Σχολική διαμεσολάβηση: Μια σημαντική δράση του σχολείου μας
Συνέντευξη που παραχώρησαν οι υπεύθυνες καθηγήτριες κα Καλογεροπούλου και κα Ρέλλου, στις μαθήτριες του Β3 (Μαρία Γκούμα, Ελένη Θωμά & Δήμητρα Κλήμη)
Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη δράση;
Η ενημέρωση για το πρόγραμμα «Αντιγόνη» του Υπουργείου Παιδείας και η επιθυμία και διάθεση να εφαρμοστεί στο σχολείο μας. Πρέπει όμως να πω ότι τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι ενεργά με το θέμα της αντιμετώπισης των συγκρούσεων, αρχικά αναλαμβάνοντας το ρόλο του υπεύθυνου «Σχολική βίας» και στη συνέχεια ως «σύμβουλος σχολικής ζωής».
Ποια είναι η βασική επιδίωξη και ποιοι οι ειδικότεροι στόχοι της ομάδας σχολικής διαμεσολάβησης;
Η ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων στη σχολική κοινότητα και συγκεκριμένα να μπορούν οι μαθητές να λειτουργούν οι ίδιοι ως μεσολαβητές με την εποπτεία των συντονιστών εκπαιδευτικών, όταν ολοκληρωθεί η εκπαίδευσή τους. Ειδικότερα επίσης οι μαθητές αποκτούν και καλλιεργούν δεξιότητες επικοινωνίας πολύτιμες για κάθε διαπροσωπική σχέση.
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τον ρόλο σας ως συντονίστρια της ομάδας σχολικής διαμεσολάβησης;
Ο ρόλος αυτός αποτελεί συνέχεια του ρόλου του Υπευθύνου Σχολικής Βίας που μετασχηματίστηκε στον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής και είναι πιο πολύπλευρος σε σχέση με τον προηγούμενο.
Πώς επιλέχθηκαν οι μαθητές και μαθήτριες που συμμετέχουν στην ομάδα;
Η επιλογή των μελών της ομάδας έγινε με βάση το επικοινωνιακό προφίλ των μαθητών από όλα τα τμήματα του σχολείου με εθελοντική συμμετοχή και τη βοήθεια των διδασκόντων. Πρέπει να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι οι επιδόσεις στα μαθήματα δεν έπαιξαν ρόλο στην επιλογή τους. Στην ομάδα συμμετέχουν μαθητές που το επιθυμούν και θέλουν πραγματικά να συμβάλλουν στην επίλυση πιθανών καθημερινών συγκρούσεων και προστριβών μεταξύ των μαθητών.
Ποιο είναι το προφίλ των εκπαιδευτικών που εκπαιδεύουν τους μαθητές για τη διαμεσολάβηση;
Αρχικά είναι καθηγητές που έχουν πιστοποίηση στην επιστήμη της ψυχολογίας. Είναι ευαισθητοποιημένοι στην εφηβική επιθετικότητα και παραβατικότητα, τους διακρίνει η ανοικτότητα, η ενσυναισθητική παρατήρηση, η αποδοχή, η κατανόηση, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η παιδαγωγική προσέγγιση.
Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε κατά την εκπαίδευση των μαθητών και μαθητριών σας σε θέματα διαμεσολάβησης;
Ακολουθούμε τα βήματα με βάση το σχεδιασμό του προγράμματος του ΥΠΑΙΘ αλλά εμπλουτίζοντας και εμβαθύνοντας σε θέματα παιδαγωγικής και ψυχολογίας. Πολύ συνοπτικά αρχικά γίνεται η επιλογή των μαθητών, υπογράφουν συμβόλαιο, γίνεται αυτοπαρουσίαση των μελών, μαθαίνουν τις δεξιότητες της επικοινωνίας και εμβαθύνουν στον όρο και στους τρόπους διαχείρισης της σύγκρουσης. Παράλληλα μαθαίνουν να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να διαχειρίζονται συναισθήματα, όπως το θυμό μέσα από βιωματικές ασκήσεις και παιχνίδια ρόλων. Τέλος εκπαιδεύονται στις αρχές, τις καλές πρακτικές και τα στάδια της επίλυσης συγκρούσεων.
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τη διαδικασία που ακολουθείτε κατά τη διαχείριση των συγκρούσεων ανάμεσα στους μαθητές;
Ακολουθούνται τέσσερα στάδια: η προετοιμασία, η προσεκτική και ενεργητική ακρόαση των διαφωνούντων, η ενθάρρυνση για πρόταση λύσεων αποδεκτών από τα δύο μέρη και το συμφωνητικό μαζί με τον καθορισμό προθεσμίας εφαρμογής της λύσης και επόμενης συνάντησης. Και φυσικά τηρούνται ορισμένοι κανόνες…
Ποιος είναι ο ρόλος των μαθητών (διαμεσολαβητών και διαμεσολαβητριών) στην επίλυση των συγκρούσεων;
Οι μαθητές- διαμεσολαβητές δεν επιβάλλουν λύσεις, ούτε κρίνουν, ούτε συμβουλεύουν. Απλώς διευκολύνουν στο να προτείνουν οι δυο πλευρές από μόνες τους την επίλυση του προβλήματος, αρκεί να είναι αποδεκτή και αποτελεσματική και για τους δύο. Τέλος δείχνουν το έντονο ενδιαφέρον τους και την ίδια κατανόηση και στα δύο πρόσωπα.
Ποια είναι η σημασία της ενεργητικής ακρόασης και της ενσυναίσθησης στη διαμεσολάβηση;
Είναι πολύ σημαντικές και οι δύο δεξιότητες! Ενεργητική ακρόαση σημαίνει ακούω όχι μόνο με τα αυτιά αλλά με βλεμματική επαφή και καρδιακά, όχι παθητικά. Ενσυναίσθηση σημαίνει συντονίζομαι με τα συναισθήματα του άλλου και κατανοώ το πώς οργανώνει την εσωτερική του εμπειρία.
Πώς βοηθά η σχολική διαμεσολάβηση στη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στους μαθητές;
Με την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων εκ των έσω, μέσα από τις δεξιότητες των εκπαιδευμένων μαθητών με την επιστασία των υπεύθυνων καθηγητών. Εξάλλου η πρακτική της διαμεσολάβησης θα διαχυθεί στη σχολική κοινότητα με την εκπαίδευση και άλλων μαθητών από τα ίδια τα μέλη της ομάδας σχολικής διαμεσολάβησης, οπότε θα συμβάλλει ευρύτερα στη βελτίωση των σχέσεων όλων των μαθητών.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στην εφαρμογή της σχολικής διαμεσολάβησης;
Η έλλειψη χώρου και η περιορισμένη άνεση χρόνου τόσο για την εκπαίδευση όσο και για τη διαχείριση των περιστατικών. Επίσης η ανάγκη για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των συναδέλφων για την αποδέσμευση των μαθητών, εφόσον και οι εκπαιδευτικοί της διαμεσολάβησης προσφέρουν τον ελεύθερο και όχι το διδακτικό τους χρόνο για την υλοποίησή της.
Θεωρείτε πως οι μαθητές/ τριες που δεν συμμετέχουν στην ομάδα θεωρούν ότι είναι σημαντική η δράση της σχολικής διαμεσολάβησης;
Η αλήθεια είναι πως οι μαθητές/τριες του σχολείου μας δεν είναι πλήρως ενημερωμένοι/ες για τους στόχους της ομάδας μας. Περιμένουμε να ολοκληρωθεί η εκπαίδευση των μαθητών και στη συνέχεια όλο το σχολείο θα ενημερωθεί τόσο για τους σκοπούς όσο και για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσει η ομάδα σχολικής διαμεσολάβησης.
Πώς θα κρίνατε/ αξιολογούσατε την επιτυχία της σχολικής διαμεσολάβησης στο σχολείο μας;
Με τον περιορισμό των συγκρούσεων και τη δημιουργία ενός θετικού πλαισίου στη σχολική κοινότητα, την αλλαγή στάσεων, την αποδοχή της διαφορετικότητας, τη δημιουργία ισχυρότερων συνεκτικών δεσμών.
Ποιες είναι οι προοπτικές και τα σχέδια για την εξέλιξη και την ενίσχυση της σχολικής διαμεσολάβησης στο μέλλον;
Η συνδρομή και το θερμό αγκάλιασμα της πρωτοβουλίας αυτής από το σύλλογο διδασκόντων και τους γονείς των μαθητών, η αποτελεσματικότερη και καθολική αντιμετώπιση συγκρουσιακών καταστάσεων στο σχολείο και η προοδευτική εκπαίδευση περισσότερων μαθητών, ώστε να συμβάλει στην αλλαγή νοοτροπίας και την εγκαθίδρυση κουλτούρας διαμεσολάβησης για όλες τις εντάσεις και τα προβλήματα στο σχολείο μας.
Πριν κλείσουμε θα θέλατε να μας δώσετε κάποια συμβουλή;
Θα ήθελα να κλείσω με το όραμα που έχουμε. Οραματιζόμαστε ότι η πολύ σημαντική δράση της σχολικής διαμεσολάβησης θα ενταχθεί σε όλα τα σχολεία της ελληνικής επικράτειας συμβάλλοντας ουσιαστικά στη μείωση των συγκρούσεων μεταξύ μαθητών και των φαινομένων σχολικής βίας.
Σας ευχαριστούμε πολύ!
πολύ ενδιαφέρον!!
Εξαιρετική συνέντευξη!!! Δε γνώριζα για την ομάδα σχολικής διαμεσολάβησης και τώρα που γνωρίζω γι΄ αυτήν χαίρομαι που κάποιος ασχολείται με αυτό το θέμα. Μπράβο!!!
Πάρα πολύ ωραία συνέντευξη για τη σχολική διαμεσολάβηση.