Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από τα ΜΜΕ με πληροφορίες περί νεανικής βίας, παραβατικότητας, αποκλίνουσας συμπεριφοράς, ωχαδερφισμού, οκνηρίας, αποπροσανατολισμού, απραξίας κ.ά. Απότοκο είναι να ερεθίζονται τα «ευερέθιστα» ταπεινά ένστικτά των απανταχού «νοικοκυραίων», οι οποίοι, αφού «τακτοποίησαν» τη ζωή τους κατά το προσωπικό τους δοκούν (άρα, και ορθό!), κουνάνε επικριτικά το δάκτυλο σε όλους και όλες, των οποίων η συμπεριφορά δεν συνάδει με ό,τι ορίζεται ως «κανονικό».
Ωστόσο, μια πιο προσεκτική εξέταση του ζητήματος της «βίαιης» νεολαίας ίσως να αποκαλύψει άλλες παραμέτρους, που είτε δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τη σφαιρική προσέγγιση του ζητήματος είτε τεχνηέντως αποκρύπτονται ως μη συμφέρουσες. Αρχικά, από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης η νεανική βίαιη συμπεριφορά αποδίδεται απλουστευτικά σε όλα τα νεανικά υποκείμενα a priori. Πιο απλά, κάθε έφηβος και έφηβη παρουσιάζονται ως βίαια έμβια όντα. Καμιά παρέκκλιση από τον κανόνα της γενίκευσης. Έπειτα, το «αστυνομικό» ρεπορτάζ των ΜΜΕ διογκώνει περιστατικά νεανικής επιθετικότητας, καθώς αυτά «πουλάνε», μιας και απομακρύνουν από την ειδυλλιακή παρελθοντική εικόνα του υπάκουου στις ορέξεις και τα θελήματα των ενηλίκων νέου, την οποία γενιές και γενιές εκμεταλλεύτηκαν για να (από)δείξουν την «επιτυχία» των συστημάτων αγωγής που μετήλθαν, ικανοποιημένες για το τελικό αποτέλεσμα: τη διαμόρφωση υποτακτικών, άβουλων και πειθαρχημένων σε ξένες θελήσεις νέων. Τέλος, η υπερπροβολή της νεανικής επιθετικότητας ή/και ανομίας αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να «συγκαλυφθούν» αντίστοιχες ενήλικες συμπεριφορές. Για άλλη μια φορά, λοιπόν, η νέα γενιά επιστρατεύεται για να επωμιστεί την παρεκτροπή του κοινωνικού σώματος ως η μόνη υπαίτια γι΄ αυτό.
Αναντίρρητα, παρουσιάζεται μια αυξητική τάση στη βίαιη συμπεριφορά των νέων. Η βία όμως δεν είναι ο κανόνας, δεν είναι το alter ego των σημερινών νέων. Μάλλον είναι μια ένδειξη από μέρους τους πως κάτι δεν «πάει καλά» στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας, πως απαιτείται κάποια αλλαγή, πως χρειάζεται λίγος ζωτικός χώρος και γι΄ αυτούς, όπως για όλους, πως η νεωτερικότητα θεωρεί αυτονόητη την ύπαρξη «νεανικής» φωνής, η οποία, κάθε φορά που φιμώνεται, εκτονώνεται βίαια.
Επανεκπαιδεύοντας τον εαυτό μας μπορούμε να διαπαιδαγωγήσουμε: αυτό πρέπει να αποτελέσει το σύνθημα του ενήλικου κόσμου. Είναι επιτακτική ανάγκη να επαναξιολογούμε στάσεις και να μην επαναπαυόμαστε, ώστε να γινόμαστε η καλύτερη εκδοχή μας για τους νέους. Το μοντέλο που τους παρέχουμε, ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξία και η προσφορά σε όσους έχουν ανάγκη, αποτελούν φωτεινό πόλο. Επιβάλλεται να είμαστε παρόντες, να είμαστε καλοί ακροατές και ενεργοί στη ζωή των νέων, να αλληλεπιδρούμε, να επικοινωνούμε και να αποτελούμε το εφαλτήριό τους για έναν καλύτερο κόσμο.
Πρόδρομος Μπρούσας
