Τα Βραβεία Νόμπελ δίνονται κάθε χρόνο σε ανθρώπους που ξεχώρισαν με το έργο και τις ιδέες τους. Είναι επιστήμονες, συγγραφείς και αγωνιστές της ειρήνης που με τις ανακαλύψεις και τη δράση τους βοήθησαν την ανθρωπότητα να προχωρήσει μπροστά. Μέσα από αυτά τα βραβεία τιμώνται η γνώση, η προσπάθεια και η δημιουργικότητα. Τι είναι όμως τα Βραβεία Νόμπελ, πώς ξεκίνησαν και γιατί θεωρούνται τόσο σημαντικά?
Τα βραβεία Νόμπελ είναι ένα σύνολο από ετήσια διεθνή βραβεία που απονέμονται σε μία σειρά από κατηγορίες σε αναγνώριση των πολιτιστικών και επιστημονικών επιτευγμάτων. Η διαθήκη του Σουηδού εφευρέτη Άλφρεντ Νόμπελ θεσμοθέτησε τα βραβεία το 1895. Τα βραβεία στη Χημεία, στη Φυσική, στην Ιατρική, στην Λογοτεχνία και στην Ειρήνη απονεμήθηκαν για πρώτη φορά το 1901. Το σχετικό βραβείο στις οικονομικές επιστήμες της Τράπεζας της Σουηδίας στη μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ δημιουργήθηκε το 1968.
Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στο Όσλο της Νορβηγίας, ενώ τα υπόλοιπα βραβεία απονέμονται στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Το βραβείο Νόμπελ θεωρείται ευρέως ως το πιο διάσημο βραβείο στους τομείς της Λογοτεχνίας, της Ιατρικής, της Φυσικής, της Χημείας, της Ειρήνης και των Οικονομικών.
Η απονομή τους γίνεται κάθε χρόνο. Κάθε δικαιούχος, ή νομπελίστας, λαμβάνει ένα χρυσό μετάλλιο, ένα δίπλωμα και χρηματικό ποσό, το οποίο αποφασίζεται από το Ίδρυμα Νόμπελ. Από το 2012, κάθε βραβείο είναι ύψους 8εκατ. SEK (περίπου 930.000 ευρώ). Το βραβείο δεν απονέμεται μετά το θάνατο. Ωστόσο, αν σε ένα άτομο έχει απονεμηθεί το βραβείο και πεθάνει πριν από την παραλαβή του, το βραβείο μπορεί ακόμα να δοθεί. Αν και ο μέσος αριθμός των δικαιούχων ανά βραβείο αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ένα βραβείο δεν μπορεί να μοιράζεται ανάμεσα σε περισσότερα από τρία άτομα.
Στην μακρόχρονη ιστορία των βραβείων Νόμπελ, μόνο δύο Έλληνες κατόρθωσαν να κατακτήσουν την ύψιστη τιμή για το έργο τους και ήταν και οι δύο ποιητές της γενιάς του 30΄. Ο Γιώργος Σεφέρης και ο Οδυσσέας Ελύτης, οι δύο μοναδικοί βραβευμένοι Έλληνες Νομπελίστες, κατέκτησαν το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Μερικοί από τους σημαντικότερους Νομπελίστες είναι :
- Η Μαρί Κιουρί, η οποία ανακάλυψε το ράδιο: της απονεμήθηκε μία φορά το Νόμπελ Φυσικής και εκείνο της Χημείας.
- Ο Linus Pauling, ο οποίος κατέκτησε το Νόμπελ Χημείας και το Νόμπελ Φυσικής.
- Ο John Bardeen, ο οποίος κατέκτησε δύο φορές το Νόμπελ Φυσικής.
- Ο Frederick Sanger, ο οποίος κατέκτησε το Νόμπελ Χημείας δύο φορές. Στυλιανός Μαμαλουκάκης Β2 Πληροφορίες: Wikipedia, ERT News.
