόπο.
Βεβαίως, κάποια άλλα είδη ψαριών μπορεί να διαθέτουν μικρότερη ικανότητα απομνημόνευσης, κι ως εκ τούτου δεν πρέπει να γενικεύουμε.
Μνήμη ελέφαντα …;
Ο δεύτερος μύθος αφορά τους ελέφαντες, οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν διαθέτουν την ισχυρότερη μνήμη, όπως κατέδειξε το 2013 έρευνα στο πανεπιστήμιο του Σικάγο, σύμφωνα με την οποία, μετά τους ανθρώπους, τα ζώα που διαθέτουν μεγαλύτερη ικανότητα να αποθηκεύουν πληροφορίες είναι τα δελφίνια, σε βαθμό που μπορούν να αναγνωρίσουν το σφύριγμα ενός παλιού συντρόφου ακόμα και έπειτα από 20 χρόνια χωρισμού!
ΒΡΕΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΝΗΜΗ
Πολύ ενδιαφέρον θέμα Πηνελόπη! Δεν γνώριζα για τη μνήμη του χρυσόψαρου και τη μνήμη του ελέφαντα και παραδέχομαι ότι χρησιμοποιούσα κι εγώ τις φράσεις αυτές λανθασμένα. Παιδικές αναμνήσεις μέχρι 4 – 5 ετών δεν έχω και νομίζω πως τόσο η βιολογική όσο και η γλωσσική θεωρία, μου έδωσαν μια λογική εξήγηση. Επειδή μιλήσαμε όμως για το θέμα αυτό, δεν κρύβω την απορία μου για την ανάμνηση που έχει από τη βάφτιση!!! Ίσως θα έπρεπε να μελετηθεί περαιτέρω η περίπτωση αυτή!!! Σ΄ ευχαριστούμε για τα άκρως εμπεριστατωμένα άρθρα σου! Είσαι για το περιοδικό μας φέτος πολύ περισσότερο από μια καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής!