Ο εθισμός στο τσιγάρο

Γράφουν η Σωτηροπούλου Άννυ και η Ταμπούκου Στέλλα, μαθήτριες του Γ5 τμήματος.

Στην εποχή μας πολλοί νέοι παρουσιάζουν εθιστικές συµπεριφορές, οι οποίες έχουν εξαιρετικά σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή τη δική τους, αλλά και του οικογενειακού και κοινωνικού τους περίγυρου. Γενικότερα, ο εθισμός στα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τη νικοτίνη παραμένει μάστιγα για τις σύγχρονες κοινωνίες, μιας που συνεχώς αυξάνεται στις εφηβικές ηλικίες. Ιδίως όμως η εξάρτηση των νέων στο κάπνισμα αυξάνεται δραματικά.

Το κάπνισμα σε νεαρή ηλικία, μια βαθιά ανησυχητική συμπεριφορά, έχει εκτεταμένες επιπτώσεις που επεκτείνονται πέρα από την εφηβεία. Η κατανόηση των κινδύνων που συνδέονται με το κάπνισμα σε νεαρή ηλικία είναι ζωτικής σημασίας για τα άτομα, τις οικογένειες και την κοινωνία στο σύνολό της. Ο καπνός περιέχει σχεδόν 7.000 χημικές ουσίες, με κυριότερη την νικοτίνη που εγκυμονεί διαρκείς κινδύνους για τη σωματική υγεία, την ψυχική ευεξία, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τις μελλοντικές προοπτικές. Πολλές από τις ουσίες που περιέχει είναι τοξικές και καρκινογόνες,, οι ακριβείς επιδράσεις των οποίων είναι αντικείμενο μακροπρόθεσμου και συστηματικού ελέγχου κι ερευνών. Η χρήση του καπνού αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου που σχετίζεται ευθέως με την εμφάνιση των κυριότερων μορφών καρκίνου, ασθενειών του καρδιαγγειακού συστήματος, της αναπνευστικής λειτουργίας και μιας πληθώρας άλλων νοσημάτων, που οδηγούν στο θάνατο. Μερικές,ακόμη, παθήσεις και αρνητικές επιπτώσεις για τις οποίες ευθύνεται το κάπνισμα είναι η προσβολή του εμβρύου των εγκύων καπνιστών, μείωση της σεξουαλικής ικανότητας, ελάττωση της γονιμότητας, γενετικές μεταλλάξεις και,τέλος,επηρεάζει και  τον μέσο όρο ζωής των καπνιστών, ο οποίος είναι κατά 10 χρόνια μικρότερος από αυτόν των μη καπνιστών. Για όλους αυτούς τους λόγους θα πρέπει οι νέοι, πριν ακόμη νιώσουν την «ευχαρίστηση» του καπνίσματος, να γνωρίζουν τις επιπτώσεις από τη μακροχρόνια χρήση του.

Τι κάνει όμως το τσιγάρο τόσο εθιστικό;  Είναι εθιστικό λόγω της παρουσίας της νικοτίνης και άλλων επιβλαβών ουσιών. Η νικοτίνη είναι μια χημική ουσία που επιδρά στον εγκέφαλο, αυξάνοντας την απελευθέρωση ντοπαμίνης, μιας ουσίας που προκαλεί ευχάριστες αισθήσεις. Αυτή η αύξηση της ντοπαμίνης δημιουργεί μια αίσθηση ευφορίας και ευχαρίστησης, ενισχύοντας την τάση για επανάληψη της συμπεριφοράς του καπνίσματος. Επιπλέον, η νικοτίνη δημιουργεί φυσική εξάρτηση, καθώς ο οργανισμός προσαρμόζεται στην παρουσία της και αναπτύσσει ανάγκη για τη συνεχή παροχή της. Εκτός από τη νικοτίνη, το τσιγάρο περιέχει πολλές άλλες τοξικές ουσίες που προκαλούν φυσική και ψυχολογική εξάρτηση, καθιστώντας τον σε καπνό μια συνήθεια που είναι δύσκολο να εγκαταλειφθεί. Η συνδυασμένη επίδραση αυτών των ουσιών δημιουργεί μια ισχυρή εξάρτηση που καθιστά δύσκολο τον έλεγχο και τη διακοπή του καπνίσματος.

Στο σχολείο πραγματοποιήθηκε μια έρευνα για την σχέση των μαθητών με το κάπνισμα. Ειδικότερα, δώσαμε σε 18 μαθητές ερωτηματολόγια με ερωτήσεις σχετικές με το κάπνισμα και προέκυψαν μερικά πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Σύμφωνα με την έρευνα, το 35% περίπου των μαθητών καπνίζει. Έπειτα, περίπου οι μισοί μαθητές έχουν δοκιμάσει έστω και μια φορά να καπνίσουν, ενώ περίπου το 30% επιθυμεί να καπνίσει στο μέλλον. Φαίνεται ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο (vape) χρησιμοποιείται πολύ περισσότερο από το συμβατικό. Στη συνέχεια, όσον αφορά τη συχνότητα καπνίσματος, συμπεραίνεται ότι οι μισοί μαθητές καπνίζουν καθημερινά, ενώ οι άλλοι μισοί 2-3 φορές την εβδομάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο οικογενειακός περίγυρος των περισσότερων μαθητών το γνωρίζει. Παράλληλα, περίπου το 70% των μαθητών άρχισε το κάπνισμα στα 14, ενώ περίπου το 30% άρχισε στα 12. Ακόμα, η πλειονότητα των μαθητών δεν επιθυμεί να σταματήσει το κάπνισμα και το 50% έχει φίλους που καπνίζουν. Τέλος, οι λόγοι για τους οποίους οι μαθητές καπνίζουν ποικίλλουν. Καταρχάς, πολλοί μαθητές καπνίζουν, επειδή καπνίζουν οι γονείς και οι φίλοι τους. Ταυτόχρονα, πολλοί απολαμβάνουν το κάπνισμα, ενώ κάποιοι άλλοι καπνίζουν για να περνάει η ώρα. Υπήρχαν  βέβαια και άλλοι λόγοι.

Αναλογιζόμενοι, λοιπόν, όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, συμπεραίνουμε πως πράγματι παρατηρείται μεγάλη αύξηση του καπνίσματος στις νεαρές ηλικίες. Τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η συνήθεια αυτή έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των μαθητών. Για αυτό και κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων για τον περιορισμό του φαινομένου αυτού.