Ο Λάλας είναι το χωριό της γιαγιάς μου και το αγαπώ πολύ!!! Είναι χωριό του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας (Πρόγραμμα Καλλικράτης) στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Αποτέλεσε επίσης έδρα του Δήμου Φολόης που λειτούργησε την περίοδο 1997-2010. Ο πληθυσμός του είναι 554 μόνιμοι κάτοικοι και της ομώνυμης Τοπικής Κοινότητας είναι 636 σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Στους βυζαντινούς χρόνους και κατά τον 14ο αιώνα ο Λάλας οικίστηκε από Αρβανίτες που είχαν έρθει από την Ήπειρο, μετά την ερήμωση της Πελοποννήσου. Οι κάτοικοί του πλήθυναν κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1769, όταν μουσουλμάνοι Αλβανοί πλημμύρισαν την Πελοπόννησο. Τους κάλεσαν οι Τούρκοι για να τιμωρήσουν τους Έλληνες για τα Ορλωφικά, αλλά η ανεξέλεγκτα ληστρική δράση τους προκάλεσε την αντίδραση της Υψηλής Πύλης. Στάλθηκε στον Μοριά ο πασάς Χασάν Τζεσαερλής, ο οποίος, με τη βοήθεια και Ελλήνων κλεφτών, τους έδιωξε από την ύπαιθρο. Όσοι γλίτωσαν, κατέφυγαν στον Λάλα και συνέβαλλαν στην παντοδυναμία των μουσουλμάνων Αλβανών (κοινώς «Τουρκαλβανών») στην περιοχή μέχρι την ήττα τους από τους επαναστατημένους Ελληνες τον Ιούνιο του 1821 και την εγκατάλειψη του πλούσιου χωριού τους. Οι εύποροι Λαλαίοι Αλβανοί ήταν διάσημοι και για την χρήση των όπλων. Έκαναν επιδρομές σε χωριά και κάποιες φορές φάνηκαν χρήσιμοι στην πάταξη και δίωξη των κλεφτών, κυρίως της βορειοδυτικής Πελοποννήσου. Τις παραμονές της Επανάστασης, υπολογίζεται ότι ζούσαν στο Λάλα περίπου 1.000 οικογένειες μουσουλμάνων Λαλαίων.

Δάσος Φολόης

Συνεχίζοντας την πανέμορφη διαδρομή από το Λάλα θα φτάσετε στο οροπέδιο της Φολόης, στις υπώρειες του Ερύμανθου. Το αυτοφυές αυτό δάσος με τις θεόρατες πλατύφυλλες βελανιδιές του, είναι μοναδικό όχι μόνο σε ομορφιά αλλά και ιδιαιτερότητα σε όλη την Ευρώπη. Γεωγραφικά, βρίσκεται στο οροπέδιο της Φολόης, στους νότιους πρόποδες της οροσειράς του Ερυμάνθου και απέχει μόλις 25 χιλιόμετρα από την κοιτίδα του Ολυμπισμού, την Αρχαία Ολυμπία. Στο μοναδικό αυτό δάσος, πέντε εκατομμύρια δέντρα σχεδόν αγγίζουν τον ουρανό! Πέντε εκατομμύρια δρυς για την ακρίβεια, που φτιάχνουν ένα δάσος μαγικό. Το βασικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζετε για την βελανιδιά, είναι πως το ύψος της στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις φτάνει τα 20 μέτρα –στις πιο ασυνήθιστες, ξεπερνάει τα 40. Γι’ αυτό οι βελανιδιές της Φολόης μοιάζουν να αγγίζουν τον ουρανό! Αν ψάξουμε την προέλευση του ονόματός της «Φολόη», η μυθολογία θα μας αποκαλύψει ότι το πήρε από τον Κένταυρο Φόλο, που κατοικούσε στο μυθικό αυτό δάσος. Η μυθολογία επίσης λέει πως ο Φόλος ήταν ο ένας από τους δύο καλούς Κενταύρους –ο άλλος ήταν ο Κένταυρος Χείρων, του Πηλίου. Οι υπόλοιποι μαθαίνουμε ότι δεν ήταν και τόσο φιλικοί, κι αυτό εξηγεί γιατί ο Φόλος σκοτώθηκε κατά λάθος από βέλος του Ηρακλή, που ήταν φίλος του, την ώρα που ο τελευταίος προσπαθούσε να υπερασπιστεί την φιλία τους απέναντι στους υπόλοιπους κενταύρους, που τους είχαν επιτεθεί. Αυτός είναι και ο λόγος που το Δημοτικό σχολείο Λάλα «ντύθηκε» με γκράφιτι με σκηνές από τη μυθολογία μας.

Τασσοπούλου Χριστίνα (ΣΤ’ τάξη)