Θα μπορούσε άραγε κάποιος να φανταστεί ότι δύο πολύ σπάνια ζώα έχουν το καταφύγιό τους στον ελληνικό χώρο; Συγκεκριμένα σε ένα μικρό νησί, στη Σάμο! Τόσο η στεριά όσο και η θάλασσα της Σάμου συναρπάζει τους βιολόγους. Πάνω από 1500 είδη φυτών υπάρχουν στο νησί· ανάμεσά τους 60 είδη ορχιδέας και πολλά είδη πουλιών, ερπετών, θηλαστικών. Κάποια από αυτά είναι απειλούμενα. Θαυμάσια είναι η θαλάσσια ζωή στα ρηχά μέχρι και τα πιο βαθιά νερά. Στο ανοιχτό πέλαγος συναντάμε κάποιους από τους σπουδαιότερους πληθυσμούς θαλάσσιων θηλαστικών που έχουν απομείνει.
Ας γνωρίσουμε το πρώτο σπάνιο είδος που ακούει στο όνομα «χρυσό τσακάλι». Οφείλει το όνομά του στην ξανθή του γούνα. Είναι ένα ζώο που κινείται προσεκτικά με διακριτικότητα και κυρίως τις βραδινές ώρες κρατώντας αρκετή απόσταση από τον άνθρωπο. Αυτό που πολλές φορές το προδίδει είναι η κραυγή του. Οι λίγοι εναπομείναντες πληθυσμοί καταγράφονται γύρω από τις πεδινές και εκτάσεις που περιβάλλονται από ακτές, συνήθως κοντά σε οικισμούς. Η κυρία Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια Έρευνας στο Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος εξηγεί ότι η Σάμος είναι το τελευταίο νησί της Μεσογείου που εξακολουθεί να φιλοξενεί σημαντικό πληθυσμό του «χρυσού τσακαλιού». Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄70 όμως σημειώνεται ραγδαία μείωση του πληθυσμού. Κύριοι λόγοι είναι η εντατικοποίηση της γεωργίας και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Αρκετές, επίσης, είναι οι φορές που θανατώνεται με δηλητήριο, αν και σπάνια επιτίθεται σε κατοικίδια ζώα.
Το δεύτερο σπάνιο είδος είναι ο μεσογειακός χαμαιλέων. Σήμερα έχει εξαφανιστεί από όλα τα νησιά, εκτός από τη Σάμο. Τους χειμερινούς μήνες πέφτει σε χειμερία νάρκη, ενώ τους πιο θερμούς αλλάζει το χρώμα του και κρύβεται στη βλάστηση. Τρέφεται με έντομα, κάτι που βοηθά στη μείωσή τους. Παλαιότερα αυτά τα ζώα κατοικούσαν στα νησιά του Αιγαίου, ενώ μερικές δεκαετίες πριν ζούσαν στην Κρήτη και τη Χίο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της κυρίας Μήλιου, η μείωση του πληθυσμού του χαμαιλέοντα οφείλεται στην αδιαφορία, την απερισκεψία και την άγνοια των ανθρώπων στη σημερινή Ελλάδα. Κύρια απειλή για τον χαμαιλέοντα είναι η λαθροθηρία. «Τους έπιαναν ζωντανούς και τους πουλούσαν ως κατοικίδια», δήλωσε η κ.Μήλιου. « Κάναμε μακροχρόνιες προσπάθειες σε συνεργασία με τους κατοίκους, για να το καταπολεμήσουμε» συμπληρώνει η ίδια. Η κυρία Μήλιου συνεχίζει τονίζοντας την αξία της εκπαίδευσης που έγινε στα σχολεία. Πολλά περιστατικά εντοπίστηκαν χάρη σε παιδιά που τα παρατήρησαν. Επίσης, τη ζωή του απειλεί και η καταστροφή βιοτόπων και η χρήση φυτοφαρμάκων.
Αυτά τα δύο σπάνια είδη μελετώνται από το 2009 από το «Αρχιπέλαγος». «Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους αποτελούν απομονωμένους βιοτόπους, γεγονός που κάνει τη βιοποικιλότητά τους «ευάλωτη» μας εξηγεί η κυρία Μήλιου και «για αυτόν το λόγο, το ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς μπορεί να αποβεί μοιραίο».
Πηγή : http://www.kathimerini.gr
Δήμητρα Δερμεντζή, μαθήτρια της Β΄ Τάξης
