Τα STARακια

από την Άννα -Μαρία Σταματίου

Η Αθηνά, σύμφωνα με  την Ελληνική μυθολογία, ήταν η θεά της σοφίας, της ελιάς, της στρατηγικής και του πολέμου.Τα σύμβολά της ήταν το δόρυ,η ασπίδα,η κουκουβάγια και η ελιά.Πατέρας της ήταν ο Δίας και μητέρα της ήταν η Μήτις(πρώτη σύζυγος του Δία),την οποία ο Δίας έφαγε όταν έμαθε πως ήταν έγκυος στο παιδί του.Αυτό το έκανε επειδή πίστευε πως αν αυτό το παιδί γεννηθεί θα του πάρει την εξουσία.Αφού την κατάπιε, άρχισε να έχει πονοκέφαλους,για αυτό πήγε στον Ήφαιστο και αυτός με ένα μεγάλο σφυρί χτύπησε το κεφάλι του και πετάχτηκε η Αθηνά πάνοπλη, φορώντας περικεφαλαία και κρατώντας μια ασπίδα. Βλέποντας τον Δία, τα πέταξε στα πόδια του, δείγμα αναγνώρισης του ως υπέρτατου θεού.Επίσης είχε έναν αδερφό, τον Μάνη.

Η Αθηνά δεν είχε κανέναν ερωτικό δεσμό και συμβόλιζε την αιώνια παρθενία.Μόνο μια φορά λένε προσπάθησε να την ενοχλήσει ο Ήφαιστος, μα η θεά αντιστάθηκε παλικαρίσια. Από τον Ήφαιστο γεννήθηκε ο Εριχθόνιος, ένας ονομαστός ήρωας της Αθήνας, που η θεά του συμπεριφερόταν σαν να ήταν γιος της. Άλλοι ισχυρίζονται πως ο Εριχθόνιος ήταν γιος της Γαίας που τον εμπιστεύτηκε στην Αθηνά να τον αναθρέψει. Λένε μάλιστα πως ο ήρωας καθιέρωσε τα Παναθήναια, τη σημαντικότερη γιορτή προς τιμή της Αθηνάς. Επίσης πίστευαν πως η θεά του δίδαξε να οδηγεί το τέθριππο, το άρμα δηλαδή που έσερναν τέσσερα άλογα.

Η Αθηνά, ως θεά του πολέμου, ήταν περιβεβλημένη με Αιγίδα, διαφορετική από αυτήν του Διός. Κατά μία εκδοχή, η Αθηνά κατασκεύασε την αιγίδα της από το δέρμα της Χίμαιρας ή, κατ” άλλη εκδοχή, από το δέρμα του τέρατος Αιγίδος ή Αιγήεντος, το οποίο κατέστρεφε τα πάντα στη Λιβύη, την Αίγυπτο, τη Φρυγία και τη Φοινίκη, και το οποίο η Αθηνά εξολόθρευσε. Επίσης στην ασπίδα (και στο περιθωράκιο) της Αθηνάς ήταν το κεφάλι της Μέδουσας.

Ένας μύθος  με πρωταγωνίστρια την Αθηνά είναι ο εξής :Εκείνη και ο Ποσειδώνας διεκδικούσαν την ίδια πόλη. Ανέβηκαν λοιπόν στον βράχο της Ακρόπολης και ενώπιον των Αθηναίων αποφάσισαν ότι όποιος προσέφερε στους κατοίκους το ωραιότερο δώρο, θα την αποκτούσε. Ο Ποσειδώνας χτύπησε σε μια πλευρά του λόφου με την τρίαινά του και αμέσως ανάβλυσε μια πηγή με νερό. Ο λαός θαύμασε, αλλά το νερό ήταν αλμυρό σαν το νερό της θάλασσας, που ήταν το βασίλειο του Ποσειδώνα κι έτσι δεν ήταν πολύ χρήσιμο. Το δώρο της Αθηνάς ήταν ένα δέντρο ελιάς, κάτι που ήταν καλύτερο, μιας και παρείχε στην πόλη τροφή, λάδι και ξυλεία. Έτσι, κέρδισε τη μονομαχία η Αθηνά και ονόμασε την πόλη της Αθήνα.

Μερικά/ές από τα/τις τυπικά επίθετα/φράσεις που αναφέρονται στη θεά Αθηνά στην Οδύσσεια είναι:

• τα μάτια λάμποντας
• η Αθηνά Παλλάδα
• γλαυκόματη Αθηνά
• του Δία η κόρη

Προσωνύμια της Αθηνάς

Παλλάς

Ίσως το προσωνύμιο να προέρχεται από τον Γίγαντα Πάλλαντα, τον οποίο σκότωσε η Αθηνά στη Γιγαντομαχία. Κατά άλλη εκδοχή πήρε το προσωνύμιο αυτό, επειδή γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία πάλλοντας το δόρυ της.

Γλαυκώπις

Χρησιμοποιείται συχνά από τον Όμηρο. Έχει την έννοια γαλανομάτα (γλαυκός+ ωψ). Ενδιαφέρον είναι το ότι η κουκουβάγια (αρχ. γλαυξ), το ιερό πουλί της Αθηνάς, προέρχεται από την ίδια ρίζα, ίσως λόγω και των δικών της μεγάλων και λαμπερών ματιών.

Αρεία

Το προσωνύμιο αυτό το απέκτησε η θεά Αθηνά κατά τη δίκη του Ορέστη στον Άρειο Πάγο για το φόνο της μητέρας του, Κλυταιμνήστρας. Με την κρίσιμη ψήφο της Αθηνάς υπέρ του, ο Ορέστης αθωώθηκε.

Εργάνη

Της αποδιδόταν το προσωνύμιο αυτό, καθώς ήταν προστάτιδα των τεχνιτών και της χειροτεχνίας.

Ιτωνία

Με το προσωνύμιο αυτό λατρευόταν ευρύτατα στη Θεσσαλία, τη Βοιωτία, την Αθήνα αλλά και την Αμοργό.

Παρθένος

Με το επίθετο αυτό λατρευόταν στον ναό του Παρθενώνα.

Πρόμαχος

Με αυτή την προσωνυμία αποκαλούσαν την Αθηνά, όταν έμπαινε πάνοπλη στη μάχη.

Πολιάς

Η προσωνυμία αυτή της αποδιδόταν ως προστάτις θεά της Αθήνας και της Ακρόπολης.

Προναία

Με την επωνυμία «Προναία» ή «Προνοία» έχει το δικό της τέμενος στους Δελφούς, μπροστά στις δυσάμβατες Φαιδριάδες, με την έννοια της ‘‘προσυπάρχουσας’’.

Ζωστηρία

Με την επωνυμία «Ζωστηρία» σώζονται λείψανα του ναού της στους Δελφούς.

Η πηγή από την οποία πήρα τις πληροφορίες αυτές είναι:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%AC