του Κωνσταντίνου Καϊμακάμη
Ένα από τα πιο συνηθισμένα επαγγέλματα του παρελθόντος, αλλά ένα από τα λιγότερο δημοφιλή του σήμερα είναι εκείνα που σχετίζονται με την αγροτική παραγωγή. Αγρότης ορίζεται ο επαγγελματίας που ασχολείται με τη γεωργία και την εκτροφή ζωντανών οργανισμών που προορίζονται για τρόφιμα ή πρώτες ύλες. Εξαιτίας της τεχνολογικής προόδου και της αυτοματοποίησης των τελευταίων αιώνων, τα αγροτικά επαγγέλματα αντιμετωπίζουν ποικίλες προκλήσεις. Παρά την αρνητική χροιά που έχει, κατά καιρούς, αποδοθεί στον όρο, ο συγκεκριμένος κλάδος είναι από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους σήμερα, και έχει την δυνατότητα να δώσει απάντηση σε μεγάλο αριθμό προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα (διατροφής και υγείας).
Πρωταρχική ανάγκη του ανθρώπου αποτελεί η τροφή, κάτι που, εφόσον βιολογικά αδυνατεί να παράξει, όπως τα φυτά, πρέπει να προμηθευτεί από το περιβάλλον του. Διαχρονικά, η μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας των μέσων παραγωγής τροφής παραμένει υψίστης σημασίας για την πρόοδο και την ευημερία του είδους. Ο αγρότης, ιδίως σήμερα, πρέπει να αντιμετωπίσει την πρόκληση της διατήρησης των οικοσυστημάτων και της προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει μέγιστη παραγωγικότητα και κέρδος. Αυτό το ξεκάθαρα απαιτητικό καθήκον απαιτεί εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις, που υποστηρίζονται από οργανωμένο προγραμματισμό και καινοτόμες τεχνολογίες.
Ας εξετάσουμε όμως το στερεότυπο του «αγρότη» σε αντιπαράθεση με την πραγματικότητα. Ο αγρότης παραδοσιακά παρουσιάζεται ως αγράμματος, λασπωμένος και φτωχός, με μικρή συνεισφορά στην κοινωνία. Αυτή η εικόνα απέχει πολύ από τον σύγχρονο αγρότη. Κατ’ αρχάς, ο αγρότης σε καμία περίπτωση δεν είναι αγράμματος. Οι καινοτόμες μέθοδοι καλλιέργειας και κτηνοτροφίας απαιτούν συχνά έντονη εξειδίκευση και εκπαίδευση. Επιπλέον, ο αγρότης έχει διαμορφωθεί σε έναν ιδιώτη επιχειρηματία που πρέπει να διαχειρίζεται εκτεταμένο όγκο λογιστικών δεδομένων και οικονομικών δραστηριοτήτων ενώ, ταυτόχρονα, προωθεί το brand του. Αυτό το περιβάλλον έχει διαμορφώσει την ανάγκη για την ύπαρξη πολλών ειδικοτήτων, όπως ειδικός εκμετάλλευσης δασικών εκτάσεων ή μεθόδων στοχευμένης καλλιέργειας και ερευνητής κυτταρικής και υδροπονικής καλλιέργειας (μερικές από τις αναγνωρισμένες ειδικότητες από την World Agriculture Association). Εξαιτίας της απαιτητικότητας του επαγγέλματος και της μαζικοποίησης της παραγωγής, οι αγρότες και αγροτικοί υπάλληλοι, πλέον, απολαμβάνουν από καλές έως εξαιρετικές χρηματικές απολαβές. Ο μέσος μισθός ενός υπαλλήλου στον τομέα της σύγχρονης καλλιέργειας στην Ε.Ε. ανέρχεται στα 5.000€ τον μήνα, ενώ για τον μέσο ιδιοκτήτη καινοτόμων καλλιεργειών δεν υπάρχει οικονομικό όριο. Επομένως, ο αγρότης ούτε λασπωμένος, ούτε φτωχός είναι!
Τι κοινωνική προσφορά έχει ο αγρότης; Πέραν του καθήκοντος να ταΐσει περίπου 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους, φέρει την ευθύνη για την παροχή μεγάλων ποσοτήτων αγαθών και πρώτων υλών σε προσιτές τιμές ώστε να συντηρηθεί η κοινωνία. Προσφέρει τις απαραίτητες πρώτες ύλες, δηλαδή, για την υποστήριξη του σύγχρονου τρόπου ζωής, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή στην μάχη για την επίτευξη εξασφαλισμένης τροφής για όλους από βιώσιμες πηγές. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά δεδομένα που δημοσίευσε η Ε.Ε. το 2020, η μείωση της τάξης του 50% του μεθανίου που παράγεται από την κτηνοτροφία μέχρι το 2030 αρκεί για να ικανοποιηθεί η περιβαλλοντική συνθήκη του Παρισιού. Με την υιοθέτηση μεθόδων όπως οι κάθετες καλλιέργειες, οι υδροπονικές μέθοδοι, τα γενετικά τροποποιημένα φυτά και ζώα και η εργαστηριακή παραγωγή τεχνητών κρεάτων μπορούν να επιτευχθούν όλοι αυτοί οι στόχοι, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται το κέρδος, η βιωσιμότητα και η αποδοτικότητα των καλλιεργειών. Με τις κάθετες καλλιέργειες και τις υδροπονικές μεθόδους, εξοικονομούνται τεράστιες εκτάσεις γης και ποσότητες καθαρού νερού, ενώ οι γενετικά τροποποιημένες πηγές και η τεχνολογία cultured meat σε συνδυασμό με 3D εκτύπωση δίνουν την δυνατότητα αύξησης της παραγωγής βιώσιμης τροφής χωρίς την υπερβολική χρήση ζώων.
Εναπόκειται, λοιπόν, στην επόμενη γενιά αγροτών να εφαρμόσει όλες αυτές τις καινοτομίες. Ο κλάδος του innovative farming παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και προβλέπεται ότι θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίλυση των προβλημάτων του μέλλοντος. Δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα του μέλλοντος, αλλά και ένα του παρόντος, που παρουσιάζει εξαιρετικές προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης εξαιτίας της μεγάλης προόδου και του μικρού ανταγωνισμού. Καθώς ο πληθυσμός ολοένα και αυξάνεται, τα κράτη ξεκινούν να στρέφονται προς εναλλακτικές μεθόδους για να θρέψουν τους πολίτες.
Καλώς ήρθατε στην αγροτική παραγωγή του μέλλοντος…
Αναλυτικές πληροφορίες:
EU Policy Lab. (2020). Farmers of the Future. Διαθέσιμο: εδώ. Προσπέλαση: 24/3/2024.
Heggie, J. (2019). Five ways future farms could feed nine billion (and more). National Geographic. Διαθέσιμο: εδώ. Προσπέλαση: 24/3/2024.
World Government Summit (20218). Agriculture 4.0 – The Future of Farming Technology. Oliver Wyman. Διαθέσιμο: εδώ. Προσπέλαση: 24/3/2024.
