Πριν από κάποιες μέρες το ημερολόγιο έδειχνε 17 Νοεμβρίου. Για άλλες χώρες, αυτή είναι μία απλή ημερομηνία σαν όλες τις άλλες. Για τη δική μας όμως, την Ελλάδα, η 17η Νοεμβρίου είναι μία ημερομηνία σταθμός για την ιστορία μας. Γιατί; Λόγω της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973, ένα γεγονός κεφαλαιώδους σημασίας που προανήγγειλε την πτώση του καθεστώτος της Χούντας που είχε ξεκινήσει στη χώρα μας το 1967.
Πριν την 17η Νοεμβρίου και συγκεκριμένα στις 14 Φεβρουαρίου του 1973 φοιτητές της Αθήνας συγκεντρώθηκαν στο Πολυτεχνείο διαμαρτυρόμενοι για τον νόμο 1347, που στρατολογούσε υποχρεωτικά τους φοιτητές που, σύμφωνα με τη Χούντα και τα όργανά της, εμφάνιζαν “ύποπτη” συμπεριφορά. Η αστυνομία επενέβη και διέκοψε τη διαμαρτυρία, άλλοι συνελήφθησαν και ακόμη περισσότεροι φόρεσαν την χακί στολή, όταν εφαρμόστηκε ο ίδιος νόμος για τον οποίο διαμαρτύρονταν.
Λίγες μέρες μετά, στις 21 Φεβρουαρίου ακολούθησε η εξέγερση της Νομικής Αθηνών, στην οποία κάλεσαν τον λαό να τους συμπαρασταθεί στον αγώνα τους για δημοκρατικές ελευθερίες. Επτά ημέρες μετά τα πρώτα γεγονότα του Πολυτεχνείου οι φοιτητές διαδήλωναν προβάλλοντας τα συνθήματα «Δημοκρατία», «Κάτω η Χούντα» και «Ζήτω η Ελευθερία». Η αστυνομία επενέβη και πάλι για να καταστείλει την εξέγερση των φοιτητών αλλά η βίαιη εκδίωξή από το κτίριο της Νομικής ενίσχυσε ακόμη περισσότερο το πνεύμα αγωνιστικότητας.
Έρχεται η κορύφωση του αγώνα αρκετούς μήνες μετά το πρώτο ξέσπασμα. Τα γεγονότα ξεκινούν στις 14 Νοεμβρίου 1973. Συγκέντρωση και πάλι στον χώρο του Πολυτεχνείου, ενώ το αίτημα αυτήν την φορά είναι η πραγματοποίηση φοιτητικών εκλογών τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι τον επόμενο, όπως ήθελε το καθεστώς. Ακολούθησαν συνελεύσεις φοιτητών στην Ιατρική και στη Νομική σχολή. Μάλιστα, οι φοιτητές της Νομικής εξέδωσαν ψήφισμα, με το οποίο ζητούσαν την ανάκληση των αποφάσεων της Χούντας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών, εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 20% του προϋπολογισμού και ανάκληση του Ν.1347 για την αναγκαστική στράτευση των φοιτητών.
Το Πολυτεχνείο κατακλύζεται από κόσμο. Άλλοι φοιτητές, άλλοι πολιτικοποιημένοι εργάτες, άλλοι απλοί περαστικοί που επιθυμούσαν λίγη από τη σπίθα της εξεγερσης να φωτίσει και τη δική τους ζωή. Η αστυνομία προσπάθησε να διακόψει το “ανεπίτρεπτο θέαμα” αλλά στάθηκε ανίκανη να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου. Φτάνει το απόγευμα και μαζί η απόφαση για κατάληψη του κτιρίου: η εξέγερση αρχίζει. Το πρώτο βήμα ήταν η εκλογή Συντονιστικής Επιτροπής, στην οποία συμμετείχαν 22 φοιτητές και 2 εργάτες, με σκοπό να καθοδηγήσει τον αγώνα. Επιτροπές δημιουργήθηκαν και στις υπόλοιπες σχολές που ως ρόλο τους είχαν να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία. Σημαντικό είναι να γίνει αναφορά και στον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου, αρχικά στον τομέα του Χημικού και έπειτα του Μηχανολογικού, με εκφωνητές την Μαρία Δαμανάκη και τον Δημήτρη Παπαχρήστου. Πολύγραφοι δούλευαν συνεχώς για να μεταδίδουν τα νέα στον έξω κόσμο, πλακάτ αναρτήθηκαν σε τοίχους, τρόλεϊ, ταξί και λεωφορεία. Όλην αυτήν τη φλογερή ατμόσφαιρα δεν τερμάτισαν ούτε οι μυστικοί πράκτορες ούτε οι ακροβολισμένοι σκοπευτές ούτε τα γκλομπ, τα όπλα και τα δακρυγόνα.
Τίποτε δεν τους σταμάτησε μέχρι τις 3 τα ξημερώματα, την στιγμή που το τανκ σπάει την πύλη και εισβάλλει. Έπειτα από αυτό επικρατεί πανικός. Οι μοίρες των ΛΟΚ, μαζί με ομάδες -μυστικών και μη- αστυνομικών κυνήγησαν τους φοιτητές, οι οποίοι πηδώντας από τα κάγκελα προσπάθησαν να διαφύγουν στους γύρω δρόμους. Τους κυνηγούσαν αστυνομικοί, πεζοναύτες και ΕΣΑτζήδες. Αρκετοί βρήκαν καταφύγιο στα γύρω σπίτια. Άλλοι όμως δεν τα κατάφεραν κι έτσι συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στη Γενική Ασφάλεια και στην ΕΣΑ. Τον καιρό της Χούντας ανακοινώθηκαν 840 συλληφθέντες, όμως μετά την πτώση της πληροφορίες ανέφεραν 2400 άτομα. Ο επίσημος κατάλογος του εισαγγελέα Τσεβά κατέληξε ότι την ημέρα εκείνη στην Αθήνα δολοφονήθηκαν από το καθεστώς και τα όργανά τους είκοσι τέσσερα άτομα.
Σε ανάμνηση των γεγονότων αυτών οργανώθηκε στο σχολείο μας γιορτή από τα παιδιά τόσο της Γ’ Γυμνασίου όσο και της χορωδίας, με την καθοδήγηση της καθηγήτριας εικαστικών κυρίας Βάντζου και της καθηγήτριας Μουσικής κυρίας Σβάρνα, για να μας μεταφέρουν το όλο κλίμα που επικρατούσε εκείνη την εποχή.
Αφού εκφωνήθηκαν λόγοι από τις καθηγήτριες των εικαστικών και της Μουσικής αλλά και από τον υποδιευθυντή του σχολείου μας, η γιορτή ξεκίνησε με ένα ποίημα γραμμένο από ένα αγόρι της Τρίτης το οποίο επιθυμούσε να απαγγείλει για να τιμήσει όσους διεκδίκησαν την ελευθερία. Το ίδιο και ένα κορίτσι που αντί για ποίημα είχε επιλέξει πεζό κείμενο. Ακολούθως, το πρόγραμμα συνεχιζόταν με τραγούδια όπως “ο δρόμος είχε την δική του ιστορία”, “ένα το χελιδόνι” και “το γελαστό παιδί”. Συνοδεύονταν όμως και από μικρές χορογραφίες εκτελεσμένες από τους μαθητές. Προβλήθηκε ένα βίντεο από τη στιγμή που η πύλη του Πολυτεχνείου έπεσε, ενώ ακούγονταν εκφράσεις και κραυγές αγωνίας για τους φοιτητές αλλά και η φράση που επαναλαμβανόταν από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου: “Αδέρφια μας στρατιώτες”. Όπως ήταν λογικό, η ημέρα του Πολυτεχνείου στο σχολείο έκλεισε με την ανάγνωση του καταλόγου των νεκρών και τον εθνικό ύμνο. Ευχαριστούμε όλους τους συμμετέχοντες είτε πάνω είτε πίσω από την σκηνή για το συγκινητικό θέαμα.
Εδώ Πολυτεχνείο λοιπόν στην Ιωνιδείο…
