ΞΕΝΟΦΩΝ (Ευμορφία Καρούσου)

ΞΕΝΟΦΩΝ

Ο Ξενοφών, γεννημένος το 430 π.Χ., ήταν Αθηναίος στρατηγός, ιστορικός συγγραφέας και σωκρατικός φιλόσοφος. Γιος του Γρύλλου από τον αρχαίο δήμο της Ερχίας (σήμερα Σπάτα), ανήκε κοινωνικά στην τάξη των ιππέων κι έδρασε πολιτικά ως ολιγαρχικός και φιλολάκων. Μετά το 410 π.Χ. γνωρίστηκε με τον Σωκράτη και μπήκε στον κύκλο των μαθητών του.

Αξιοσημείωτη είναι η γνωριμία του Ξενοφώντα με τον Σωκράτη, καθώς,  όπως αναφέρεται, ο Ξενοφών συνάντησε σε ένα στενό δρόμο τον Σωκράτη, ο οποίος με τη ράβδο του τον εμπόδισε να προχωρήσει και τον ρώτησε μεταξύ άλλων: «Πού οι άνθρωποι γίνονται καλοί και αγαθοί;». Ο Ξενοφών βρέθηκε σε αμηχανία και ο Σωκράτης τότε του απάντησε «Έπου και μάνθανε!». Από τότε ο Ξενοφών έγινε μαθητής του Σωκράτη και τον θεωρούσε πρότυπο…

Ο Ξενοφών ανδρώθηκε συναναστρεφόμενος ευγενείς νέους της Αθήνας που είχαν ως κύρια ασχολία τον αθλητισμό και παρέμεινε σε όλη τη ζωή του λάτρης της πάλης και των ελευθέρων αγώνων. Μάλιστα, υπήρξε ο ίδιος άριστος ιππέας και μέσα από τα έργα του φαίνεται η μεγάλη αγάπη του για τα άλογα.

Σημαντικό σταθμό στη στρατιωτική ζωή του Ξενοφώντα αποτέλεσε η συμμετοχή του ως μισθοφόρου στην εκστρατεία του Κύρου, σατράπη της Περσίας, για την εκθρόνιση του αδελφού του Αρταξέρξη Β΄. Μετά τον θάνατο του Κύρου ανέλαβε ηγετικές πρωτοβουλίες και κατάφερε να οδηγήσει στον Εύξεινο Πόντο, κι από εκεί στο Βυζάντιο και στα παράλια του Αιγαίου, σώους τους μυρίους (10.000 Έλληνες μισθοφόρους στρατιώτες) μέσα από την εχθρική Μικρά Ασία.

Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στον φιλολακωνισμό του. Αγαπούσε τον τρόπο ζωής των Σπαρτιατών και συνδέθηκε με τον βασιλιά της Σπάρτης Αγησίλαο. Πολέμησε μάλιστα μαζί του, το 394 π.Χ. στην μάχη της Κορωνείας εναντίον του αντισπαρτιατικού συνασπισμού, μέλος του οποίου ήταν και η ίδια του η πατρίδα, η Αθήνα. Όπως ήταν φυσικό, για την πράξη του αυτή τιμωρήθηκε με εξορία από την Αθήνα.

Στη συνέχεια έκανε οικογένεια και έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στον Σκιλλούντα, κοντά στην Ολυμπία, όπου και έγραψε τα περισσότερα έργα του.

(περιοχή του Σκιλλούντα)

Στον τομέα της ιστοριογραφίας, με τα «Ελληνικά» του συνεχίζει συνειδητά το έργο του Θουκυδίδη και καλύπτει την περίοδο από το 411 π.Χ. ως 361 π.Χ..  Μερικά από τα υπόλοιπα έργα του που χωρίζονται σε ιστορικά, διδακτικά και σωκρατικά με βάση το περιεχόμενό τους είναι τα παρακάτω:

• Ἀνάβασις

• Ἑλληνικά

• Ἀγησίλαος

• Φιλοσοφικά και διάλογοι​

• Ἀπολογία Σωκράτους

• Ἀπομνημονεύματα

• Οἰκονoμικός

• Συμπόσιον

• Ἱέρων ή τυραννικός​

• Λακεδαιμονίων Πολιτεία

• Ἀθηναίων Πολιτεία

• Πόροι ή περί προσόδων

• Ἱππαρχικός

• Περί ἱππικής

• Κυνηγετικός

• Κύρου Παιδεία

Άγαλμα του Ξενοφώντα στο κτήριο του Κοινοβουλίου της Αυστρίας, στη Βιέννη.

Σαν χαρακτήρας, υποστήριζε θερμά τη Σπάρτη και τις αντιλήψεις της, αν και σε περιόδους που έκρινε πως δεν έπρατταν σωστά, δε δίσταζε να το επισημαίνει, όπως για παράδειγμα την αυθαιρεσία και την ανηθικότητα της εξουσίας του ολιγαρχικού καθεστώτος των Τριάκοντα Τυράννων που είχαν επιβάλει οι Σπαρτιάτες στην Αθήνα μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Από τη Σπάρτη, θαύμαζε και ακολούθησε στρατιωτικά τον βασιλιά Αγησίλαο.

                     (απεικόνιση Ξενοφώντα και Σωκράτη)

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9E%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%86%CF%8E%CE%BD

Σχολικό βιβλίο, Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι

Στο παρακάτω βίντεο από τον «Ιστορικό Περιηγητή» παρουσιάζεται ο Αγησίλαος, για τον οποίον ο Ξενοφώντας έγραψε ξεχωριστό βιβλίο, από όπου αντλούνται οι περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του ένδοξου Σπαρτιάτη βασιλιά.