Φανατισμός:
«η τυφλή προσήλωση σε ιδέα, πίστη ή πρόσωπο, η οποία οδηγεί στην άρνηση κάθε κριτικής και στο μίσος για όποιον πιστεύει το αντίθετο.»
-Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη
«ακραίες πεποιθήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε παράλογη ή βίαια συμπεριφορά»
-Cambridge Dictionary
Τι είναι στην πράξη όμως ο φανατισμός; Τι θα πει βίαιη συμπεριφορά απέναντι σε όποιον πιστεύει το αντίθετο; Σημαίνει διαφωνίες; Διαμάχες; Σημαίνει πως θα δοθεί μία κλωτσιά εδώ και μία μπουνιά εκεί, επειδή κάποιος διαφώνησε με αυτά που ειπώθηκαν; Σημαίνει ασέβεια; Δυστυχώς, “φανατισμός” μπορεί να σημαίνει πολύ χειρότερα πράγματα…
Η ιστορία του κόσμου είναι γεμάτη με τραγικούς πολέμους και αιματηρές μάχες, αλλά υπάρχουν ορισμένες συγκρούσεις που ξεχωρίζουν διότι ο πόνος που προκάλεσαν, τα σώματα που άφησαν πίσω, οι πόλεις που ερήμωσαν στο διάβα τους ταλαιπωρούν το ανθρώπινο μυαλό μέχρι σήμερα. Ένας τέτοιος πόλεμος ήταν και ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος. Αυτός ήταν ένας άγριος πόλεμος, ένας ανεξέλεγκτος πόλεμος, ένας πόλεμος που δεν επέτρεπε σε κανέναν να τον αγνοήσει, ένας πόλεμος που έλαβε χώρα μόλις 80 χρόνια πριν. Και ήταν ένας πόλεμος γεμάτος βιαιότητες. Ανάμεσα στις βόμβες και ανάμεσα στις σφαίρες, μεταξύ των λυγμών και της σιωπής υπήρχε μονάχα κι άλλος πόνος. Διότι ήταν ένας πόλεμος που δεν άφησε κανέναν να σταθεί όρθιος. Ήταν μία μάχη ενάντια στον φανατισμό και, παρά την νίκη των Συμμάχων, ο φανατισμός άφησε το σημάδι του στον κόσμο.
Κατά την δεκαετία του 30’, πριν ακόμα αρχίσει ο πόλεμος, ένας χαρισματικός άντρας παρέσυρε τα πλήθη. Ένας άντρας που εκμεταλλεύτηκε ρατσιστικές, ομοφοβικές, αντισημιτικές ιδεολογίες για να πάρει στα χέρια του την εξουσία. Ένας άντρας που κατάφερε να κάνει μία ολόκληρη χώρα να τον ακολουθήσει, ένας άντρας με επικίνδυνες ιδέες…Ο Αδόλφος Χίτλερ έπεισε τον λαό του πως η φυλή τους ήταν η «άρια φυλή» και δικαιολόγησε έτσι χιλιάδες αποτρόπαιες πράξεις. Για τους ναζιστές, Εβραίοι, Πολωνοί, ομοφυλόφιλοι, τσιγγάνοι, κομουνιστές, άτομα με ειδικές ανάγκες και μαύροι ήταν κατώτεροι, ανεπιθύμητα παράσιτα που οι Άριοι είχαν το δικαίωμα -τον υποχρέωση- να εξοντώσουν. Και πραγματικά προσπάθησαν. Έχετε ακούσει ποτέ για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης;
Στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στο 1933 και το 1945, οι Ναζί ίδρυσαν, μεταξύ άλλων χώρων φυλάκισης, πάνω από 45.000 στρατόπεδα, στα οποία συγκέντρωναν οποιονδήποτε θεωρούσαν εχθρό. Πίσω από τους τοίχους των στρατοπέδων, πέρα από τα συρματοπλέγματα, χιλιάδες αθώοι άνθρωποι ήταν θύματα καταναγκαστικής εργασίας, επώδυνων βασανιστηρίων και μαζικών δολοφονιών.
Ένας από τους κύριους στόχους τους ήταν οι Εβραίοι. Ο αντισημιτισμός είχε εξαπλωθεί κατά τον 19ο αιώνα και οι Εβραίοι αποτελούσαν αντικείμενο διαφωνίας απόψεων. Η λύση που πρόσφερε το Ναζιστικό Κόμμα, η «Τελική Λύση», ήταν η μαζική εξόντωσή τους, η απαλοιφή κάθε Εβραίου -κάθε κατώτερου, όπως ισχυρίζονταν, όντος- έτσι ώστε να μην έχουν την δυνατότητα να “μολύνουν τη χώρα” και να “καταστρέφουν την οικονομία”. Έτσι λοιπόν εκατομμύρια Εβραίοι, μαζί με άλλα άτομα που είχαν στοχοποιηθεί, μεταφέρονταν σε στρατόπεδα εξόντωσης όπου γνώριζαν πικρό τέλος.
Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης οι αιχμάλωτοι υποβάλλονταν σε καταναγκαστική εργασία, δίχως κατάλληλη τροφή, ρούχα ή ξεκούραση, και δολοφονούνταν μέσα σε θαλάμους αερίων. Οι φυλακές αυτές ήταν εξοπλισμένες με ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια τα οποία γέμιζαν με δηλητηριώδη αέρια για την μαζική εκτέλεση των ανθρώπων που βρίσκονταν μέσα. Πάνω από 6.000 Εβραίοι θανατώνονταν σε θαλάμους αερίων καθημερινά. Τα θύματα ήταν αμέτρητα. Το λιγότερο 6.000.000 Εβραίοι και εκατομμύρια άλλοι έχασαν τη ζωή τους κατά την διάρκεια του Ολοκαυτώματος, όπως ονομάστηκε.
ολοκαύτωμα (όλο + καυτός < καίω):
«1.οποιαδήποτε/οτιδήποτε καίγεται ολοκληρωτικά. 2.ολοκληρωτική θυσία. 3.η μαζική και βάρβαρη θανάτωση μεγάλου αριθμού ανθρώπων»
-Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη
Ολόκληρες κοινωνικές ομάδες τυλίχτηκαν στις φλόγες.
Και για ποιο λόγο; Λόγω μίας διαστρεβλωμένης αντίληψης πως ο άλλος είναι επικίνδυνος; Κατώτερος; Ανάξιος; Επειδή μία φανατισμένη πολιτική ομάδα πήρε στα χέρια της την εξουσία; Ο φανατισμός, η παράλογη ιδέα πως άνθρωποι διαφορετικοί από την πλειονότητα έπρεπε να εξοντωθούν, επειδή μία ήταν η «Άρια Φυλή» και μόνο αυτή έπρεπε να υπάρχει, οδήγησε τον κόσμο σε απάνθρωπες πράξεις. Γιατί οι άνθρωποι κάνουν ακραία πράγματα όταν πιστεύουν πως έχουν δίκιο. Η πεποίθηση πως ο κόσμος πρέπει να είναι δομημένος με έναν συγκεκριμένο τρόπο είναι αρκετή για να ωθήσει άτομα να σηκώσουν όπλα, να βαδίσουν προς το πεδίο της μάχης, να δώσουν τέλος σε ανθρώπινες ζωές…
Ο φανατισμός που κυριάρχησε κατά την διάρκεια της Ναζιστικής κυριαρχίας δεν είναι παρά ένα παράδειγμα των ακραίων πράξεων για τις οποίες είναι ικανός ένας φανατισμένος άνθρωπος. Γι’ αυτό και ο κόσμος στον οποίο ζούμε -ή τουλάχιστον ο κόσμος στον οποίο προσπαθούμε να ζήσουμε- είναι ένας κόσμος στον οποίο όλοι οι άνθρωποι είναι ακριβώς ό,τι λέει η λέξη: άνθρωποι. Χωρίς να υπάρχουν εχθροί ή κατώτεροι ή ανεπιθύμητοι. Γιατί ένας κόσμος στον οποίο κάποιος έχει το δικαίωμα να θεωρεί πως αξίζει περισσότερο από τον άλλο απλά λόγω του χρώματος του δέρματός του ή της απόχρωσης των μαλλιών του, απλά λόγω της θρησκείας ή της καταγωγής του, είναι ένας κόσμος στον οποίο εφιάλτες σαν το Ολοκαύτωμα μπορούν να γίνουν αληθινοί…
-Ηχώ
